Урысые телеканалэу «Конный мир» зыфиIорэм Лъэпкъ шыгъэчъэ ассоциациер игъусэу «2023-рэ илъэсымкIэ шы анахь дэгъу» зыфиIорэ зэнэкъокъур ригъэкIокIыгъ. Адыгеим щагъэсэгъэ шым текIоныгъэ ащ къыщыдихыгъ.

ЗэхэщакIохэм 2023-рэ илъэсым ишыгъэчъэ лъэхъан зэфэ­хьысыжьхэр зыфашIыхэм, «УрысыемкIэ илъэситIу зыныбжь къэгъэчъэшхэм (шыбзыхэм) анахь дэгъу» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ Блащэпсынэ щыщ Бэлокъо Заур ишэу Мадолея Кид зыцIэм. Лъэныкъуи 8-кIэ текIоныгъэ къыдэзыхыгъэ шыхэр зиехэр Останкинэм щыкIогъэ эфир занкIэм рагъэблагъэхи, ахэм ахэтыгъ Заури, кубокхэр къащаратыжьыгъэх.

ОсэшI 40-м шы анахь дэгъу­хэм якъыхэхынкIэ амакъэхэр атыгъэх, ахэм ахэтыгъэх жокейхэр, тренерхэр ыкIи производственнэ отделхэм ялIыкIохэр.

Заур къызэрэтиIуагъэмкIэ, ежь игъусэу Москва, Останкинэм рагъэблэгъагъэх Краснодар краим, Дагъыстан ыкIи Чэчэн Республикэм, къалэу Пятигорскэ, Казахстан ялIыкIохэр.

2023-рэ илъэсым ишыгъэчъэ лъэхъан адрэ илъэсхэм къахэщэу щытыгъ, зэнэкъокъум зэ­кIэм­кIи шы лъэпкъ анахь дэгъу­хэу миным ехъу хэлэжьагъ. Тикъэралыгъо иипподром анахь цIэрыIохэм къащычъагъэхэр ыкIи шIухьафтынэу миллион пчъагъэ къэзыхьыгъэ шыхэр ахэм ахэтыгъэх. Арэу щытми, текIоныгъэр къыдэзыхыгъэр анахь дэгъуи 8-р ары.

Заур къызэриIуагъэмкIэ, ишэу Моделея Кид текIоныгъэ къызэрэфагъэшъошагъэр ыкIи кубокыр къыратыжьынэу Москва зэрэрагъэблэгъагъэр лъэшэу игуапэ хъугъэ.

— БлэкIыгъэ илъэсым ишыгъэчъэ лъэхъан зэфэхьысыжьэу фэхъугъэхэм ялъытыгъэу анахь дэгъур къыхахы, етIанэ амакъэхэр афаты, — къеIуатэ Заур. – 2023-рэ илъэсым сишэу Мадолея Кид плIэгъогогъо УрысыемкIэ анахь шыгъэчъэ шъхьаIэхэм ахэлэжьагъ. ИлъэситIу зыныбжь къэгъэчъэ­шхэм азыфагу щэгъогогъо апэрэ чIыпIэхэр къыщыдихыгъ, яплIэнэрэ къэчъэгъум ятIонэрэ хъугъэ. Ар шIукIэ зыфэплъэгъунэу щытхэр тренерэу Пшызэ Артур ыкIи жокееу Щыгъущэ Адам. Мы илъэсэу къихьагъэми илъэси 4 зыныбжь къэгъэчъэшхэм азыфагу щыкIощт шыгъачъэхэм тахэлэжьэн гухэлъ тиI.

Заур ишэу текIо­ныгъэ къыдэзыхыгъэр инджылыз лъэпкъ къаб­зэхэм ащыщ. Ащ ятэ шы дэхагъ моделым фэдэу, ары «Мадолея» закIыраIуагъэр, ятэ ыцIэ щыщ «Кидыр». Ащ нэмыкIэу джыри къэгъэчъэши 7 иI. ИцIыкIугъом къыщыублагъэу ащ шыхэр икIасэх. Сыда пIомэ Бэлокъо лIакъом шыхэм мэхьанэшхо аратэу, ахэм яхъун яшъыпкъэу пылъыгъэх. Ежь имылъкукIэ апэ зыш зэригъэгъотыгъ, ащ узэрэпылъыщтым щыгъуазэу нэужым ахэм япчъа­гъэ хигъэхъуагъ.

Шыгъэчъэ лъэхъаныр мэлылъфэгъум къыщегъэжьагъэу шэкIогъум нэс. Заур къыгъэчъэрэ шыхэр Краснодар щыIэ шэщым щаIыгъых, кIымэфэ лъэхъаным ахэр Хьатыгъужъыкъуае дэт шэщым къащэжьых. Ежьым иеу шэщ иI, ау ащ чIэтхэр къэмы­чъэхэрэр ыкIи ныбжь макIэ зиIэхэр ары.

Бэлокъо лIакъом шыхэр зэрякIасэщтыгъэр, ахэр бэу зэрахъу­щтыгъэр лIэкъо тамыгъэу яIэм къегъэлъагъо. Нахьыжъхэм къызэраIотэжьырэмкIэ, Кавказ заом ыпэкIи къэбэртэе шы лъэпкъхэм яхъун лIакъор пы­лъыгъ. 1917-рэ илъэсым ыуж, Бэлокъохэр зыщыпсэурэ къуа­джэу Блащэпсынэ колхоз зыщызэхащэм, лIакъом инахьыжъ игъоу зэрилъытагъэм тетэу шы Iэхъогъур ащ ратыжьыгъ ыкIи ащ къыщегъэжьагъэу къэбэртэе шы лъэпкъыр ащ щахъоу ауб­лагъ. Мы мафэхэми а хэбзэ шIагъор лIакъом чIинагъэп, янахьыжъхэр ящысэтехыпIэхэу, тарихъыр агъэлъапIэу ныбжьыкIэхэр лъэгъо дахэм рэкIох, шыхэр ахъух, республикэм ыцIэ дахэкIэ рарагъаIо.

Шыхэм зэрапылъым нэмы­-кIэу Заур ежь иеу чIыгу гектар 700-м ехъу елэжьы. Мэкъумэщ фермер хъызмэтшIапIэу «Бэлокъо Заур» зыцIэр зэхищагъэу коцыр, тыгъэгъазэр, натрыфыр, рапсыр къегъэкIых. Кощхьэблэ районымкIэ анахь чIыгулэжь пэрытхэу, гъэхъагъэ зышIыхэрэм ащыщ.

Заур тыфэлъаIо тапэкIи игъэ­хъагъэхэм ахигъэхъонэу, Бэлокъо лIакъом идахэ ренэу аригъэIонэу, шIоу щыIэр къыдэхъоу щыIэнэу.

КIАРЭ Фатим. Сурэтхэр: Бэлокъо Заур ихъарзынэщ.