Дунэе къэгъэлъэгъон-форумэу «Урысыер» зыфиIорэм хэтэу Урысые унэгъо форумэу «Родные — Любимые» зыцIэу ВДНХ-м щыкIуагъэм «Урысыем изэлIэкъогъухэр» зыцIэ зэнэкъокъу инэу щызэхащагъэр непэ зэфашIыжьыгъ. Зыхьэхэм яунагъо Адыгеим ыцIэкIэ ащ хэлэжьагъ ыкIи лъэныкъуитIукIэ текIоныгъэр къыщыдихыгъ.

[caption id="attachment_144594" align="aligncenter" width="800"] kremlin.ru[/caption]

УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр мэфэкI зэхахьэм хэлэжьагъ. ТекIоныгъэ къыдэзыхыгъэхэм афэгушIозэ ащ къыкIигъэтхъыгъ: «Унагъом и Илъэс кIэлэегъаджэм ыкIи гъэсакIом я Илъэс пиублэжьыгъэу пIон плъэкIыщт. Сабыйхэм яхьатыркIэ пстэури зэхэтэщэ, унэгъо Iужъухэу непэ къекIолIагъэхэм афэдэхэм лъэпкъ проектхэр атегъэ­псыхьагъэх. Унагъом ипшъэрылъ шъхьа­Iэр сабыйхэр къэгъэхъугъэнхэр ыкIи якъэралыгъо ицIыф шIыгъэнхэр ары».

Унагъом и Илъэсэу мыгъэ Урысыем щагъэнэфагъэм иапэрэ Iофтхьабзэу мыр хъугъэ.

[caption id="attachment_144595" align="aligncenter" width="800"] АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу[/caption]

Зэнэкъокъур лъэныкъуитфэу зэхэ­тыгъ: «IэпэIасэхэм яунэгъо къэгъэлъэгъон», «Хэкум щыгъуазэхэр», «ЛIэужхэм язэпхыныгъ», «Унэгъо пщэрыхьакIэхэр», «Сыд фэдэрэ лъэныкъомкIи IэпэIас». Урысые обществэу «ШIэныгъ» зыфиIо­рэм, программэу «Больше, чем путешествие», арт-кластерэу «Таврида», Урысые ПщэрыхьапIэм и Унэ яIэпыIэгъукIэ зэнэкъокъур зэхащэгъагъ. «Хэкум щыгъуазэхэр» ыкIи «Сыд фэдэрэ лъэныкъомкIи IэпэIас» зыфиIорэ лъэныкъуи­тIумкIэ Зыхьэхэм яунэгъо Iужъу текIоныгъэр къыдихыгъ. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Зыхьэхэм афэгушIуагъ.

«Республикэм щыпсэухэрэм зэкIэми, Зыхьэ Заурбыйрэ Мэлайчэтрэ ясэнаущыгъэ уасэ фэзышIыхэрэм ахэм сызэрафэгушIорэмкIэ къызэрэздырагъэштэщтым сицыхьэ пытэ телъ. Театральнэ творчествэм имызакъоу, шIулъэгъумрэ шъып­къагъэмрэ алъапсэу унэгъо шэн-хабзэхэм якъэухъумэн, яхэгъэхъон зэрэдэлажьэхэрэм, ясэнаущыгъэ ащ къызэрэщы­лъагъорэм мэхьанэшхо иI. Ахэм яунагъо республикэм нэмыкI унэгъо Iужъоу, дахэу щыпсэухэ­рэм ящысэтехыпIэу зэрэщытым тырэгушхо.

ЦIыфыбэу форумым хэлэжьагъэхэм ягуфэбагъэ анагъэсын алъэкIыгъ. Ежьхэм яIэпэIэсэныгъэ имызакъоу, Адыгеим щыпсэухэрэм яшэн-хабзэхэу, якультурэу нахьыжъхэм шъхьэ­кIэфэныгъэ афэшIыгъэныр, лIэужхэм лъэпкъ шэн-хабзэхэр, унэгъо шэпхъэ пытэхэр зылъапсэхэр цIыфыбэу къекIо­лIагъэхэм алъагъэIэсыгъ», — хигъэунэфыкIыгъ КъумпIыл Мурат. Мыщ фэдэ унагъохэр къэралыгъом лъэпсэ пытэ зэрэфэхъухэрэр, тапэкIи ихахъо зэрэфэлажьэхэрэр ЛIышъхьэм къыкIигъэтхъыгъ. Унагъом ишапхъэхэр, изытет гъэпытэгъэным республикэм иIэшъхьэтетхэр тапэкIи фэIорышIэщтых. «Сабыибэ зиIэ унагъохэм социальнэ IэпыIэгъоу арагъэкIыщтхэм афэгъэ­хьыгъ» зыфиIорэ Указэу УФ-м и Президент зыкIэтхэжьыгъэм къыщыхэгъэщыгъэ IэпыIэгъу амалхэр ащ зэрэфэIорышIэщтхэр ЛIышъхьэм къыIуагъ.

IофыгъуакIэм икъежьапI

Адыгеим ыцIэкIэ Зыхьэхэм яунагъо Урысые форумым зэрэхэлэжьагъэр тиредакцие иIэубытыпIэу «Тиунагъо ихабз» зыфиIорэ проектыкIэ «Адыгэ макъэм» еублэ. Унагъохэм шэн-хабзэу къагъэгъунэхэрэмкIэ, агъэцакIэхэрэмкIэ къыддэгощэщтых ыкIи ахэм афэгъэхьыгъэ тхыгъэхэр къыхэтыутыщтых. Яунагъо илъ шэн-хабзэхэм афэгъэ­хьыгъэу зэкIэми апэ тызэупчIыгъэр Зыхьэ Мэлайчэт. «ХьакIэпэгъокIыныр, лIэкъо зэпхыныгъэ пытэхэр ыкIи шэн гъэтIылъыгъэр — джары тиунагъо ихэбзэ шъхьаIэхэр, — хигъэунэфыкIыгъ унэгъо Iужъум ибысымгуащэ. — ТинахьыкIэхэм лъапсэр ятэгъашIэ, нахьыжъхэм якъэбар афэтэIуатэ. Ащ тетэу лIэкъо чъыгри дгъэпсыгъэ, ащ къыпыхъорэ къута­мэхэм — лIакъор зэрэбагъорэм — талъэплъэ».

[caption id="attachment_144596" align="aligncenter" width="800"] А. Гусев[/caption]

Зыхьэхэр нахь благъэу

Зыхьэ Мэлайчэтрэ Заурбыйрэ зызэдэпсэухэрэр илъэс 50 гъэрекIо хъу- гъэ. Ленинград итеатральнэ институт (ЛГИТМИК) щеджэхэзэ ахэр къэзэрэщэгъагъэх. Ахэм ялъфыгъэхэу Зарэ, Марянэ ыкIи Зуралбый унагъохэр яIэхэу ежьхэми сабыйхэр къакIэхъожьыгъэх. Заурбыйрэ Мэлайчэтрэ къорэлъф-пхъо­рэлъфхэм шэн-хабзэхэр арагъашIэх, анаIэ атетэу, яшIулъэгъу щымыкIэхэу апIух. Ежь Зыхьэхэм яунагъо Адыгеим иискусствэ яIахьышIу хилъхьагъ. Джырэ нэс АР-м и Лъэпкъ театрэ щэлажьэх. Ясэнэхьат гъэхъагъэу щашIыгъэхэм яшIуагъэкIэ щытхъуцIэ лъапIэхэр къа­лэжьыгъэх: Зыхьэ Заурбый – Урысыем ыкIи Адыгеим янароднэ артист, Абхъазым, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Пшызэ шъолъыр язаслуженнэ артист, Зыхьэ Мэлайчэт — Урысыем изаслуженнэ, Адыгеим инароднэ артистк.

Москва шIу зырагъэлъэгъугъ

Шъолъыр зэнэкъокъум пхырыкIыхи, Адыгеим ыцIэкIэ къэралыгъор зэлъызыубытыгъэ форумым зэрэхэлэжьагъэхэм Зыхьэ зэшъхьэгъусэхэм мэхьанэшхо ратыгъ, лъэпкъым ыпашъхьэкIэ пшъэ­дэкIыжь инэу алъытагъ.

МэщбэшIэ Исхьакъ иусэу «Приглашение» зыфиIорэм Зыхьэхэм яунагъо зэнэкъокъум къыщеджагъ ыкIи форумым къекIолIэгъэ хьакIэхэр Адыгеим къырагъэблэгъагъэх. Ащ нэмыкIэу, республикэм итарихъ, икультурнэ ыкIи иархеологическэ саугъэтхэм къатегущыIагъэх, зекIохэм ашIо­гъэшIэгъоныщт къэбархэр къафаIотагъ. Хэкум итарихъ зэрашIэрэмкIэ ыкIи IэпэIэсэныгъэу ахэлъым имастер-класскIэ зэнэкъокъухэм ахэлэжьагъэх. Зы­хьэ­хэм апхъоу, Щыщэхэм янысэу Зарэ къызэрэтиIуагъэмкIэ, Заурбый, Мэлайчэт, Зуралбый мастер-класс къаты зэхъум, цIыф бэдэдэ Адыгеим ипчэгоу ВДНХ-м щыгъэнэфагъэм къекIолIэгъагъ. Адыгэ шъуашэхэр унагъом щыщхэм зэкIэми ащыгъыгъ, ахэр дахэу къякIущтыгъ, адыгэ быракъыр, Зыхьэхэм ялъэпкъ тамыгъэ зыдаIыгъыгъэх. Хьа­кIэхэр къагоуцохэти, сурэтхэр зытырахыщтыгъэх.

Къалмыкъ Республикэм, Удмуртием къарыкIыгъэ унагъохэм нэIуасэ афэхъу­гъэх, унэгъо шэн-хабзэу ахэлъхэр къызэфаIотагъэх, шъуашэу ащыгъхэр ашIогъэшIэгъоныгъэх, лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэу аIыгъхэм ятарихъ къафаIотагъ.

Форумым изэфэхьысыжьхэр къызщашIыгъэ ыкIи текIоныгъэ къыщыдэзыхыгъэхэр зыщагъэшIогъэ мэфэкI зэхахьэм Зыхьэ Заурбый гущыIэ щыратыгъ, унагъоу текIоныгъэ къыдэзыхыгъэ­хэм ямызакъоу, къэралыгъомкIэ мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъоу форумыр зэрэхъугъэр ащ къыIуагъ.

«ЩыIэныгъэм ылъапсэр — унагъу! Адыгэмэ аIо: «Унагъор пшIын фае!» Зэтебгъэуцощтым изакъоп, ар къэуухъумэни фае. ЛIакъоу тыкъызхэкIыгъэхэр, тянэ-тятэхэр, тыкъызщыхъугъэ хэкухэр — пстэуми зыч-зыпчэгъоу тызэхэт. Шъхьаджи ипшъэрылъхэр гъэнэфагъэх. Ахэр дгъэцакIэхэ хъумэ, унэгъо пытэхэр щыIэ мэхъух. ЗэгурыIоныгъэр, ма­мырныгъэр ахэм лъапсэ афэ­хъух, шэн-хабзэхэр ащытэу­хъумэх, ыпэкIэ тылъэкIуатэ. Тхьэм ыIомэ, зэкIэ къыддэхъущт!» —мэфэкIым хэлэжьагъэ­хэр Зыхьэ Заур дырагъаштэу бэрэ Iэгу фытеуагъэх.

Тэу Замир.