ХьакIэщ гъэшIэгъон
АР-м иобщественнэ зэхахьэу Адыгэ Хасэм иныбжьыкIэ къутамэ игукъэкIыкIэ Адыгеим и Лъэпкъ музей хьакIэщ гъэшIэгъон щыкIуагъ. АР-м изаслуженнэ артистэу Быщтэкъо Азэматрэ ныбжьыкIэхэмрэ зэфищагъэх, нахь благъэ зэфишIыгъэх, итворчествэ, лъэпкъ культурэм ыкIи шэн-хабзэхэм атегущыIагъэх, орэд къаIуагъ, къэшъуагъэх.
[caption id="attachment_144982" align="aligncenter" width="800"] Анцокъо Ирин[/caption]
ЗэIукIэгъум ныбжьыкIэ шIукIае къыугъоигъ. Ахэр кIэлэеджакIох, студентых, IофышIэ ныбжьыкIэх, ау пстэуми зэфэдэу Быщтэкъо Азэмат итворчествэ агу рехьы. ГущыIэм пае, ахэм ащыщ Хъопсэрыкъо Марьям. Москва, МГИМО-м щеджэ, АР-м и ЛIыкIо гъэIорышIапIэу Урысые Федерацием и Президент дэжь щыIэм Адыгеим истудентхэм язэхахьэу щызэхащагъэм хэт.
— ЕджэнымкIэ зыгъэпсэфыгъом сыщыIэу тефагъэти, сигуапэу хьакIэщым сыкъэкIуагъ. Быщтэкъо Азэмат нахь благъэу нэIуасэ зыфэсшIы сшIоигъуагъ. Итворчествэ сыгу рехьы, сылъэплъэ. Ащ нэмыкIэу, ныбжьыкIэ къутамэм иIофшIэн сыхэлэжьэныр, IэпыIэгъу сафэхъуныр симурадыгъ. Тэри, Адыгеим истудентхэу Москва дэсхэм язэхахьэ хэтхэм, мыщ фэдэ зэIукIэгъухэр зэхэтэщэх. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ащылэжьэрэ тичIыгогъухэм ныбжьыкIэхэр аIутэгъакIэх, культурэм, шэн-хабзэхэм, бзэм яIофыгъохэр къэтэIэтых. Илъэс хъугъэу Iоф тэшIэ, ныбжьыкIэ 60-м нахьыбэ тыугъоин тэлъэкIы. Тимурадыр тиIофшIэн хэдгъэхъоныр ары. Адыгеим и Адыгэ Хасэ иныбжьыкIэ къутами IофшIэн гъэшIэгъон къыпыщылъэу сэлъытэ, — къыддэгощагъ пшъэшъэ ныбжьыкIэр.
Орэд къэIоным къызэрэфэкIуагъэр, мурадхэр ыкIи нэмыкI упчIабэхэр ныбжьыкIэхэм хьакIэм фагъэзагъэх. Ежь Быщтэкъо Азэмати ныбжьыкIэхэм ащыщ зишIыгъэу джэуапхэр игуапэу къаритыжьыгъ. Инепэрэ творчествэ адыгэ нэшанэхэм яхэгъэщэн анахьэу ынаIэ зэрэтыригъэтырэр къыхигъэщыгъ.
— Лъэпкъым дахэу, дэгъоу иIэу нахьыжъхэм къытфагъэнагъэр дгъэлъэпIэн, къэтIэтыжьын фае. Ситворчествэ а лъэныкъомкIэ нахь гъэзагъэ хъугъэ. Тэ тизакъоп, нэмыкI лъэпкъхэми тикультурэ ибаигъэ, итарихъ ядгъэлъэгъун фае. Ащ пае Iоф сэшIэ, — ныбжьыкIэхэм адэгощагъ Быщтэкъо Азэмат.
Мыщ фэдэ хьакIэщ Адыгэ Хасэм иныбжьыкIэ къутамэ ятIонэрэу зэхещэ. Хэбзэ лъапсэ иIэу ащ Iоф зишIэрэр мэзитIу хъугъэ. 2023-рэ илъэсым итыгъэгъэзэ мазэ Адыгэ Хасэм и Советэу рекIокIыгъэм а унашъор щаштагъ. Ар зигукъэкIыр общественнэ зэхахьэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан. Непэрэ мафэм ехъулIэу ныбжьыкIэ 23-рэ ныбжьыкIэ къутамэм хэт. Ау ар кIэух пчъагъэп. ШIоигъоныгъэ зиIэхэр зэкIэ хэхьанхэу рагъэблагъэх.
— БлэкIыгъэ илъэсым игъэтхэпэ мазэ тызэIукIи, тигухэлъхэм татегущыIагъ. Ащ ыуж илъэсныкъо фэдиз тешIагъэу ныбжьыкIэ къутамэр щыIэ хъугъэ. Адыгэ Хасэм официальнэу джы тыхэт. ТиIоф етэгъэжьэ къодый, ары нахь мышIэми, тыздэлэжьэщт лъэныкъохэр дгъэнэфагъэх. Ахэмэ ащыщ мыщ фэдэ хьакIэщхэр зэхэщэгъэнхэр, сыда пIомэ пасэм ныбжьыкIэхэм зызщагъасэщтыгъэр хьакIэщыр ары. Арышъ, ныбжьыкIэхэр нахьыжъхэм нахьыбэрэ аIудгъэкIэнхэу тыфай, — къыIотагъ Адыгэ Хасэм иныбжьыкIэ къутамэ ипащэу Уджыхъу Айтэч.
Ежь Айтэч непэ еджэ, АКъУ-м адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет чIэс. КъызэриIуагъэмкIэ, адыгэ шэн-хабзэхэр зэрылъ унагъом къихъухьагъ, ахэм ежьыри арыгъозэным фапIугъ.
Непэрэ щыIэныгъэм ахэр дэгъоу хэуцохэу елъытэ. НыбжьыкIэхэм а лъэныкъомкIэ зыкъагъэзэным пае IофшIэныр нахь гъэшIэгъонэу зэхэщэгъэн фаеу еплъы.
— УашIогъэшIэгъоныныр непэ къины. НыбжьыкIэхэр нахьыбэрэмкIэ телефонхэм «ахэсых». Ащ къыхэпщынхэр IэшIэхэп. Ары нахь мышIэми, агу, янэплъэгъу зыфэзыщэщт горэхэр къыхэбгъэщынхэ фае. Мыщ фэдэ хьакIэщхэу цIыф цIэрыIохэр къызэдгъэблагъэхэрэр ахэм ащыщэу сэлъытэ. МэзитIоу Iоф зытшIэрэмкIэ мыр ятIонэрэ зэIукIэгъу. Апэрэм Адыгеим итеатральнэ зэхахьэ ипащэу Ацумыжъ Рустам къедгъэблэгъагъ. Джы мары Быщтэкъо Азэмат, — къыхегъэщы Уджыхъу Айтэч.
Ау ар мурад благъэхэр ары. Чыжьэр — къош республикэхэм ыкIи IэкIыбым щылэжьэрэ Адыгэ Хасэхэм яныбжьыкIэ къутамэхэм зэпхыныгъэхэр адагъэпсынхэр ыкIи зэдэлэжьэнхэр ары. Айтэч къызэриIуагъэмкIэ, зэхащэщт Iофтхьабзэхэм адакIоу, мазэм зэ мыщ фэдэ хьакIэщ гъэшIэгъонхэр зэхащэщтых. Анцокъо Ирин.