Top.Mail.Ru

Адыгэ пащэ фашIыгъ

Image description

ТIопсэ районым и Ныбыгъу псэупIэ кой иадминистрацие ипащэу джырэблагъэ хадзыгъ Нэгъуцу Вадим. ПIалъэхэм анэмысыгъэу хэдзынхэр икIыгъэ илъэсым итыгъэгъэзэ мазэ ащ щыкIуагъэх.

[caption id="attachment_144798" align="aligncenter" width="800"] ТIопсэ район администрациер.[/caption]

ХэдзакIоу хэлэжьагъэхэм япроцент 89,3-мэ амакъэхэр Нэгъуцум фатыгъэх. Тилъэпкъэ­гъоу Краснодар краим ипсэупIэ койхэм анахь инхэм ащыщ пащэ фашIыгъэм гущыIэгъу ди­шIыгъ «Адыгэ макъэм» иIофы­шIэу Ныбэ Анзор.

— Ныбыгъу псэупIэ коир ТIо­­псэ районым итхэм анахь инхэм ащыщ, муниципалитетым изыгъэпсэфыпIэ чIыпIэу хы ШIуцIэ Iушъом хахьэхэрэм агу­зэгу итэу мэхъу, — къеIуатэ пэщакIэм. — Нэбгырэ мин 12 щэпсэу, поселкэхэу Ныбыгъу, Тюменскэр, Агуй-Шапсыгъэ, Агуй, Майскэр ыкIи Сосновэр хэхьэх, гурыт еджэпIиплI, сэнэхьатхэр къэзытырэу зы, спорт еджэпIитIу, культурэм иунитIу, тхылъеджапIэу плIы, искусствэмкIэ зы еджапI, врачхэр ачIэсхэу амбулаторииплI, полицием иотдел итых. Iофыгъоу щыIэр зэ­рэмымакIэр нафэ, тызэщынэу хъущтэп.

— Сыда псэупIэ коир адрэхэм къахэзгъэ­щырэр?

— IэзэпIэ-зыгъэпсэфыпIэу щыт. Ары анахь шъхьаIэу къа­хэзгъэщырэр. Агуйрэ Ныбыгъурэ илъэситIу хъугъэшъ «санаторнэ-курортнэ сборым» фэгъэхьыгъэ программэм хэлажьэх. IэзэпIэ-зыгъэпсэфыпIэу, пансионатэу, унэе хьакIэщэу 25-рэ ыкIи муниципальнэ хы Iушъо тыгъэегъэупIитIу тиI. Мы илъэсым Агуй ипляж икIэрыкIэу тшIыжьын гухэлъ тиI. Лъэхъаным диштэу, гуIэтыпIэ, Iэрыфэгъу чIыпIэ ар хъущт. ПоселкитIу, Тюменскэмрэ Агуйрэ, «Псы къабз» зыфиIорэ программэм хэхьагъэх, ащ ишIуагъэкIэ, мы чIыпIэм ит псэуалъэхэр дгъэкIэ­жьыщтых. Гъэстыныпхъэ шхъуан­тIэр лъэныкъо шъхьаф. Поселкэу Тюменскэм IофшIэнхэр щылъэ­кIуатэх, охътэ бла­гъэм фэтэрыбэу зэхэт унэу дэт­хэм газ яIэ хъущт. Агуй ащ фэдэ псэупIэу дэтхэм ящэлIэгъэным ищыкIэгъэ тхылъхэри дгъэхьазырыгъэх.

[caption id="attachment_144799" align="aligncenter" width="800"] Ныбэ Анзор.[/caption]

— Гъэмафэу кIуагъэм псыр къыздэкIым къыздихьыгъэ гумэкIыгъохэр, къызкIэхьагъэхэм ащыщ поселкэу Тюменскэри, сыдэущтэу дэжъугъэзыжьыхэра?

— IофшIэн шъхьаIэхэр зэшIохыгъэх. ПсэупIэхэр тэгъэ­къэ­бзэжьых, зэтедгъэпсыхьа­жьынхэу ары къэнагъэр.

— Агуй-Шапсыгъэ сыд фэдэ зэхъокIыныгъэхэр фэхъущтха?

— Хы ШIуцIэ Iушъо Шапсыгъэм адыгэ къуаджэу итхэм ар анахь ин, нэбгырэ минитIу фэдиз щэпсэу. Гъэстыныпхъэ шхъуантIэм иещэлIэнэу илъэсыбэ хъугъэу зэпымыфэщтыгъэр гъунэм етфылIэн тлъэкIыгъ. А Iофыр къызэрыкIуагъэп, кIы­хьэ-лыхьэ хъугъагъ. Джы къуа­джэм газ иI. ЯмыщэлIагъэу щагу заулэ къэнагъэшъ, мы илъэсым ахэми алъыдгъэIэсынэу тэгугъэ. Ащ нэмыкIэу илъэсыбэ хъугъэу къоджэдэсхэр зыгъэгумэкIыхэрэ IофыгъуитIу щыI. Ахэр псы къа­бзэу зэшъощтхэмрэ, псы шIоир зыдэкIощтымрэ япхыгъэх. ЦIыф­хэр зашъохэрэр псынэкIэчъхэм къахэкIызэ къаIэкIэхьэ, арышъ, гъэмэфэ уахътэм зэпыухэр фэ­хъух, псыри шапхъэхэм ади­штэрэп. Псы шIоир зыдэкIощтыр щыIахэп. Джа щыкIагъэхэм ядэ­гъэзыжьын ыуж тит. Пстэумэ апэу псырыкIуапIэмрэ псы шIоим икIуапIэхэмрэ Агуй исоциальнэ псэуалъэхэм, еджапIэм, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм, культу­рэм зыщыпылъхэ ыкIи зыгъэ­псэфыгъо уахътэр зыщагъэкIорэ Гупчэм, амбулаторием, поч­тэм ятщэлIэщтых, етIанэ цIыф­хэм афэттIупщыщт. ПсэупIэм ежь ипсыкъычIэщыпIэ иIэнэу проект тэгъэхьазыры.

— Къуаджэм имэщыт сыд рыкIощта?

— Ари бэшIагъэу щыIэ Iофыгъохэм ащыщ. ПсэолъэшIыным ищыкIэгъэ тхылъ зыпари амыгъэхьазырэу, цIыфхэм къаугъои­гъэ ахъщэкIэ ар агъэуцугъ. Аухыгъэу цIыфхэр Тхьэм ще­лъэIух, ау псэуалъэр хэбзэгъэу­цугъэм диштэу зэрамытыгъэм къыхэкIкIэ Iофхэр къыпэкIых. Юридическэ хэкIыпIэу фэхъущтым тылъэхъу. Районым ипащэхэр къыддеIэнхэшъ, мэщы- тыр зычIэт унэр зэрищыкIагъэм тетэу тхыгъэ хъунэу тэгугъэ. ЦIыфхэр ащ лъэшэу ежэх.

Корр: Нэгъуцу Вадим ТIопсэ районым ит селоу Куйбышевкэм, джы Агуй-Шапсыгъ, къыщыхъугъ, унэгъо къызэрыкIо къихъухьагъ. Ятэ-янэхэм, Хьамедэрэ Шафихьатрэ, ицIыкIу­гъом къыщыублагъэу IофшIэныр шIу ылъэгъуным, гущыIэу ытыгъэм фэшъыпкъэжьыным фагъэ­сагъ. Ыныбжь илъэси 6 зыхъугъэм къыщыублагъэу дзюдом пылъыгъ, 14-м къызехъум Крас­нодар краим ихэшыпыкIыгъэ командэ хэтэу бэнагъ, спортым­кIэ мастер хъунымкIэ кандидат.

Мыекъуапэ иавтотранспортнэ техникум къызеухым ыуж дзэм къулыкъу щихьыгъ. 1996-рэ илъэ­сым къыщегъэжьагъэу 2008-м нэс УФ-м ошIэ-дэмышIэ Iоф­хэмкIэ и Министерствэ имэ­шIогъэкIосэ къулыкъу хэтыгъ. Илъэс IофшIагъэхэр ригъэкъухи къыхэкIыжьыгъ, джы зыIухьэгъэ IэнатIэм ыпэкIэ Iахьэзэхэлъ обществэу «Туапсинский морской торговый порт» зыфиIо- рэм иводителыгъ.

Вадим УФ-м ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ имедальхэмкIэ мызэу, мытIоу къы­хагъэщыгъ, «За отличие в службе» зыфиIорэм ишъошищ иI. 2021-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу гидрометеорологиемкIэ Урысые къэралыгъо университетым заочнэ шIыкIэм тетэу щеджэ, экологиемрэ чIыопсым игъэфедэнрэ япхыгъэ сэнэхьат зэрегъэгъоты.

ИлъэсипшIым ехъугъэу хы ШIуцIэ Iушъо шапсыгъэхэм я «Адыгэ Хасэ» иIофшIэн чанэу хэлажьэ. 2014-рэ илъэсым

Агуй-Шапсыгъэ и «Чылэ Хасэ» итхьаматэу хадзыгъагъ. Ныбыгъу псэупIэ коим инароднэ де­пу­татхэм я Совет изэIугъэкIэгъуи­тIум, 2014 — 2019-рэ илъэсхэм, ахэтыгъ, нэужым, 2023-м нэс, итхьамэтагъ.

Ар джы къалэу ТIуапсэ имэрэу Артем Бересневыр ары зычIыпIэ ихьагъэр. ИIэнатIэ зэ­рэIухьэрэм фэгъэхьыгъэ Iоф­тхьабзэр зыщыкIогъэ мэфэ дэ­дэм Вадим Хьамедэ ыкъом ыныбжь илъэс 50 хъугъэ.

НЫБЭ Анзор.