Top.Mail.Ru

Тарихъ мэхьанэ зиIэ унэхэр агъэкIэжьых

Image description

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ афишIыгъ республикэм нахьы­бэу зекIохэр къихьанхэм пае зэшIуахырэ Iофхэм ахэтэу тарихъым исаугъэтхэр къызэтырагъэнэжьын, псэупIэхэр нахь зэтырагъэ­псыхьанхэу.

[caption id="attachment_144210" align="aligncenter" width="800"] А. Гусев[/caption]

Мы лъэныкъомкIэ анахьэу анаIэ зытырадзагъэр республикэ гупчэр ары.

АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу Мые­къуа­пэ щагъэцэкIэжьыщт е ща­гъэ­кIэжьыщт псэуалъэхэр агъэнэфагъэх. Ащ фэдэ IофшIэн­­хэр бэшIагъэ замыгъэ­цэ­кIагъэ­хэр. АР-м культурэ кIэным икъэу­хъумэнкIэ ыкIи игъэфе­дэнкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу ЦIыпIынэ Рустем къызэриIуа­гъэм­кIэ, псэолъи 4, Пушкиным и Уни зэрахэтэу, агъэцэкIэжьыгъах. Псэолъи 3-мэ джыри гъэ­цэкIэжьын IофшIэнхэр ащэкIох. ГущыIэм пае, Мыекъопэ медицинэ колледжыр, псыIэзапIэр, концерт залэу «Налмэсыр» джыри агъэцэкIэжьых.

Адыгеим и ЛIышъхьэ мы проектхэр зэрагъэцакIэрэм ре­нэу гъунэ лъефы. Концерт залэу «Налмэсыр» 1953-рэ илъэ­сым агъэпсыгъагъ, Мыекъопэ мебелышI фабрикэу «Зэкъошныгъэм» культурэмкIэ и Унэу ар щытыгъ. Къалэм итеплъэ ащ ренэу къыгъэдахэщтыгъ. АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ афи­шIыгъ унэм архитектурэ гъэпсыкIэу иIэр зэбламыхъунэу, мы псэуалъэм истатус диштэу ащ къыпэIулъ чIыпIэр зэтырагъэ­псыхьанэу. Лъэпкъ проектэу «Культурэм» къыдыхэлъытагъэу мы учреждениер агъэкIэжьы. IофшIэнхэр джыдэдэм мыщ щыжъотых. 2024-рэ илъэсым ыкIэхэм анэс ахэр аухынэу рахъухьэ.

[caption id="attachment_144211" align="aligncenter" width="800"] А. Гусев[/caption]

Республикэм ихэбзэ къулыкъухэмрэ УФ-м зыухъумэжьынымкIэ и Министерствэрэ зэ­дэ­лэжьэныгъэу зэдыряIэм ишIуа­гъэкIэ офицерхэм я Унэу тарихъ мэхьанэ зиIэр Мые­къуапэ зыпкъ щырагъэуцожьы. ЫужкIэ хьакIэщэу «Европейская» зыфиIощтыгъэр, рес­пуб­ликэ гъэзетхэу «Советскэ Адыгеимрэ» «Адыгэ макъэмрэ» зычIэтхэ унэм ыгупэ агъэкIэ­жьыщтых. Аужырэ псэуалъэр я 19-рэ лIэшIэгъум агъэпсыгъагъ, Альтшулер иаптекэ ащ чIэтыгъ. Шъугу къэтэгъэкIыжьы КъумпIыл Мурат пшъэрылъ зэра­фи­шIы­гъэм тетэу мы унэм ыкIоцI гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зэрэщыкIуагъэхэр, игъэ­кIэжьынкIэ мылъкур къызэрэхагъэкIыгъэр.

АР-м и ЛIышъхьэ зэрэхигъэу­нэфыкIыгъэмкIэ, мыхэм тари­хъымрэ культурэмрэ къызэрэзэтырагъэнэжьхэрэм нэмыкIэу, зекIохэр нахьыбэу республикэм къихьанхэми фэIорышIэх. КъумпIыл Мурат пшъэрылъ афи­шIыгъ унэу агъэцэкIэжьыгъэхэр Мыекъуапэ илъэгъупхъэ чIыпIэхэм ахагъэхьанхэу, тарихъ мэхьанэ зиIэ а псэуалъэхэр зекIохэм арагъэлъэгъунхэу. Экскурсиехэм ащыщ тичIыпIэгъу цIэрыIоу, драматургэу Евгений Шварц фэгъэхьыгъ. Экскурсием илъэхъан зекIохэр урамхэу Краснооктябрьскэм, Лениным ыкIи Пушкиным ацIэкIэ щытхэм, Первомайскэм, Победэм арэкIох. Лениным ыцIэ зыхьырэ пчэгум пэчIынатIэу щытыгъэ хьакIэщэу «Европейская» зыфиIорэм дэжь зекIо гъогур къыщежьэ, Альтшулер иаптекэщтыгъэм дэжь ар щеухы.

«Тарихъымрэ архитектурэмрэ ясаугъэтхэу алъытэрэ, тарихъ хъугъэ-шIагъэхэм е цIыф цIэ­рыIохэм япхыгъэ псэолъэ зэфэшъхьафхэр тиIэх. Къалэм ыпэкIэ теплъэу иIагъэр зыпкъ игъэуцожьыгъэным Iоф дэтэшIэ. Ведомствэхэм экспертизэхэм япхыгъэ Iофыгъохэр псынкIэу зэшIуахынхэ, опыт зиIэ специа­листхэр къырагъэблэгъэнхэ фае. АР-м культурэ кIэным икъэухъумэнкIэ ыкIи игъэфедэнкIэ и ГъэIорышIапIэ мы лъэныкъомкIэ нахь зигъэчанын фае», — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.

Мыекъуапэ ыпэкIэ теплъэу иIагъэр зыпкъ игъэуцожьыгъэным пае КъумпIыл Мурат джащ фэдэу пшъэрылъ афишIыгъ псэуалъэхэм архитектурэ гъэ­псыкIэу яIэр нахь къыхэгъэ­щыгъэнымкIэ джырэ техно­логиехэр къызфагъэфе­дэнхэу. Мые­къуапэ итеплъэ нахь дахэ шIыгъэнымкIэ, нахь зэтегъэ­псыхьэгъэнымкIэ лъэ­ныкъо пстэури къыдалъытэ­нэу АР-м ипащэ пшъэрылъ афишIыгъ.

«Тарихъыр зыпкъ итэгъэуцожьы, къэлэ щыIэкIэ-псэукIэри нахь зэтетэгъэпсыхьэ. Тари­хъым исаугъэтхэу щыт унэхэр зэрагъэкIэжьхэрэм, чIыпIэхэр, гъогухэр нахь зэрэзэтырагъэ­псыхьэхэрэм, урамхэр зэрэзэпагъэнэфыхэрэм ар япхыгъ. А пшъэрылъхэр зэкIэ зэдызэшIотхын фае», — къыIуагъ респуб­ликэм ипащэ.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу