Адыгеим ис бзылъфыгъэ чанэу, тишъолъыр хэхъоныгъэхэр егъэ­шIы­гъэнхэм зиIахь мымакIэу хэзылъхьэхэрэм афэгъэхьыгъэу ти­гъэзет проектыкIэ 2024-рэ илъэсэу къихьагъэм ригъэжьагъ. Ащ епхыгъэ зэзэгъыныгъэ «Адыгэ макъэмрэ» Адыгеим ибзылъ­фыгъэ­хэм я Союзрэ зэдашIыгъ.

[caption id="attachment_144282" align="aligncenter" width="800"] Iэшъынэ Аслъан[/caption]

Союзым икъутамэу муниципальнэ образованиехэм ащызэхащагъэхэм зэпхыныгъэ ады­­тиIэнэу, Iофэу ашIэрэр къэт­Iотэнэу, анахь чанэу ахэтхэм афэгъэхьыгъэу къыхэтыутынэу проектым къыдэлъытагъ.

Апэу тыздэщыIагъэр Тэхъутэмыкъое районыр ары. Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз икъутамэу ащ щыIэм ипащэу Шыупэщэ Къадырхъанрэ организацием хэтхэм ащыщхэмрэ заIудгъэкIагъ.

— Непэ пстэумкIи нэбгыри 150-рэ тэхъу. ИкIыгъэ 2023-рэ илъэсыр къызехьэм нэбгырэ 44-рэ зэкIэмкIи хэтыгъэр. Ащ фэдэу илъэс закъом бэу къызэрэхэхьагъэм Iофэу тшIэрэм шIуагъэ къызэрихьырэр, организацием мэхьанэ ин зэриIэр къеушыхьаты. Мары джыри къытхахьэмэ зышIоигъохэр щыIэх, лъэIу тхылъхэр къатынхэу къэлъэIуагъэх, — къыIуагъ Къадырхъан. — Союзым хэт бзылъфыгъэхэр сэнэхьат зэфэшъхьафхэм арэлажьэх: кIэлэ­егъаджэхэр, кIэлэпIухэр, врач­хэр, цIыфхэм социальнэ Iэпы­Iэгъу ягъэгъотыгъэным фэгъэзагъэхэр, пщэрыхьакIохэр, нэмыкIхэр тиIэх. Культурэм ылъэ­ныкъо щылажьэу къытхэтыр макIэп. ЗэкIэ зырызэу къэпчъы­гъуай. Къыхэзгъэщымэ сшIоигъор Тэхъутэмыкъое районым имысхэри къызэрэтхэтхэр ары.

ЗэгурыIоныгъэ, зыкIыныгъэ зэрахэлъыр, сыд фэдэрэ Iофи зэкIэ зэфэдэу къызэрэхэлажьэ­рэр Къадырхъан къыхигъэщыгъ. Непэ анахьэу анаIэ зытетхэм ащыщ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм, ахэм яунагъохэм IэпыIэгъоу респуб­ликэм аритырэм яIахь халъхьаныр. ШIушIэ IэпыIэгъоу къау­гъоирэр ежьхэм акIуачIэкIэ операциер зыщыкIорэ чIыпIэм игъунапкъэ нагъэсэуи бэрэ къыхэкIы.

Джащ фэдэу гущыIэгъу тыз­фэхъугъэ бзылъфыгъэхэм къы­зэраIуагъэмкIэ, шъолъырыкIэу Урысыем къыхэхьажьыгъэхэми алъэIэсых. ГущыIэм пае, районым итхылъеджапIэхэм яIофышIэу организацием хэтхэм тхылъхэр къаугъоихи, кIэлэ­цIыкIоу ахэм арысхэм афа­тIупщыгъ.

Шыупэщэ Къадырхъан къызэриIуагъэмкIэ, гуфэкIо купхэр бзылъфыгъэхэм ярайон орга­низацие щызэхащагъэх. Ахэм дзэкIолIхэм апае хъытыухэр ахъых, щыгъынхэр адых. ГущыIэм пае, поселкэхэу Яблоновскэм, Инэм, къутырхэу Суповскэм, «Новый сад» зыфиIорэм ащ фэдэ цеххэр адэтых. Джырэблагъэ къуаджэу Тэхъутэмыкъуайи къыщызэ­Iуахыгъ.

— Союзым хэт бзылъфыгъэ­хэм янахьыбэм унагъохэр, са­быйхэр яIэх. Ары пакIошъ, сабыибэ зыпIухэрэри ахэтых. Ау ащ пае къэмынэу Iофтхьабзэу районым щызэхатщэхэрэм чанэу зэкIэри къыхэлажьэх, шIушIэ IэпыIэгъум яIахьышхо хэлъ. Хъытыу зыхъыхэрэри, щыгъын зыдыхэрэри ахэр ары. А IофшIэнхэм охътабэ зэра­хьырэр шъошIэ, ау тибзылъ­фыгъэхэм зэкIэ зэдагъэцэкIэн алъэкIы, — арыгушхозэ къыкIигъэтхъыгъ Къадырхъан.

МэфэкI горэ къэблагъэмэ, гущыIэм пае, нэжъ-Iужъхэм, сэкъатныгъэ зиIэхэм, ным, уна­гъом ямафэхэм, ТекIоныгъэм и Мафэ, нэмыкIхэм бзылъфыгъэу Союзым хэтхэр апэрэхэм ащыщых. Къэгъэлъэгъонхэр зэрэзэхащэхэрэм, концертхэм зэрахэлажьэхэрэм ямызакъоу, ежьхэм акIуачIэкIэ, яахъщэкIэ шIухьафтынхэр къащэфыхэшъ, зимэфэкIхэм ащыщхэр къыхагъэщых.

ИкIыгъэ илъэсым бзылъфыгъэхэм яорганизациехэу субъектхэм ащызэхащагъэхэм яинтернет нэкIубгъохэм ащыщэу анахьыбэу зыфыкIатхэхэрэр Урысыем зыщызэрагъапшэм, Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз апэриплIым ахэфагъ. Ащ Тэхъутэмыкъое районым щыIэ къутамэм ишIушIэгъэшхо хэлъ, анахь чанэу «подписчикхэр» къыугъоигъэх. Ащ фэшI сомэ мини 100 грантэу къаратыгъ. Шыупэщэ Къадырхъан къызэриIуагъэмкIэ, а ахъщэр ным и Мафэ фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэм изэхэщэн пэIуагъэхьагъ. Ащ сабыибэ зиIэхэр, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэла­жьэхэрэм янэхэр, яшъхьэгъусэхэр щагъэшIуагъэх.

— Тирайон ипащэхэм лъэшэу анаIэ къызэрэттетыри къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, — къыIуагъ Къадырхъан. — Общественнэ Iофэу тшIэрэм епхыгъэу лъэIу тиIэу зафэдгъэзагъэмэ къыддеIэх, шIушIэ IэпыIэгъу тыугъоигъэмэ ар зэрэтщэщт транспортыр къытаты. ГущыIэм пае, Ным и Мафэ ипэгъокI Iофтхьабзэу гъэрекIо зэхэтщагъэм адми­нистрацием ипащи, депутатхэри, къулыкъу зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэри къыхэлэжьагъэх, Союзым хэт бзылъфыгъэхэм ащыщыбэ шIухьафтынхэмкIэ къы­хигъэщыгъэх. Районым исэу лъэкI зиIэхэм ащыщ теолIагъэми, тилъэIу къытфамыгъэцэкIагъэу къыхэкIыгъэп.

Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз икъутамэу Тэхъутэмы­къое районым щызэхащагъэм мы зигугъу къэтшIыгъэхэм язакъоп зэшIуихырэр, зэкIэри къэпIо­шъущтэп. Нахьыбэрэр ежьхэм яахъщэкIэ, акIуачIэкIэ ашIэ. Къа­деIэхэрэм лъэшэу афэразэх. Адрэ районхэм якъутамэхэм афэдэу республикэ гупчэм Iоф­тхьабзэу щызэхащэхэрэми ахэр ахэлажьэх, апэрэхэм ащыщэу сыдигъокIи къахэщых. Ащ хэтхэм ащыщхэм тызаIокIэм ячаныгъэ зэхэтшIагъ. ШIушIэ Iэпы­Iэгъум яIахь зэрэхалъхьашъурэм ахэр щэгушIукIых, рэгушхох, ау гъэхъэгъэ инэу ар зыфалъэ­гъу­жьырэп. Ягуапэу а IофшIэныр тапэкIи зэрэлъагъэкIотэщтыр къыхагъэщы.

— ТишIуагъэ ядгъэкIэу цIыф­хэр дгъэгушIохэмэ, тэри тэгушIо, — ыIуагъ Шыупэщэ Къа­дыр­хъан.

ХЪУТ Нэфсэт.