ИлъэсыкIэ мэфэкIхэм, зэрэхабзэу, къушъхьэлъэ Адыгеим щыIэныгъэр щы­жъо­тыгъ. Ар зихьатырыр осыр ары.

Ар телъэу илъэсыкIэ мэфэ­кIыр хэзыгъэунэфыкIы зышIоигъор гъэ къэс нахьыбэ мэхъу ыкIи ащ пае Адыгеим икъушъхьэхэр къыхахых. Ащ къыхэкIэу, сыдигъуи фэдэу, мыгъи Лэгъо-­Накъэ ыкIи Гъозэрыплъэ лъэныкъохэм ащыжъо­тыгъ. Ростов, Ставрополь хэкухэм, Пшызэ шъолъырым, Москва, Бытырбыф, Къырым ыкIи нэмыкI шъолъыр­хэм къа­рыкIыгъэ зекIохэр мымакIэу мы чIыпIэ­хэм ащызэ­блэкIыгъэх. Осыр хъуаоу темы­лъыгъэми, гъэрекIо мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ, мыгъэ нахьыбагъ, мэфэ зырызхэми ар лъэшэу къыщехыгъ. Ана­хьэу жъугъэу зекIохэр зыщыплъэ­гъу­щтыгъэхэр Iажэ къечъэхыпIэхэр ары. Лъэгъо-Накъэрэ Анай гъэхъунэмрэ апэблэгъэ бгыхэм зэкIэм пIоми хъунэу ахэр ащыгъэпсыгъагъэх. Джащ фэдэу зекIохэм гъочIэгъхэр ашIогъэшIэгъоныгъэх, Хьаджыкъо, Мышъэкъо къушъхьэ тIуа­кIэхэми, Сырыф псыкъефэххэми якIолIагъэх. КIымэфэ рафтингми Iоф ышIагъ. ЧъыIэм ымыгъэщы­нэу Шъхьэгощэ «Iэл» зыкъырезыгъэхьыхы зышIоигъохэр хьа­кIэхэм къахэкIыгъэх.

ОшIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ Уры­сые Федерацием и ГъэIорышIапIэ икъутамэу Адыгеим щыIэм ипресс-къулыкъу къызэриты­гъэмкIэ, илъэсыкIэ мэфэкI ма­фэхэр мэкIофэхэ лъыхъон-къэгъэнэжьын IофшIэнхэр гъогогъу 13-рэ зэхащагъэх. НахьыбэмкIэ ахэр зэпхыгъагъэхэр IажэкIэ бгымэ къячъэхырэ зекIохэм зытыращэгъэ шъобжхэр ары. Ахэм зэкIэми апэрэ IэпыIэгъур арагъэгъотыгъ, шъобж хьылъэ­хэр агъэунэфыгъэхэп. Ащ фэшъхьафэу зекIо купиймэ затхы­гъагъ. Ахэм ахэтыгъэ нэбгырэ 38-м дагъо ямыIэу Адыгеим икъушъхьэхэм защагъэпсэфыгъ.

АР-м зекIонымкIэ ыкIи зыгъэ­псэфыпIэ чIыпIэхэмкIэ и Комитет пстэумкIи Адыгеим ИлъэсыкIэр щыхэзыгъэунэфыкIы­гъэмэ япчъагъэ ыгъэунэфыщт къодый. Ары нахь мышIэми, нафэр зы — гъэ къэс ахэм япчъагъэ хэхъо. Аужырэ илъэс­хэм чIыпIэ кIоцI зекIоным къэ­ралыгъом зызэрэщиушъомбгъу­рэм ар ихьатыр. Мыщ фэдэ къэгъэлъэгъонхэм зекIон фэIо-фашIэхэр зыгъэцэкIэрэ сатыушIхэр егъэгушIох, ау ащи зэшIохыгъэн фэе IофыгъуакIэхэр къегъэуцух. Ахэм ащыщ хьа­кIэщхэр нахьыбэ шIыгъэнхэр. Зыгъэпсэфыгъохэм апэкIэ мэзэ пчъагъэ иIэу Мыекъопэ районым ихьакIэщхэм япроцент 60-м кIахьэу чIыпIэхэр щаубытыгъагъэх. Къэнагъэр мэфэкIхэм якъэблэгъогъу ехъулIэу ашта­гъэх. АР-м зекIонымкIэ ыкIи зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэмкIэ икомитет и ТГ нэкIубгъо къыщитыгъэ пчъагъэхэмкIэ, илъэсыкIэ зыгъэпсэфыгъо мафэхэм хьакIэщ унэ мини 2172-рэ къу­шъхьэлъэ Адыгеим щылэжьагъ.

АР-м зекIонымкIэ ыкIи зы­гъэпсэфыпIэ чIыпIэхэмкIэ и Комитет 2023-рэ илъэсыр зекIоным ылъэныкъокIэ зыфэдагъэм пэшIорыгъэшъэу зэфэхьысыжьхэр фишIыгъэх. ИIофшIэнкIэ гъэрекIо анахьэу ынаIэ зытыригъэтыгъэр Iофтхьэбзэ заул: лъэпкъ проектэу «ЗекIоныр ыкIи хьакIэпэгъокIыныр» зыфиIорэм игъэцэкIэн; зекIонымкIэ Iофтхьа­бзэхэм ахэлэжьэгъэныр ыкIи зэхэщэгъэнхэр; зекIозещэхэм ар къэзыушыхьатырэ тхылъхэр къыдахынхэмкIэ ушэтынхэр ягъэкIугъэнхэр; зекIоным рес­публикэм зыщегъэушъомбгъу­гъэнымкIэ ахъщэхэлъхьан чIыпIэхэм ахэгъэхъогъэныр.

Лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу Адыгеим ия 5 — 9-рэ классхэм яеджэкIо нэбгырэ 1300-рэ ыпкIэ хэмылъэу зекIо ащагъэх. Джащ фэдэу зыгъэ­псэфыпIэу Лэгъо-Накъэ игъэ­псынкIэ ищыкIэгъэ инфраструктурэм изэтегъэпсыхьан лъа­гъэкIуатэ.

ЗекIохэм апае модульнэ псэупIэхэр агъэуцунхэм фэшI къэралыгъо IэпыIэгъу зэратыгъэ шъолъырхэм Адыгеир ахэфагъ. Экономикэ хэхъоныгъэмкIэ Урысые Министерствэм респуб­ликэм ипроекти 8-мэ адыригъэ­штагъ. Ащ къытIуп­щыщт ахъщэм ишIуагъэкIэ 2024-рэ илъэсым икIэухым зекIо уни 122-рэ шъо­лъырым непэ иIэмэ къахэхъощт. ПстэумкIи ахъщэ IэпыIэгъур сомэ миллиони 150-м нахьыб.

ИкIыгъэ илъэсым Iофтхьабзэ­хэу «Интерррали Белая», ­адыгэ къуаем, хьалыжъом яфестиваль язэхэщэнкIэ комитетыр Iэпы­Iэгъу хъугъэ. Ащ фэшъхьафэу зекIозещэ нэбгырэ 16-мэ ясэнэхьат къэзыгъэшъыпкъэжьырэ ушэтынхэр акIугъэх, пчъагъэм щыщэу зы нэбгырэр зекIозещэ-зэдзэкIакIу (китаибзэмрэ инджылызыбзэмрэкIэ).

Мы илъэсымкIэ зэшIохыгъэ хъугъэмэ ащыщ ахъщэ хэлъхьаным ылъэныкъокIэ «Дахъо гъэ­хъунэр» зыфиIорэ проектым къы­дыхэлъытагъэу чIыпIэм элек­трорыкIуапIэхэр зэрэра­щэлIа­гъэхэр ыкIи псыхъохэу Шъхьэ­гуа­щэрэ ДжэгуакIорэ лъэмы­дж­хэр ателъхьэгъэнхэмкIэ IофшIэнхэм яапэрэ Iахь зэрагъэ­цэкIа­гъэр.

Анцокъо Ирин.