Урысые зэнэкъокъоу «Илъэсым иунагъу» зыфиIоу илъэс къэс рагъэкIокIырэм ишъолъыр едзыгъоу гъэрекIо щыIагъэм Кощхьэблэ районымкIэ Хъупэ Рустамрэ ишъхьэгъусэу Зарэрэ хэлажьэхи, лъэныкъоу «Унэгъо ныбжьыкI» зыфиIорэмкIэ текIоныгъэр къафагъэшъошагъ. Мыхэр нэмыкIхэм къазэрэхэщхэрэр зэдгъэшIагъ, унэгъо хабзэу яIэхэр «Адыгэ макъэм» къыфаIотагъэх.

[caption id="attachment_144927" align="aligncenter" width="800"] Хъупэхэм яхъарзынэщ[/caption]

Зэнэкъокъур зызэхащэрэ илъэ­сиим ащ нахь зиушъом­бгъугъ, общественнэ мэхьанэ иIэ хъугъэ. Унагъом ылъапсэ пытэнымкIэ, ныбжьыкIэхэм щысэшIу афэхъунхэмкIэ ащ хэлажьэхэрэм япчъагъэ нахьыбэ зэрэхъурэм ишIуагъэ къэкIо.

Кощхьаблэ щыпсэурэ Хъупэ зэшъхьэгъусэ ныбжьыкIэхэм гущыIэгъу тафэхъугъ, зэнэкъо­къум хэлэжьэнхэу зэрэхъугъэмкIэ ахэр ягуапэу къыддэгощагъэх. Урысые зэнэкъокъум хэлэжьэнхэмкIэ Хъупэхэм яунагъо къэзыгъэлъэгъуагъэр цIыфхэм яфэIо-фашIэхэр афэзыгъэцэкIэ­рэ Зэхэубытэгъэ гупчэу Кощ­хьэблэ районым щыIэр ары.

— ТиунагъокIэ зэнэ­къокъум тыхэлэжьэнэу къызытаIом, лъэшэу гуа­пэ тщыхъугъ. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ зэнэкъокъухэм бэрэ са­хэлажьэ, ащ къыхэкIэу гумэкI сыгу къихьагъэп. ЗэнэкъокъумкIэ пшъэ­рылъэу щытыгъэр ти­унагъокIэ гъэхъагъэу тиIэхэр тхыгъэхэмкIэ ыкIи видео къэгъэлъэгъонымкIэ къиIотыкIыгъэныр ары. Тхылъхэм ягъэ­хьазырынкIэ IэпыIэгъу къытфэхъугъэ, ыпшъэ­кIэ зигугъу къэтшIыгъэ гупчэм иIофышIэу Къыр­гъыщ Раситэ лъэшэу тыфэраз. Нэужым уахътэ тешIагъэу «Унэгъо ныбжьыкI» зыфиIо­рэ едзыгъомкIэ текIоны­гъэр къызэрэтфагъэшъошагъэр къызытаIом, лъэшэу тигъэгушIуагъ, ащ кIуачIэ къытитыгъ, — къыIуагъ Рустам.

Рустам зэрэныбжьыкIэм емылъытыгъэу, гъэхъагъэу иIэр бэ. Кощхьэблэ гурыт еджапIэм ыуж апшъэрэ гъэсэныгъэ зыщызэрагъэгъотырэ мыкъэралыгъо еджапIэу «МенеджментымкIэ Къыблэ институтыр» 2009-рэ илъэсым къыухыгъ. А илъэс дэдэм Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым иаспирантурэ чIэхьагъ. 2015-рэ илъэсым Адыгэ къэралыгъо университетым психолог-кIэлэегъэджэ сэнэхьатымкIэ гъэсэныгъэ щызэригъэгъотыгъ. 2009 — 2011-рэ илъэсхэм Гупчэ бухгалтерием иведущэ специалистэу, 2012 — 2015-рэ илъэс­хэм Кощхьэблэ районым культурэмкIэ игъэIорышIапIэ бухгалтер шъхьаIэу Iоф щи­шIагъ. 2015-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу район администрацием финанс уплъэкIунымкIэ игъэIорышIапIэ ипащэу Iоф ешIэ. Iоф­шIэнэу ыгъэцакIэрэм дакIоу Рустам шIэныгъэу зэригъэгъотыгъэхэмкIэ научнэ IофшIэныри зыдехьы. Диссертацие, статья пчъагъэхэм яавтор, научнэ про­ектхэм ыкIи конференциехэм ахэлажьэ. Илъэс пчъагъэхэм щытхъу хэлъэу иIофшIэн зэригъэцакIэрэр къэзыушыхьатырэ тын лъапIэхэр бэу къыфагъэшъошагъэх. Ахэр бэ мэхъух: «Илъэсым ибухгалтер анахь дэгъу» зыфиIорэ дипломыр, «Профсоюзым иIофшIэн чанэу зэрэхэлажьэрэм фэшI», «Общественнэ IофшIэнхэм чанэу зэрахэлажьэрэм фэшI» адыгэ лъэпкъ культурэм ишэн-хабзэхэр къызэтегъэнэжьыгъэнхэм фэIорышIэрэ Iофтхьабзэхэм чанэу зэрахэлэжьагъэм фэшI щытхъу ыкIи рэзэныгъэ тхылъхэр, «Муниципальнэ къулыкъушIэ анахь дэгъу» зыфиIорэ дипломыр, экономикэм ыкIи финанс Iоф­шIэнымкIэ гъэхъагъэхэр зэришIыгъэхэм фэшI ЛIышъхьэм и Рэзэныгъэ тхылъ къыфагъэшъошагъэх. Рустам общественнэ IофшIэнхэми чанэу ахэлажьэ. Илъэс зэкIэлъыкIохэм АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и НыбжьыкIэ парламент хэтыгъ, Кощхьэблэ районым ичIыпIэ хэдзын комиссие ипащэ игуадз, профсоюзхэм я Адыгэ рес­­пуб­ликэ организацием ипащэ игуадз, Урысые политическэ партиеу «Единэ Россием» и Адыгэ шъо­лъыр къутамэ хэт.

ИIофшIэгъухэм къызэраIорэмкIэ, Рустам ыгъэцэкIэрэ IофшIэным епхыгъэу сыд фэдэрэ пшъэрылъ фашIыгъэми, IэпэIэсэныгъэшхо хэлъэу ар зэшIуехы. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ къэгъэлъэгъон дэгъухэр иIэх. Ренэу ишIэныгъэ зэрэхигъэхъо­щтым пылъ, ар къеушыхьаты IэкIыб къэралыгъуабзэхэр зэрэзэригъашIэхэрэм. Ыныбжь емы­лъытыгъэу зыхэт иIофшIэгъухэм уасэ къыфашIы, агъэлъапIэ.

2013-рэ илъэсым Рустамрэ Зарэрэ унагъо зэдашIагъ. Мы мафэхэм ахэм сабыищ зэдапIу, Тамерлан апэрэ классым ис, музыкэм пылъ, орэд къэIоныр икIас. Эланэ илъэси 3 ыныбжь, Дианэ мэзибгъум хэт.

Сыд фэдэрэ къэралыгъуи ылъапсэр унагъор ары. Унагъо пэпчъ зэфыщытыкIэ гъэнэфагъэ, ар зэрэпсэурэ хэбзэ цIыкIу горэхэр иIэх, ау тилъэпкъкIэ хэбзэ дахэу пстэуми зэдыряехэр шапхъэ зыфэхъухэрэр унэгъо рэхьат зэгурыIо-зэдэIужьхэр ары. Унагъом мэхьанэшхо зэриIэр къагурыIозэ Рустамрэ Зарэрэ зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу, ящытхъу арагъаIозэ илъэ­си 10 хъугъэу зэдэпсэух.

Зарэ илIакъокIэ Блащэпсынэ щыщ, Тхьапшъэкъохэм япхъу. Пшызэ къэралыгъо медицинэ университетыр 2014-рэ илъэсым къыухыгъ. Врач-терапевтэу иIофшIэн Кощхьэблэ гупчэ сымэджэщым щыригъэжьагъ. Нэужым илъэситIу тешIагъэу Дмитриевскэ участковэ IэзэпIэ амбулаторием ипащэу агъэ­кIуагъ. IэпэIэсэныгъэшхо хэлъэу иIоф­шIэн зэригъэцакIэрэм фэшI 2019-рэ илъэсым район сымэ­джэщым терапиемкIэ иотделение пащэ фашIыгъ. ИшIэныгъэ­хэм ренэу ахегъахъо, врач-гериатр сэнэхьатри зэригъэгъотыгъэу ащи рэлажьэ. Гуетыныгъэшхо ыкIи гукIэгъу хэлъэу сымаджэхэм зэряIазэрэм фэшI ахэр лъэшэу къыфэразэх, ыцIэ дахэкIэ раIо. 2022-рэ илъэсым шэкIогъум къыщегъэжьагъэу Кощхьэблэ район сымэджэщым ипащэ игуадзэ ипшъэрылъхэр егъэцакIэх. ПшъэдэкIыжь зыпылъ IофшIэныр бгъэцэкIэным пае гукIэгъу пхэлъын, цIыфхэм гуфэбэныгъэ афыуиIэн фае. Джащ фэдэ цIыф Зарэ. Гъэхъа­гъэу иIэхэр къэзыушыхьатырэ щытхъу тхылъхэмкIэ мымакIэу къыхагъэщыгъ, мы уахътэм сабый къэхъугъакIэр епIу.

— Унагъом шэн-хабзэу илъым бэкIэ елъытыгъ ар зыфэдэщтыр, — еIо Рустам. — Сятэу Бислъан, сянэу Фаризэт сызыфащэгъэ лъэгъо дахэм сытетэу сырэкIо. Хабзэр, бзыпхъэр, намысыр — ахэр унагъом ипкъэу­хэу щытынхэ фае. Лъэпкъ пстэуми та­къыхэзыIэтыкIэу, лъы­тэныгъэ къытфязыгъэшIырэр хэбзэ дахэу тхэлъыр ары. Ар зыщыдгъэгъупшэ хъущтэп, ти­унагъокIи ар тиIэубытыпIэу тырэкIо. КъыткIэхъухьэхэрэри ащ тетэу тпIунхэм тыпылъ. Анахьэу тикIэлэцIыкIухэм ныдэлъфыбзэр ашIэным, рыгущыIэнхэм тыфэбэнэн фае. Ар ны-ты пстэуми типшъэрылъ шъхьаIэ­хэм ащыщ.

Унэгъо зэгурыIожь, зэкъот бгъэпсыныр IэшIэхэп. Сабыйхэри имытэкъухьагъэхэу, ежьхэм ашъхьэ иIоф ыуж закъо имытхэу пIугъэнхэр IофшIэнышхоу щыт. А зэпстэури нахьыбэрэмкIэ зыпшъэ ифэрэр бзылъфыгъэр ары. Ащ бэ елъытыгъэр. Бзылъфыгъэр — унагъом ыкIуачI, хъулъфыгъэр — ипкъэу. Уна­гъом ис пстэуми гущыIэгъу- упчIэжьэгъу ашIырэр бзылъфыгъэр ары. Джащ фэд Зари. Яунэгъо ныбжьыкIэ зэгурыIоны­гъэрэ рэхьатныгъэрэ зэрилъыщтым фэгуIэ, ащкIэ ишъхьэгъу­сэу Рустам лъэшэу къыкъот. Ясабыйхэм пIуныгъэ тэрэз ара­гъэгъотыным ыуж итых.

— Адыгэ унагъом егъа­шIи унашъо щызышIыгъэр хъулъфыгъэр ары. Ар дэгъоу къыгурэIо сишъхьэгъусэ. Унагъом зэгурыIоныгъэ илъынымкIэ бзылъфыгъэм ишэн бэ елъытыгъэр. Зым Iэпызырэр адрэм къыштэ­жьэу щытын фае. Iоф горэ къепхьыжьагъэмэ, къыбдыригъэштэн, кIэгъэкъон къыпфэхъун фае. Армырмэ, узэгурыIощтэп, унагъуи пфэшIэщтэп, — еIо Рустам.

— Зэнэкъокъум ты­хэлэжьэныр тиуна­гъокIэ къытшIокъиныгъэп, — еIо Зарэ. — Сишъхьэгъусэ гъэхъагъэу иIэр бэ. Хъулъфыгъэр сыдигъуи унагъом ылъапс, ипкъэу. Илъэси 10 хъугъэу гушIуагъуи, гукъауи зэдэтэгощы. ЗыпарэкIи сыгу хигъэкIы­гъэп. УзэгурыIоу узэ­дэпсэумэ, унэгъо Iофыри къыпшIокъиныщтэп. Унагъор нахь ин къэс нахь Iофыбэ къыпэкIы. Ау лIыр къыбготмэ, сыд фэдэрэ Iофи нахь псынкIэ къыпфэхъу. Сабыйхэм ягъэхъагъэхэм уащыгушIукIызэ ыпэкIэ улъэкIуатэ.

Зарэ пщы-гуащэхэм алъэхэс. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, дэгъоу зэгурэIох, сабыйхэр игуащэ афеIыгъы. Сыд фэдэрэ лъэныкъокIи нысэр ащ лъэшэу фэраз.

Зэшъхьэгъусэ ныбжьыкIэхэу Рустамрэ Зарэрэ унэгъо дахэ зэдагъэпсыгъ, лъытэныгъэр, гукIэгъур къябэкIэу лъэгъо дахэ рэкIох. ШIоу щыIэр ягъогогъоу, ясабыйхэм яхъяр зыдалъэгъу­жьэу щыIэнхэу тафэлъаIо.

КIАРЭ Фатим.