Ащ иапэрэ номер къызыдэкIыгъэр илъэси 100 хъугъэ.

Адыгэхэм охътэ зэфэшъхьаф­хэм тхэкIэ шапхъэ горэхэр аIэкIэ­лъыгъэми, ахэр тарихъ фыртынэхэм ахэкIодагъэх. Лъэпкъым зиушхунымкIэ анахь ищыкIэгъэ тхэкIэ-еджэкIэ амалыр зигъотыгъэр Адыгэ автоном хэкур щыIэ зыхъугъэм ыуж. Революциер ыкIи Граждан заор текIхи, жьыкъэ­щэгъу агъотыгъ, щыIэкIэ-псэукIэ тын­чым игъэпсын фежьэгъагъэх.

СССР-м илитературэ кIырыплъ­хэу, нэмыкI цIыф лъэпкъхэм зы­кIэ афэдэхэу, адыгэхэр ежь яеу литературэ яIэным кIэхъо­псыщтыгъэх ыкIи мы лъэныкъомкIэ гъэзагъэу, лъэпкъ интеллигенцием я 20 — 30-рэ илъэсхэм Iофышхо ышIагъ. Тхэрэр — тхэщтыгъ, усэрэр — усэщтыгъ. Ащ фэдэ амал зиIэр а лъэхъаным нэбгырэ 15 фэдиз хъущтыгъ, ахэм ащыщэу 3-р тхэкIо хъугъахэу пIоми укъамыгъэукIытэжьынэу щытыгъ. Анахь литературнэ творческэ IофшIэнышхом фытегъэ­псыхьэгъагъэхэм ащыщыгъ Цэй Ибрахьимэ. Ащ ипьесэхэу «Узы­шхо», «КъокIас», ирассказхэм купкI яIагъ; КIэрэщэ Тембот адыгэ щыIэкIэ-псэукIэм ехьылIэгъэ рассказэу «Аркъ» ыкIи «Мэщыкъо ишъхьакIу», нэмыкIхэри икъэлэмыпэ къыпыкIыгъэх ыкIи усакIоу Хьаткъо Ахьмэд шIоигъоу усэр ыгъэбзэрабзэщтыгъ. ХэпшIыкIэу литературнэ творчествэм зиштэщтыгъ, 1923-рэ илъэсым гъэтхапэм и 8-м лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иапэрэ номер къытырадзагъ. Илъэси 100 хъу­гъэу ар мэлажьэ.

Ащ ыуж кIэкIэу къикIыгъ ­«Адыгэ Iэдэбыят угъоигъ» зыфиIорэр, ащ иапэрэ номер 1924-рэ илъэсым къыдэкIыгъ. Ар арапыбзэкIэ тхыгъагъ, нэкIубгъо 65-рэ хъущтыгъ. Лъэпкъ литературэр щыIэ хъу­нымкIэ анахь зишIуагъэ къэкIогъэ IофшIагъэу мы апэрэ литературнэ-художественнэ угъоигъэр плъытэн плъэкIыщт.

Ащ ыпэкIэ гупшысэ ыкIи гущыIэ зэфэ къэкIуапIэу лъэпкъым иIагъэр фольклорыр ары. Ау ащ уепхыгъэу сыдигъуи щыIэкIакIэр икъоу бгъэунэфын зэрэмылъэкIыщтыри къагурыIощтыгъ. Мы сборникым икъыдэгъэкIынкIэ комиссиеу зэхащэгъагъэм хэтыгъэх

Т. КIэращэр, Д. Iэшъхьэмафэр, А. Хьаткъор, И. Цэир, нэмыкIхэри. Журналэу «Адыгэ Iэдэбыят угъоигъ» зыфиIорэр арапыбзэкIэ 1924-рэ илъэсым тхылъ тедзапIэу «Красный Восток» зыфиIорэм Москва къыщытырадзагъ. НахьыбэмкIэ къыдэхьагъэхэр фольклор тхыгъэхэр ары. IорIотакIоу Мэщ­фэшIу Шъалихьэ ыусыгъэ «Революцием иорэд» зыфиIорэм ар къызэIуихыщтыгъ. Ащ къыкIэлъыкIуагъэх зэблэдзыгъэхэу гущыIэжъ­хэр, нарт эпосым къыхэхыгъэхэр, лIыхъужъ орэдхэр — «Хьатх я КъокIас иорэд», «Бжъэдыгъу пщы-­оркъ заом иорэд», «Щынджые Быгъужъым иорэд». НартхэмкIэ къыдэхьагъэхэр — Нарт Саусэрыкъо, Нарт Шэбатныкъо, Хъымы­щэкъо Пэтэрэз афэгъэхьыгъэхэр ары. Мэмэт ыкIи Нысэищ орэдыр ыкIи «Джамбэчрэ Хьабибэрэ» зы­фиIохэрэр, «ЛIыхъужъ ­Плъыжь». Мы уахътэмкIэ аIэкIэлъыгъэ амалым елъытыгъэу сборникыр зэхагъэуцогъагъ, нэужым арапыбзэр адыгабзэм рагъэкIужьы­гъагъ.

Сыдми, адыгэ тхыгъэ литературэр къэмыхъузэ, «Адыгэ Iэдэбыят угъоигъэр» къыдэкIыгъ, ащ творческэ кIуачIэхэр нахь зэкIигъэблагъэх, адыгэ литературэр щыIэ хъунымкIэ Iофышхо ашIэу аублагъ.

Мамырыкъо Нуриет.