Тарихъ мэхьанэ зиIэ унэхэр агъэкIэжьых
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ афишIыгъ республикэм нахьыбэу зекIохэр къихьанхэм пае зэшIуахырэ Iофхэм ахэтэу тарихъым исаугъэтхэр къызэтырагъэнэжьын, псэупIэхэр нахь зэтырагъэпсыхьанхэу.
[caption id="attachment_144210" align="aligncenter" width="800"]
А. Гусев[/caption]
Мы лъэныкъомкIэ анахьэу анаIэ зытырадзагъэр республикэ гупчэр ары.
АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу Мыекъуапэ щагъэцэкIэжьыщт е щагъэкIэжьыщт псэуалъэхэр агъэнэфагъэх. Ащ фэдэ IофшIэнхэр бэшIагъэ замыгъэцэкIагъэхэр. АР-м культурэ кIэным икъэухъумэнкIэ ыкIи игъэфедэнкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу ЦIыпIынэ Рустем къызэриIуагъэмкIэ, псэолъи 4, Пушкиным и Уни зэрахэтэу, агъэцэкIэжьыгъах. Псэолъи 3-мэ джыри гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр ащэкIох. ГущыIэм пае, Мыекъопэ медицинэ колледжыр, псыIэзапIэр, концерт залэу «Налмэсыр» джыри агъэцэкIэжьых.
Адыгеим и ЛIышъхьэ мы проектхэр зэрагъэцакIэрэм ренэу гъунэ лъефы. Концерт залэу «Налмэсыр» 1953-рэ илъэсым агъэпсыгъагъ, Мыекъопэ мебелышI фабрикэу «Зэкъошныгъэм» культурэмкIэ и Унэу ар щытыгъ. Къалэм итеплъэ ащ ренэу къыгъэдахэщтыгъ. АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ афишIыгъ унэм архитектурэ гъэпсыкIэу иIэр зэбламыхъунэу, мы псэуалъэм истатус диштэу ащ къыпэIулъ чIыпIэр зэтырагъэпсыхьанэу. Лъэпкъ проектэу «Культурэм» къыдыхэлъытагъэу мы учреждениер агъэкIэжьы. IофшIэнхэр джыдэдэм мыщ щыжъотых. 2024-рэ илъэсым ыкIэхэм анэс ахэр аухынэу рахъухьэ.
[caption id="attachment_144211" align="aligncenter" width="800"]
А. Гусев[/caption]
Республикэм ихэбзэ къулыкъухэмрэ УФ-м зыухъумэжьынымкIэ и Министерствэрэ зэдэлэжьэныгъэу зэдыряIэм ишIуагъэкIэ офицерхэм я Унэу тарихъ мэхьанэ зиIэр Мыекъуапэ зыпкъ щырагъэуцожьы. ЫужкIэ хьакIэщэу «Европейская» зыфиIощтыгъэр, республикэ гъэзетхэу «Советскэ Адыгеимрэ» «Адыгэ макъэмрэ» зычIэтхэ унэм ыгупэ агъэкIэжьыщтых. Аужырэ псэуалъэр я 19-рэ лIэшIэгъум агъэпсыгъагъ, Альтшулер иаптекэ ащ чIэтыгъ. Шъугу къэтэгъэкIыжьы КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу мы унэм ыкIоцI гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зэрэщыкIуагъэхэр, игъэкIэжьынкIэ мылъкур къызэрэхагъэкIыгъэр.
АР-м и ЛIышъхьэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, мыхэм тарихъымрэ культурэмрэ къызэрэзэтырагъэнэжьхэрэм нэмыкIэу, зекIохэр нахьыбэу республикэм къихьанхэми фэIорышIэх. КъумпIыл Мурат пшъэрылъ афишIыгъ унэу агъэцэкIэжьыгъэхэр Мыекъуапэ илъэгъупхъэ чIыпIэхэм ахагъэхьанхэу, тарихъ мэхьанэ зиIэ а псэуалъэхэр зекIохэм арагъэлъэгъунхэу. Экскурсиехэм ащыщ тичIыпIэгъу цIэрыIоу, драматургэу Евгений Шварц фэгъэхьыгъ. Экскурсием илъэхъан зекIохэр урамхэу Краснооктябрьскэм, Лениным ыкIи Пушкиным ацIэкIэ щытхэм, Первомайскэм, Победэм арэкIох. Лениным ыцIэ зыхьырэ пчэгум пэчIынатIэу щытыгъэ хьакIэщэу «Европейская» зыфиIорэм дэжь зекIо гъогур къыщежьэ, Альтшулер иаптекэщтыгъэм дэжь ар щеухы.
«Тарихъымрэ архитектурэмрэ ясаугъэтхэу алъытэрэ, тарихъ хъугъэ-шIагъэхэм е цIыф цIэрыIохэм япхыгъэ псэолъэ зэфэшъхьафхэр тиIэх. Къалэм ыпэкIэ теплъэу иIагъэр зыпкъ игъэуцожьыгъэным Iоф дэтэшIэ. Ведомствэхэм экспертизэхэм япхыгъэ Iофыгъохэр псынкIэу зэшIуахынхэ, опыт зиIэ специалистхэр къырагъэблэгъэнхэ фае. АР-м культурэ кIэным икъэухъумэнкIэ ыкIи игъэфедэнкIэ и ГъэIорышIапIэ мы лъэныкъомкIэ нахь зигъэчанын фае», — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.
Мыекъуапэ ыпэкIэ теплъэу иIагъэр зыпкъ игъэуцожьыгъэным пае КъумпIыл Мурат джащ фэдэу пшъэрылъ афишIыгъ псэуалъэхэм архитектурэ гъэпсыкIэу яIэр нахь къыхэгъэщыгъэнымкIэ джырэ технологиехэр къызфагъэфедэнхэу. Мыекъуапэ итеплъэ нахь дахэ шIыгъэнымкIэ, нахь зэтегъэпсыхьэгъэнымкIэ лъэныкъо пстэури къыдалъытэнэу АР-м ипащэ пшъэрылъ афишIыгъ.
«Тарихъыр зыпкъ итэгъэуцожьы, къэлэ щыIэкIэ-псэукIэри нахь зэтетэгъэпсыхьэ. Тарихъым исаугъэтхэу щыт унэхэр зэрагъэкIэжьхэрэм, чIыпIэхэр, гъогухэр нахь зэрэзэтырагъэпсыхьэхэрэм, урамхэр зэрэзэпагъэнэфыхэрэм ар япхыгъ. А пшъэрылъхэр зэкIэ зэдызэшIотхын фае», — къыIуагъ республикэм ипащэ.
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу