ЛIыхъужъхэм яшIэжь агъэлъэпIагъ
Мыекъуапэ шъхьафит зашIыжьыгъэр илъэс 81-рэ зэрэхъурэр республикэм икъэлэ шъхьаIэ щыхагъэунэфыкIыгъ.
[caption id="attachment_144900" align="aligncenter" width="800"]
А. Балабась[/caption]
Мэфи 172-рэ нэмыц-фашистхэм Мыекъуапэ заIыгъым, тхьамыкIэгъуабэ къапыкIыгъ. Илъэсныкъом къыкIоцI нэбгырэ мини 4 фэдиз техакIохэм аIэкIэкIодагъ. Ащ нахьыбэжь советскэ дзэкIолIхэу ыкIи партизанхэу лагерьхэм адэкIодагъэр.
1943-рэ илъэсым щылэ мазэм и 29-м Мыекъуапэ шъхьафит ашIыжьыгъ. Ащ ыуж хьадэхэр агъэтIылъхэу, къалэр зыпкъ рагъэуцожьэу рагъэжьагъ.
Фашистхэр Мыекъуапэ зыдафыжьыгъэхэр илъэс 81-рэ зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ зэIукIэр искусствэхэмкIэ Мыекъопэ кIэлэцIыкIу еджапIэу N 1-м тыгъуасэ щыкIуагъ. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх къалэм имэрэу Геннадий Митрофановыр, народнэ депутатхэм якъэлэ Совет итхьаматэу Джарымэкъо Азмэт, хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм, фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэм, общественнэ организациехэм, «Юнармием» ялIыкIохэр.
ЗэIукIэм къекIолIагъэхэм зафигъазэзэ, Геннадий Митрофановым къыхигъэщыгъ къалэр шъхьафит зашIыжьыгъэ мафэм Мыекъуапэ дэсхэмкIэ мэхьанэшхо зэриIэр.
— Хэгъэгу зэошхом тихэгъэгу ищыIакIи, итарихъи зэрихъокIыгъэх, унагъо пэпчъ лъыIэсыгъ. Илъэсныкъо фэдизрэ пыим тихэку зеIыгъым хьазабышхоу тицIыфхэм ащэчыгъэм гур егъэузы. А уахътэм къыкIоцI пыим тичIыпIэгъу мин пчъагъэ IэкIэкIодагъ. Мыщ фэдэ мафэм шъхьафитыныгъэр къытфыдэзыхыгъэхэу лIыхъужъныгъэшхо зезыхьагъэхэми, зэоуж илъэсхэм тикъалэ зыпкъ изыгъэуцожьыгъэхэми «тхьашъуегъэпсэу» ятэIо, — къыIуагъ Мыекъуапэ имэр.
Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, Хэгъэгу зэошхом илъэхъан лIыхъужъныгъэу зэрахьагъэм Мыекъуапэ дэсхэр рэгушхох.
— Пшъэрылъэу тиIэр лIыхъужъхэм яшIэжь дгъэлъэпIэныр, я Хэгъэгу шIу алъэгъоу, нэмыц-фашист техакIохэм тызэратекIуагъэм рыгушхохэу ныбжьыкIэхэр тпIунхэр ары, — къыIуагъ Геннадий Митрофановым. — Тикъэралыгъошхо анахьэу зыгъэлъэшырэр цIыфхэм язэкъотыныгъ, Хэгъэгум ащ шIулъэгъоу фыряIэр, тидзэкIолIхэм лIыхъужъныгъэ зэрэзэрахьащтым яцыхьэ зэрэтелъыр ары. Тарихъ шIэжьыр къэухъумэгъэныр непэкIэ мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу щыт. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер зыщыкIорэ лъэхъаным тидзэкIолIхэр, офицерхэр, гуфакIохэр ти Хэгъэгу ишъхьафитыныгъэ, кIэлэцIыкIухэм мамыр щыIакIэ яIэным апае псэемыблэжьэу мэзаох. Мыекъуапэ шъхьафит зашIыжьыгъэ мафэм Урысыем идзэ текIоныгъэ къызэрэдихыщтымкIэ шIошъхъуныгъэу тиIэр нахь ерэгъэпыт.
ИскусствэхэмкIэ Мыекъопэ кIэлэцIыкIу еджапIэу N 1-м иеджакIохэми икIэлэегъаджэхэми къагъэхьазырыгъэ номерхэм хьакIэхэр арагъэплъыгъэх. Артист ныбжьыкIэхэми, гъэсакIохэми
Хэгъэгу зэошхом илъэхъан нэмыцхэм Мыекъуапэ заштэм къэлэдэсхэр зэрэзэкъоуцогъагъэхэр къаIотагъ.
Мамыр щыIакIэм пае зыпсэ зытыгъэ кIэлэцIыкIухэмрэ Iэтахъохэмрэ ацIэ зэIукIэм къыщыраIуагъ. Ахэм ащыщых Женя Поповыр, Виталик, Лена Голубитниковхэр ыкIи нэмыкIхэр. Къэзэрэугъоигъэхэр Хэгъэгу зэошхом щыфэхыгъэхэм зы такъикъэ афэшъыгъуагъэх. Концерт-реквиемым ыуж Гупчэ мемориалым дэжь къэгъагъэхэр кIэралъхьагъэх.
Александра Балабась.