Урысыем истудентхэм я Мафэ тефэу тигуапэу къыхэдгъэщымэ тшIоигъу Адыгеим икIыгъэ ныбжьыкIэхэр Урысыем ит апшъэрэ еджэпIэ анахь дэгъухэм зэращеджэхэрэр ыкIи гъэхъагъэхэр ашIыхэзэ чанэу зыкъызэрагъэлъагъорэр, Адыгеим ыцIэ чыжьэу зэрагъэIурэр.

[caption id="attachment_144665" align="aligncenter" width="960"] Делэкъо Анет[/caption]

Адыгэ Республикэм и ЛIыкIо гъэIорышIапIэу Урысые Федерацием и Президент дэжь щыIэм IофыгъуакIэу икIыгъэ илъэсым щызэшIуахыгъэхэм ащыщ Адыгеим истудентхэм яассоциацие зэрэзэхащагъэр. Ащ ипащэу агъэнэфагъэр Мыекъуапэ щыщ Лъэстэнджэл Руслъан. БэмышIэу кIэлэ ныбжьыкIэм гущыIэгъу тыфэхъугъ ыкIи Iофыгъоу зэхафыхэрэр къытфиIотагъэх.

— Гъэтхэпэ мазэм къыщегъэжьагъэу Адыгеим иныбжьыкIэхэм яассоциацие зэхащагъ, ащ пащэ сызэрэфашIыгъэр сигуапэ хъугъэ ыкIи пшъэрылъэу къысфагъэуцугъэхэр зэрифэшъуа­шэу зэрэзгъэцэкIэщтхэм ыуж сит. ТызэдеIэ­жьызэ апэрэ Iофыгъохэр зэшIотхыгъэх. НыбжьыкIэ чанхэу Хъопсэрыкъо Марьям ышыпхъу игъусэу, Руслан Романовыр, ТхьакIущынэ Рус­лъан апэрэ лъэбэкъухэр тшIыгъэх. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Адыгеим ыцIэкIэ сенаторэу Хъопсэрыкъо Мурат, Адыгэ Респуб­ликэм и ЛIыкIо гъэIорышIапIэу Урысые Федерацием и Президент дэжь щыIэм ипащэ ипшъэ­рылъхэр зыгъэцэкIэрэ Фатима Романовам ассоциацием изэхэщэнкIэ яIахьышIу хэлъ, ащкIэ лъэ­шэу тафэраз, — еIо Руслъан.

Апэрэ зэхахьэр гъэтхапэм ашIыгъагъ, лекциехэр, гъэсэныгъэм епхыгъэ Iофтхьабзэхэр зэхащэхэзэ ашIынэу агъэнэфэгъагъ, ау адыгэ культурэр къекIуалIэхэрэм нахь зэрашIогъэшIэгъоныр къазыгурэIом мы лъэны­къом нахь зырагъэушъомбгъунэу аублагъ.

[caption id="attachment_144666" align="aligncenter" width="834"] Ассоциацием ихъарзынэщ[/caption]

Москва щыпсэурэ ныбжьыкIэхэр зэзыпхырэ Iоф­тхьабзэхэр илъэсым къыкIоцI бэу зэхащагъ. Адыгеим имызакъоу Къэбэртэе-Бэлъкъарым ыкIи Къэрэщэе— Щэрджэсым ащыщхэу Урысыем икъэлэ шъхьаIэ щеджэхэрэр зэхахьэм чанэу ахэлажьэхэу ыкIи къя­кIуалIэ­хэу рагъэжьагъ. КъэIогъэн фае, адыгэу мы къалэм щыпсэухэрэр, нэмыкI цIыф лъэпкъхэм ялIыкIохэр ашIогъэшIэгъонэу мы Iофтхьабзэхэм зэрахэлажьэхэрэр.

Илъэс имыкъум ассоциацием IофшIэнышхо ыгъэцэкIагъ. Адыгэхэм яшэн-хабзэхэр, мэкъамэхэр, орэдхэр, къашъохэр зыщарагъашIэрэ Iофтхьабзэхэр ригъэ­кIокIыгъэх. АдыгабзэмкIэ ыкIи къэбэртэябзэмкIэ курсхэм ныбжьыкIабэ къякIуалIэ, джащ фэдэу проектэу «Лъэпкъ» зыфиIорэм хэлажьэх. Я 4-рэ курсым щеджэрэ Сапый Ислъам мин 15 зытет лъэпкъ чъыг ыгъэпсыгъ. Ар зэрэпшIыщтыр, лъэпкъым икъэбархэр къызэрэбгъотыщтыр шIоигъоныгъэ зиIэхэм къафиIотагъ. Онлайн ыкIи офлайн шIыкIэм тетэу егъэджэнхэр зэхищагъ.

— Мэхьанэ зиIэ Iофтхабзэу тызыхэлэжьагъэ­хэм ащыщ проектэу «Дружная Москва» зыфиIорэр. Ащ ишIуагъэкIэ нэмыкI цIыф лъэпкъхэм яныбжьыкIэ советхэм язэхэсыгъохэм тахэлажьэ, къалмыкъхэм, башкирхэм, ингушхэм адэжь тыщыIагъ, яIофшIэн зэдгъэлъэгъугъ, ежьхэри къедгъэблэгъагъэх, — еIо тигущыIэгъу.

НыбжьыкIэхэр зэхэгущыIэжьхи адыгэ культурэр къизыIотыкIырэ Iофтхьабзэхэр зэхащэнхэу рахъухьагъ. Апэрэ зэIукIэм цIыф макI къекIолIэгъагъэр, сыда пIомэ адыгэ шэн-хабзэхэр, адыгэ культурэм хэшIыкI фызиIэхэр ыкIи Iэмэ-псымэхэм къязыгъэIошъухэрэр яIагъэхэп. Нэужым Адыгеим щыщ Хъот Даянэ дышъэидэмкIэ мастер-класс къыгъэлъэгъуагъ, Беданэкъо Тембот пщынэ мэкъэмэ дахэхэр къыригъэIуагъэх.

Москва къэралыгъо университетым зэхэсыгъо зыщашIым Адыгеим икIыгъэ ныбжьыкIэхэр бэу къе­кIолIагъэх, ахэм адыгэ мэкъамэхэр къезыгъаIохэри, орэд къэзыIохэри, къашъохэри къахэкIыгъэх, ассоциациеми къыхэхьагъэх.

Культурнэ пчыхьэзэхахьэу «Чэщзэхэс» зыфиIорэр илъэсым тIо зэхащагъ ыкIи ар бэмэ ашIогъэшIэгъо­ныгъ. Уцугъуищэу гощыгъэу ар кIуагъэ, апэрэм адыгэ гъомылапхъэхэр зыфэдэхэр арагъэлъэгъугъэх, арагъэшхы­гъэх, ятIонэрэм адыгэхэм афэгъэхьыгъэ къэбархэр къыщаIотагъэх, орэдхэр къаIуагъэх, къэшъуагъэх, адыгэ джэгукIэ Iофтхьабзэр аухыгъ.

— Тызэкъотэу адыгэхэм ялъэпкъ шэнхэр, якультурэ ядгъэшIэныр ары тызыфаер. Ассоциацием хэт пэпчъ ипшъэрылъ зэрифэшъуашэу егъэцакIэ, узэдемыIэжьэу зи къыбдэхъущтэп. Москва ущызекIоныр IэшIэхэп, еджэным къыпэкIхэзэ зэха­хьэхэм, репетициехэм къякIуалIэх, тиIофтхьабзэхэр зэрифэшъуашэу зэрэкIощтхэм пылъых. ЯтIонэрэу зэхэтщэгъэ «Чэщзэхэсым» нэбгыри 130-рэ фэдиз къекIолIэгъагъ, зэкIэми агу ри­хьыгъ, къэкIорэ Iофтхьабзэм зэрежэхэрэр къыта­Iуагъ,— еIо Руслъан.

Ассоциацием хэхьэгъэ ныбжьыкIэхэм ащыщ апэрэ курсым щеджэрэ Хьэпай Рэдэд. «Ащэмэзым» ар хэтыгъ ыкIи ижъырэ орэдхэр ащ дахэу къеIох. КъыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм ижъырэ орэдхэр зэхаригъэ­хыныр, аригъэшIэныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу иIэр ыкIи ар дэгъоу къыдэхъу.

2024-рэ илъэсэу къихьагъэм Адыгеим иныбжьыкIэ ассоциацие хэтхэм гухэлъ гъэшIэгъонхэр яIэх, ахэр щыIэныгъэм щыпхыращыщтых, ыпэкIэ лъыкIотэщтых.