Зынахь лъапIэ хэтрэ цIыф лъэпкъкIи щымыIэр мамырныгъэ-тынчыныгъэр ары. Ар дэгъоу къыушыхьатыгъ Хэгъэгу зэошхоу 1941 – 1945-рэ илъэсхэм тичIыгу, тикъэралыгъо щыхъушIагъэм. Къиныбэ, хьазабышхо ащэчыгъ советскэ цIыфхэм, ау сыд зэхъуи я Хэгъэгу, ячIыгу фэшъыпкъагъэх. Псэр атызэ, напэр ащэфыгъ.

Пыир машIокIэ тикъэралыгъо­шхо къызекIум, ти Хэгъэгу къызебанэм, советскэ цIыфхэр — ини, цIыкIуи — зыч-зыпчэгъоу зэкъоуцуагъэх, ялIыгъэ, яхэ­гъэгу шIулъэгъу гъунэнчъагъ. АщкIэ щысэ бэдэд къэпхьын плъэкIыщтыр. Фашистхэр ти­чIыгу къи­банэхи, Адыгеир заштэгъэгъэ охътэ кIэкIым къыгъэнэфагъ тицIыфхэр аукъодыеу ипкIыкIынхэу зэрэщымытхэр. Инхэм афэдэ къабзэу Адыгеим икIэлэцIыкIухэри, анахьэу Мые­къопэ районым ыкIи Мые­къуапэ яеджакIохэр, псэемыблэжьы­гъэх. Илъэси 9 нахь зымыныбжь­хэри ахэм ахэты­гъэх. ЛIыхъужъ цIыкIухэм ацIэ­хэр непи тщыгъуп­шагъэхэп.

Пионер-лIыхъужъэу Женя Поповыр щеджагъ Мыекъопэ классий еджэпIагъэу джы ли­цееу N 8-м. Хэгъэгу зэошхор къызежьэм, ащ класси 6-р дэгъу дэдэу къыухыгъэ къодыягъ. Фашист хъункIакIохэр тикъалэ къызекIухэм, Жене гупсэфыгъо иIэжьыгъэп, ежь фэлъэкIыщтымкIэ пыим иягъэ ригъэкIыныр, тидзэкIолIхэм IэпыIэгъу афэ­хъуныр гухэлъ зыфишIыжьы­гъагъ. Джащыгъум щынэр зыщыщыр ымышIэу, Женя цIыкIум етIупщыгъэу гъучI лэныстэшхомкIэ телефон гъучIычхэр тыдэкIи щызэпибзыкIыщтыгъэх. Апэм иIофхэр дэхэкIаеу кIэкIыгъэх, ау гитлеровцэхэм хъурэм псын­кIэу гу лъатагъ, фашистхэр ашъэ икIыгъэу ар зышIэрэм лъыхъущтыгъэх. Тыгъэгъазэм и 19-м, 1942-рэ илъэсым кIэлэцIыкIур аIэкIэфагъ. Ар фашистхэм хьакIэщэу «Мыекъуапэ» ичIыунэ цIыф ымышIэу чIа­дзагъ, жъалымыгъабэ дызэрахьагъ, ыпсэ рагъэджэгужьыгъ, ау, цIы­кIу­гъэми, зы гущыIэ къафиIуагъэп. Джащыгъум Женя Поповыр хьылъэ­зещэ машинэу шъхьарыхъон зиIэм радзи, Мыекъуапэ икъо­кIыпIэ лъэныкъо ащагъ ыкIи Мыекъопэ дубзаводым пэмычыжьэу, зы гущыIэ закъо къафэзымыIогъэ пионер-лIыхъу­жъыр щылэ мазэм и 17-м (ежь къызыхъугъэ мэфэ шъыпкъэм), 1943-рэ илъэсым щаукIыгъ, илъэс 14 ыныбжьыгъ.

Мы мафэм Мыекъуапэ илицееу N 8-м Женя Поповым – пионер-лIыхъужъым ыцIэкIэ, зэрэхабзэу, шIэжь линейкэшхо щыIагъ, еджапIэм икIэлэегъа­джэхэм, ипащэ зэрэкIагъэтхъы­гъэмкIэ, блэкIыгъэ чыжьэм илIыгъэ-шIушIагъэу, яеджэкIо цIыкIугъэу Женя Поповым илIыгъэкIэ лIэужхэр апIух, алэжьых, гъогу зафэ тыращэх.

Уахътэр къэуцуи зэплъэкIи имыIэу мачъэ. Женя Поповыр къызыхъугъэр мыгъэ илъэс 95-рэ хъугъэ.

ЛIыхъужъхэр лIэхэрэп, ахэр сыдигъуи къытхэтых.

Мамырыкъо Нуриет.