Тарихъыр хагъэкIокIэщтэп
ТекIоныгъэшхом ия 55-рэ илъэс ехъулIэу агъэпсыгъэгъэ бульварыр непэ зигугъу анахьыбэу ашIырэ къэлэ чIыпIэхэм ащыщ. ГъэкIэжьын IофшIэнэу ащ щырагъэжьагъэхэр Мыекъуапэ щыпсэухэрэмкIэ ошIэ-дэмышIэ хъугъэхэп.
[caption id="attachment_144874" align="aligncenter" width="800"]
А. Iэшъын[/caption]
Ащ игъэцэкIэжьын къэлэдэсхэм яшIоигъоныгъэ къыгъэнэфагъ — нэбгырэ мин 20 фэдизмэ амакъэ фатыгъ.
Лъэпкъ проектэу «ПсэупIэр ыкIи къэлэ щыIакIэр» зыфиIорэм къыдыхэлъытэгъэ программэу «Iэрыфэгъу къэлэ щыIакIэр» зыцIэм ишIуагъэкIэ IофшIэнхэр зэшIуахых. Мыекъуапэ инэмыкI чIыпIэхэм ягъэпшагъэмэ, бульварыр ныбжьыкI, ыцIи ар къыхэщы — ТекIоныгъэшхор къызыдахыгъэр илъэс 55-рэ зэхъум, 2000-рэ илъэсым, ашIыгъагъ. Ащ нэс а чIыпIэр нэкIэу щытыгъ. А лъэхъаныр къешIэжьы бульварым дэжь щыпсэурэ ЛъэпцIэрышэ Къунчыкъо.
— Бульварым дэжь сызщыпсэурэр илъэс 40 хъущт. Тыкъызэкощыжьым урамитIум азыфагу чIыгур нэкIыгъ. КъыщыпкIухьанкIэ, зыщыбгъэпсэфынкIэ Iэрыфэгъоу зызэтырагъэпсыхьэм, лъэшэу тыгушIогъагъ. Ренэу къыщытэкIухьэ, зыщытэгъэпсэфы.
[caption id="attachment_144875" align="aligncenter" width="800"]
А. Iэшъын[/caption]
Джы икIэрыкIэу ар зэрагъэкIэжьырэр тигуапэ, тежэщт къызэIуахыжьыфэ, — еIо ащ.
Бульварыр Совет хабзэм илъэхъан аэродромыр зыдэщытыгъэ чIыпIэм щыгъэпсыгъ. Ащ дэжьым 1934-рэ илъэсым Советскэ Союзым и ЛIыхъужъэу М. М. Громовым ыцIэ зыхьыщтыгъэ къухьэлъэтэ клубыр щыбысымыщтыгъ. Ащ къыхэкIэу мыекъопэ летчикхэу Хэгъэгу зэошхом илъэхъан зичIыгу фэбэнагъэхэм яшIэжь агъэлъапIэу саугъэт афагъэуцунэу зырахъухьэм, чIыпIэм икъыхэхын бэрэ егупшысагъэхэп. 2006-рэ илъэсым непэ республикэм щызэлъашIэрэ къухьэлъатэу МиГ-23-м исаугъэт бульварым тет хъугъэ. Хэгъэгу зэошхом «Адыгэ Осоавиахимовец» зыфиIорэ эскадрильем пае Як-3 зыцIэ къухьэлъатэхэм якъыдэгъэкIынкIэ Адыгеим щыщхэу ахъщэ зыугъоигъэхэм зэрафэразэхэр зытетхэгъэ мыжъосынри чIыпIэм щыт.
МиГ-23-р А. И. Микоян ыцIэ зыхьырэ конструкторскэ бюром 1967-рэ илъэсым щызэхагъэуцогъагъ. А лъэхъаным дзэ къухьэлъатэхэмкIэ дунаим щыпэрытхэм ясатырэ ар хэтыгъ. Зы такъикъым щэ огъу мини 4 ышIын ылъэкIыщтыгъ, ракетибл ыхьышъущтыгъ, къухьэлъэтэ топыщэ тонни 2,5-р ащ кIыгъужьыгъ.
Непэ бульварым тет саугъэтыр 1981-рэ илъэсым къыдагъэкIыгъагъ. Псков иавиационнэ дзэ IофшIэныр ащ щыригъэжьэгъагъ. Германием, Белоруссием защылэжьэгъэ уж Мыекъуапэ къащэжьыгъагъ.
Джащ фэдэу егъэджэн Iофми къухьэлъатэр бэрэ щагъэфедагъ. Быбыным зыщыфагъэсэхэрэ дзэм дэгъоу Iоф щырагъэшIагъ. Краснодар иавиационнэ еджапIэу къухьэлъэтэзефэхэр зыщагъэхьазырхэрэм ащкIэ ныбжьыкIабэ ошъогум рибыбагъ, сэнэхьатым зыфырагъэсагъ. Быбыным фэхьазыр къухьэлъатэм ыпэ тыгъэкъохьапIэмкIэ гъэзагъэ, ытамэхэр ушхугъэх, «Хэти ащыгъупшагъэп, сыди ащыгъупшагъэп» зыфиIорэ гущыIэхэр тетхагъэх.
Арышъ, гъэцэкIэжьынхэм ауж ыпэрэм щыщэу бульварым къытенэщтхэр къухьэлъэтэ саугъэтымрэ чъыгхэмрэ. ЗэрэрахъухьагъэмкIэ, къыщыпкIухьанкIэ чIыпIэр нахь Iэрыфэгъоу зэтырагъэпсыхьащт, кушъхьэфэчъэ уцупIэхэр фашIыщтых, остыгъабэ, видеолъыплъэнымкIэ пкъыгъуакIэхэр палъэщтых, фонтан гъушъэхэр щагъэпсыщтых. ЧIыпIэм игъэкIэжьынкIэ къэлэдэсхэм яшIоигъоныгъэхэр къыдыхалъытагъэх. ДжырэкIэ зы мэфэ ошIу амыгъэкIодэу псэолъэшIхэм Iоф ашIэ. ПстэумкIэ мы илъэсым Мыекъуапэ изыгъэпсэфыпIэ чIыпIих агъэкIэжьыщт.
Анцокъо Ирин.