Илэгъухэм къахэщы
Къудайнет Саидэ ицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу илэгъухэм къахэщы, еджэныр икIас. Ары пшъэшъэжъые ныбжьыкIэр лъэгэпIэ инхэм анэзыгъэсыгъэри.
[caption id="attachment_144659" align="aligncenter" width="800"] Къудайнет Саидэ[/caption]
Саидэ Шэуджэн районым ит къуаджэу Джыракъые къыщыхъугъ. Гурыт еджапIэм дэгъу дэдэу щеджагъ, естественнэ наукэхэм, анахьэу биологием ыкIи экологием, нахь афэщэгъагъ. ИщыIэныгъэ гъогу зэрипхыщт сэнэхьатыр къыхихы зэхъум янэрэ ятэрэ щысэтехыпIэ фэхъугъэх. Мэкъумэщ хъызмэтым ыкIи гъомылапхъэм якъыдэгъэкIын епхыгъэу ахэм Iоф ашIэ.
Гурыт еджапIэр тфызакIэкIэ къызеухым ыуж Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым чIэхьагъ, студент анахь дэгъухэм ясатыр хэт. Лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ сэнаущыгъэ хэлъ, шIэныгъэм имызакъоу, общественнэ IофшIэнхэм чанэу ахэлажьэ, республикэ, урысые зэнэкъокъухэм текIоныгъэ къащыдехы. Волонтер движением пыщагъэу Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэми бэрэ ахэлэжьагъ. Къуаджэхэм ащыпсэурэ ныбжьыкIэхэм я Урысые союз республикэмкIэ икъутамэ илъэсныкъорэ ипэщагъ.
— Мэкъумэщ продукциехэм якъыдэгъэкIын фэгъэхьыгъэ сэнэхьатыр сшIогъэшIэгъонэу къыхэсхыгъ, бакалавриатыр диплом плъыжькIэ къэсэухы. Общественнэ шхыныгъохэм язэхэгъэуцон ыкIи продуктхэм ятехнологие фэгъэхьыгъэу магистратурэм илъэситIо сыщеджагъ, ари тфызакIэкIэ къэсыухыгъ. ДжырэкIэ «Пищевые системы» зыфиIорэ сэнэхьатымкIэ аспирантурэм сыщеджэ. Лъэшэу сыфэраз синаучнэ пащэу, техническэ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, доцентэу Хьаткъо Зурет. Ар сиIэпыIэгъоу «Адыгейский сыр: уникальные свойства и новые возможности» зыфиIорэ монографиер къыдэзгъэкIыгъ, — еIо Саидэ.
Джащ фэдэу езыгъэджэрэ кIэлэегъаджэхэм зэрафэразэр, сыд фэдэ лъэныкъокIи апшъэрэ еджапIэм иректорэу Къуижъ Саидэ IэпыIэгъу къазэрэфэхъурэр къыIуагъ. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым зычIэхьагъэм къыщегъэжьагъэу еджэнымкIэ гъэхъагъэхэр Саидэ ешIых. ШIэныгъэ-ушэтын IофшIэнымкIэ зэнэкъокъум текIоныгъэр къыщыдихыгъ. Мы апшъэрэ еджапIэм иректор ыгъэнэфэгъэ грантыр къыфагъэшъошэгъагъ. Урысые обществэу «ШIэныгъэм» ипрограммэу «Ученые в школы» зыфиIорэм хэлэжьагъ, научнэ статья 17 ыкIи патентэу 2 ыгъэхьазырыгъ.
Джащ фэду Астрахань щыкIогъэ я 2-рэ Каспийскэ фестиваль-зэнэкъокъум ифинал ихьагъ. Адыгэ къуаем фэгъэхьыгъэ ушэтынэу ыкIи докладэу ыгъэхьазырыгъэм пае я 2-рэ шъуашэ зиIэ дипломыр къыфагъэшъошагъ. Апшъэрэ еджапIэм щеджэхэрэм шхыныгъо технологиемкIэ ыкIи биотехнологиемкIэ квалификационнэ IофшIэнэу агъэцэкIагъэхэмкIэ Урысые зэнэкъокъум текIоныгъэ къыщыдихыгъ. Программэу «ИнноВектор МГТУ» зыфиIорэм ыкIи шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэхэр зэзыпхырэ Дунэе саммитэу Шъачэ щыкIуагъэм ахэлэжьагъ. Проектэу «Умник» зыфиIорэм къыдыхэлъытэгъэ зэнэкъокъум ифинал ихьагъ.
Къудайнет Саидэ еджэным дакIоу IофшIэнри ригъэжьагъ. «Полярис. Адыгея» зыфиIорэ гупчэм къекIолIэрэ кIэлэцIыкIухэм кружок арегъэхьы ыкIи Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым щэлажьэ. Игъэхъагъэхэм къыщыуцущтэп, ыпэкIэ лъыкIотэщт. Пшъэшъэжъые нэутхэм гъэхъэгъэшIухэр тапэкIи зэришIыщтхэм егупшысэ.
ДЕЛЭКЪО Анет.