«АР-м цIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэмкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэ щытхъуцIэр бэмышIэу къыфагъэшъошагъ Шъхьащэкъо Иринэ. Ар цIыфхэм ясоциальнэ фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ Зэхэубытэгъэ гупчэу Адыгэкъалэ дэтым щэлажьэ. «Адыгэ макъэм» ижурналист Иринэ зыIуигъэкIагъ, иIофшIэн зэрэзэхэщагъэм зыщигъэгъозагъ.

[caption id="attachment_145669" align="aligncenter" width="800"] Артур Лаутеншлегер[/caption]

ТигущыIэгъу зылъыплъэрэ нэжъ-Iужъхэм ащыщэу Хъут Нэфсэт икъэлэпчъэIу тызэдыIу­хьагъ. Ядэжь къэкIожьыгъэм фэдэу Иринэ пчъэхэр къыIуихыхэзэ унэм тырищагъ. Анахь гъэшIэгъоныр, бэдэдэрэ зэрэмылъэгъугъэхэм фэдэу IаплIкъо­рэгъкIэ ащ Нэфсэт къыпэгъо­кIыгъ.

— Илъэс 18 хъугъэ садэжь Иринэ къызыкIорэр, — еIо Хъут Нэфсэт. — Зы мафэ тешIэмэ, къыкIэлъыкIорэм къэкIо нахь мышIэми, анахь хьакIэ лъапIэм зэрежэхэрэм фэдэу сэ ащ сыпэплъэ. Ар къэбзэныгъэм зэрэлъыплъэ­рэм, IэшIоу къызэрэсфэпщэрыхьэрэм ямызакъоу, сиузхэмкIэ даоу сиIэхэм къя­дэIу, ищыкIэгъэ гущыIэхэр къегъотых, сыгукIэ сегъэ­Iасэ. Ар пстэуми анахь лъапIэу сэлъытэ. Хъызмэт Iофым игугъу къэсшIымэ, епIожьын имыщыкIагъэу гум илъыр къешIэ, ищыкIэгъэ IэпыIэгъур сегъэгъоты. Иунагъо шхын кIэщыгъо горэ щиупщэрыхьыгъэмэ, ащ щыщ къысфехьы. Зы гущыIэкIэ къэпIон зыхъукIэ — Иринэ шIумрэ гукIэгъумрэ язехьакIу. Сэ сизакъоп ар къэзыушыхьатыщтыр, зэкIэ зылъыплъэрэ нэжъ- Iужъхэм ядэжь уихьагъэми, аущтэу къызэрэуаIощтым сицыхьэ телъ.

Джащ фэдэу Хъут Нэфсэт къызэриIуагъэмкIэ, Иринэ къызэрэущыжьэу зылъыплъэхэрэм афытеошъ, чэщыр зэрэрахыгъэм кIэупчIэ, нахь ящыкIагъэ щыIэмэ зэрегъашIэ. Социальнэ IофышIэу ущытыныр псынкIэп, кIуачIи гузэхэшIэныгъи хэолъхьэх. Уимыгупсэ цIыфым илыуз зэхэпшIэныр къызэрыкIоп, арышъ, мы сэнэхьатым рылажьэхэрэм ар гукIи псэкIи къыхахы. Ар цIыфыгъэшхо зищыкIэгъэ сэнэхьат.

[caption id="attachment_145670" align="aligncenter" width="800"] Шъхьащэкъо Иринэ ихъарзынэщ[/caption]

— Илъэс 30 хъугъэ мы Iоф­шIэныр зызгъэцакIэрэр ыкIи лъэшэу ар сыгу рехьы. ГукIэгъур, щэIагъэр пхэмылъхэу тиIофшIэн пфэгъэцэкIэщтэп. Мары сэ нэбгыри 9 — 10-м нахь мымакIэу са­лъэплъэ, ахэр лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэх ыкIи шэн гъэнэфагъэ зэкIэми яI. Угу рихьыни, римы­хьыни къыуаIощт, ау амал зэриIэкIэ адебгъаштэзэ, яфэIо-фашIэхэр афэбгъэцэкIэнхэу щыт. СызфэкIорэ нэжъ-Iужъхэр гушIохэзэ къы­зыспэгъокIыхэкIэ, Iоф­шIэнэу сшIэрэм мэхьанэ зэриIэр нахь лъэшэу зэхэсэшIэ ыкIи ащ зэрэхэзгъэхъощтым ыуж сит, — хигъэу­нэфыкIыгъ Шъхьащэкъо Иринэ.

ГущыIэгъу зыфэхъунхэ, ягуп­шысэхэр зэхэзышIыкIын, зынаIэ къатетын — мы къэтпчъыгъэхэм анахьэу ащыкIэхэрэр зыныбжь хэкIотагъэхэр арых. Мыщ къегъэнафэ социальнэ IофышIэм исэнэхьат мэхьанэ зэриIэр, щыIэныгъэм зэрищыкIагъэр. Джа еплъыкIэр зыдиIыгъэу тигущы­Iэгъу илъэс пчъагъэхэм щытхъу хэлъэу Iоф ешIэ. Нэжъ-Iужъхэм Иринэ къызэрэуатын щыIэп, лъэшэу якIас, къежэх. Ар пстэуми къадэхъоу пIон плъэкIыщтэп. ТигущыIэгъу уеплъыми ицIыфышIугъэ къыхэщы, узIэпищэу, дахэу мэгущыIэ. Ащ зэрилъы­тэрэмкIэ, нэжъ-Iужъэу зизакъоу псэурэм социальнэу узэрэлъыплъэщтыр гъэнэфагъэ, ау ана­хьэу ахэр зыщыкIэхэрэр гущыIэ фабэ языIощтхэр, ягукIаехэр зыфаIотэщтхэ цIыфхэр ары.

— Аущтэу шъхьэихыгъэу къыпфыщытынхэм пае, апэрапшIэу, цыхьэ къыпфашIын фае, — къытиIуагъ Иринэ. — Нэбгырэ пэпчъ ишэн сшIэ хъугъэшъ, къя­кIущт гущыIэхэр къафэсэгъотых. Гукъаоу къысфа­Iуа­тэрэм елъытыгъэу щы­сэ­хэр къафэсэхьых, сэгъэIа­сэх. Нэужым къысфэра­зэхэу, гушIор анэгухэм къа­кIэщэу яунэ сыкъекIыжьы.

[caption id="attachment_145671" align="aligncenter" width="800"] Шъхьащэкъо Иринэ ихъарзынэщ[/caption]

ТигущыIэгъу къызэриIуагъэм­кIэ, Адыгэкъалэ дэс нэжъ-Iу­жъэу зылъыплъэхэрэм Iахьыл-гупсэ зимыIэхэр, сэкъатныгъэ зиIэхэр ахэтых, ау бэми ялъфыгъэхэр псаух. Ау ащ къикIырэп янэ-ятэхэр чIадзыжьыгъэхэу, къалъы­мыплъэхэу. ЩыIэныгъэм чIыпIэу зэригъэуцохэрэм ялъытыгъэу ахэм ащыщхэр яIофшIэнкIэ чыжьэу кIонхэ фаеу мэхъу е пхъухэр унэгъо шъхьафхэм арысых. Арышъ, социальнэ IофышIэ­хэм зэрафэлъэкIэу ахэм яфэIо- фэшIэ зэфэшъхьафхэр афагъэцакIэх.

— Типшъэрылъхэм ащыщ якIэлъынхэр афызэблэт­хъун­хэр, лъыдэкIуаер, температурэр афэтшыныр, ящыкIэгъэ гъомылапхъэхэр ыкIи Iэзэгъу уцхэр къафэтхьынхэр. Джащ фэдэу юбилей зиIэхэм тафэгушIо, ащ фэдэу бэ къэппчъын плъэ­кIыщтыр. ТынаIэ зытед­гъэтыхэрэм ащыщ япсауныгъэ гъэпытэгъэным фэшI тырягъусэу жьы къабзэм хэтхэу къядгъэкIухьаныр, Iэпкъ-лъэпкъхэр зэкIэ­кIынхэм пае зарядкэ ядгъэшIыныр. Ар къыддэхъуным фэшI тызылъыплъэрэ на­хьыжъхэр псауныгъэр зыщагъэпытэрэ гупчэу Лъэцэр Хьазрэт ыцIэ зыхьырэм тэщэх. Сыд фэдэрэ фэIо-фа­шIэу афэдгъэцакIэхэрэм шIуагъэ къатэу зэшIохыгъэ хъунхэм зиIахьышIу хэлъыр ти Зэхэубытэгъэ гупчэ, ащ иотделение япащэхэу Дэ­хъужь Муратрэ Мамыекъо Альбинэрэ, — хигъэунэфыкIыгъ Иринэ.

Социальнэ IофышIэм ипшъэ­рылъ шъхьаIэу Шъхьащэкъо Иринэ къыхигъэщырэр амал зимыIэ цIыфхэм IэпыIэгъу афэ­хъугъэныр, неущырэ мафэм яцыхьэ телъэу пэгъокIынхэм фэIорышIэнхэр ары. Нэжъ-Iужъхэм агу пэблагъэ зыпшIыныр, цыхьэ къызфябгъэшIыныр IэшIэ­хэп. Ау а зэпстэури Иринэ къы­дэхъугъ. Илъэс пчъагъэм Iоф зэришIагъэм, цIыфхэм ишIуа­гъэу аригъэкIыгъэм осэшIу къыфашIэу щытхъуцIэр къыфагъэшъошагъ.

— А тын лъапIэм лъэшэу сигъэгушIуагъ ыкIи Iофэу сшIэрэр зэрэмыхьаулыер нафэ къышIыгъ. Ар сэ сизакъоу сшъхьэ фэсхьыжьырэп, сызхэт IофышIэ купэу сызгъэлъэгъуагъэу, сиIоф­шIэн къыхэзыгъэщыгъэхэм лъэшэу сафэраз. Джыри тапэкIэ тинэжъ-Iужъхэм гуфэбэныгъэр апэзгъохызэ Iоф зэрадэсшIэщтым сыпылъыщт, — къыIуагъ Шъхьа­щэкъо Иринэ.

Iэшъынэ Сусан.