ШIукIэ игугъу ашIы
«ЦIыф шъыпкъ» аIоу бэрэ зэхэтэхы. ЦIыфхэм апае Iофышхо зышIагъэр ыкIи зышIэрэр, зэфагъэр ыкIи шIур зигъогогъур ары ар зыфаIорэр.
IэнатIэу ыIыгъым емылъытыгъэу, къулыкъушIэ пэпчъ ипшъэрылъхэр щытхъу хэлъэу ыгъэцэкIэнхэ фае. Уголовнэ-гъэцэкIэкIо системэм иветеранэу, бзэджашIэхэм пшъэдэкIыжь ягъэхьыгъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм и Общественнэ совет итхьаматэу, полковникэу Владимир Аведовым ежь ипэщагъэу, милицием иполковникэу ХъутIыжъ Азмэт ыгу къегъэкIыжьы.
ЦIыф шъыпкъ
Синасып къыхьи, зыфэдэ щымыIэ цIыф шIагъоу, цIыф къызэрыкIоу, милицием иполковникэу ХъутIыжъ Азмэт Iоф дэсшIэнэу хъугъэ. Зэфагъэ хэлъэу къулыкъушIэ пэпчъ лъытэныгъэ зэрэфишIыщтыгъэм, ошIэ-дэмышIэ Iофхэр къэхъумэ, рэхьатныгъэ къызэрэзхигъафэщтыгъэм яхьатыркIэ агъэлъэпIэрэ ыкIи щысэтехыпIэу щыт пащэхэм ащыщыгъ.
Азмэт Къэншъао ыкъор 1930-рэ илъэсым мэкъуогъум и 5-м Теуцожь районым итыгъэ къуаджэу Ленинэхьаблэ къыщыхъугъ. ЩынэгъончъэнымкIэ къулыкъум, хэгъэгу кIоцI къулыкъум ащылэжьагъ. СССР-м щынэгъончъэнымкIэ федеральнэ Министерствэм епхыгъэу Харьков дэт оперативнэ еджапIэр, СССР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Апшъэрэ еджапIэ къыухыгъэх. Хэгъэгу кIоцI къулыкъум уголовнэ лъыхъуным иоперуполномоченнэу ригъажьи, Краснодар краим хэхьэрэ Адыгэ автоном хэкум оперативнэ IофшIэнымкIэ хэгъэгу кIоцI къулыкъум ипащэ игуадзэу Iоф ышIагъ, мы IэнатIэм Iутызэ 1986-рэ илъэсым пенсием кIуагъэ. Непэ ар хэгъэгу кIоцI къулыкъум ыкIи къулыкъум идзэхэм яветеранхэм я Адыгэ республикэ общественнэ организацие и Совет ипащ.
Зигъэпсэфынэу зэтIысыжьми Азмэт Къэншъао ыкъом ренэу зыIузгъакIэщтыгъ, зыфэдэ сыримыхьылIэгъэ цIыф къызэрыкIом ыкIи пэщэ дэгъум удэгущыIэ хъумэ, гухахъо хэогъуатэ. Тэ, ащ ыпIугъэхэм, щысэтехыпIэу тиIагъэр непэ къызнэсыгъэм тщыгъупшэрэп.
АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ изаслуженнэ IофышIэу, полковникэу Мамыекъо Кимэ гуфэбэныгъэшхо хэлъэу къулыкъу зыщихьыгъэ лъэхъаныр ыгу къегъэкIыжьы. — А лъэхъаным полковникэу ХъутIыжъ Азмэт Къэншъао ыкъор сипащэу Iоф сшIагъэ. Ащ гъэшIуабзэкIэ «наш дед» етэIо, милицием иIофышIэхэр зэкIэ джары Азмэт Къэншъао ыкъом зэреджэщтыгъэхэр. КъулыкъушIэхэм полковникэу ХъутIыжъым доклад фашIынэу ыдэжь кIохэ зыхъукIэ, «мэхьанэ зиIэ Iоф зэхэсфынэу дед дэжь сэ- кIо» аIощтыгъ, — ыгу къэкIыжьы Мамыекъо Кимэ.
— ШъхьэкIэфэшхо зэрэфашIырэм ар ишыхьатыгъ. Ипа-щэу, полковникэу ХъутIыжъым фэдэ хъу шIоигъоу Мамыекъо Кимэ щысэ ащ тырихыщтыгъ. Пащэу «дедым» ыIорэм тетэу ыкIи шэн гъэтIылъыгъэ иIэу зэрэщытыгъэр милиционерэу Мамыекъом къыщигъэлъэгъуагъ грузин-абхъаз зэпэуцужьэу щыIагъэм. Боевикхэр щынэ зымышIэрэ дзэкIолIэу ХъутIыжъ Азмэт ыпIугъэм пэуцужьынхэ алъэкIыгъэп ыкIи Ким Сэлымчэрые ыкъом ишIуагъэкIэ лIыблэнагъэ зыхэлъ тикIалэхэу гъэры ашIыгъагъэхэм Адыгеим зэрифэшъуашэу ща-пэгъокIыжьыгъэх. Полковникэу Мамыекъо Кимэ зэрилъытэрэмкIэ, иIофшIэнкIэ къыдэхъугъэр зэкIэ ХъутIыжъ Азмэт ишIушIагъ.
Ежь Азмэт Къэншъао ыкъор ыгъэсагъэхэу, хэгъэгу кIоцI къулыкъум Iоф щызышIэхэу, гъэхъагъэхэр зышIыгъэхэм лъэшэу арыгушхощтыгъ. Милицием ирядовоеу ригъажьи, полковникэу,
Теуцожь районым имилицие ипащэу Iоф ышIагъ. Адыгеим имызакъоу, Красно- дар краим IэнэтIэшхохэр ащиIыгъыгъ.
Милицием игенерал-лейтенантхэу Евгений Полуниным, Михаил Крапивнэм, АдыгеимкIэ хэгъэгу кIоцI къулыкъум и ГъэIорышIапIэ ипащэщтыгъэу Александр Поддубнэм, нэмыкIыбэхэми ХъутIыжъ Азмэт лъытэныгъэшхо къыфашIыщтыгъ.
НэмыкI шъолъырхэми ащ игугъу дахэкIэ ащашIы.
— Илъэс бэкIаерэ Краснодар краим имилицие Iоф щысшIагъ ыкIи Адыгеим имилицие иоперативнэ аппарат ипащэу Iоф зышIэгъэ ХъутIыжъ Азмэт Къэншъао ыкъом икъэбар дэгъоу сыщыгъуазэу щытыгъ. Арыти, бэрэ семыгупшысэу Краснодар сыкъикIи IофшIапIэкIэ Адыгеим сыкъэкIуагъ. Мыщ фэдэ офицер сипащэу Iоф сшIэныр сэркIэ насыпыгъэу щытыгъ, — къыIуагъ милицием иполковникэу Анатолий Боковоим.
Мы лъэхъаным Азмэт Къэншъао ыкъор пенсием щыI нахь мышIэми, Адыгеим иполицие иветеранхэм яорганизацие пэщэныгъэ дызэрехьэ. Сыдигъуи зэрэщытыгъэм фэдэу непи къулыкъушIэхэм ыкIи ветеранхэм Азмэт зыкъыфагъазэ, упчIэжьэгъу ашIы. Ежьыри игуапэу IэпыIэгъу зэрафэхъущтым пылъ, джэуапынчъэу зыпари къыгъанэрэп.
Полковникэу ХъутIыжъ Азмэт Къэншъао ыкъом шIур ыкIи шъыпкъагъэр игъогогъухэу Хэгъэгум къулыкъур фехьы, шъхьэкIэфэныгъэр къылэжьыгъ. ИкIэрыкIэу къулыкъум Iоф щысшIэнэу хъугъагъэемэ, милицием иполковникэу ХъутIыжъ Азмэт сипэщэнэу сыфэягъ.
Урысыем иуголовнэ лъыхъун системэ иIофышIэ гъэшIуагъэу, СССР-м и МВД изаслуженнэ IофышIэу, хэгъэгу кIоцI къулыкъум иполковникэу отставкэм щыIэ Владимир Аведовыр.
Сурэтыр: «Адыгэ макъэм» ихъарзынэщ.