УсакIоу, тхакIоу, драматургэу, Адыгэ Республикэм искусствэ­хэм­кIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу, АР-м и Къэралыгъо шIухьафтын илауреатэу Къуекъо Налбый къызыхъугъэр илъэс 85-рэ зэрэхъу­гъэм епхыгъэу мэфэкI Iофтхьабзэхэр илъэсым Адыге­им щырагъэ­кIокIыгъэх.

Тыгъэгъазэм икIэухым гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ рес­публикэ институтым щыкIогъэ конференциер темэ шъхьа­Iэу «Эпоха многогранного литературного творчества Нальбия Куека в истории развития адыгейского художественного слова» зыфиIорэр къызэIуихэу гъэпсыгъагъэ. Iофтхьабзэм шъо­лъыр ыкIи дунаим щыцIэрыIо гъэсагъэхэр хэлэжьагъэх.

Шъолъыр научнэ-практическэ конференциер шIуфэс гущыIэкIэ къызэIуихыгъ ыкIи зэрищагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, институтым идиректор игуадзэу Биданыкъо Марзият. Адыгэ лъэпкъым къыхэкIыгъэ усэкIо-тхэкIошхоу Къуекъо Налбый итворчествэ зикIасэу лъыплъэрэр зэрэбэр, Адыгеим имы­закъоу, зэкъош республи­кэхэми, дунаим зэфэдэкIэ щи­тэкъухьагъэ хъугъэ адыгэхэми Налбый игупшысэ, илитературнэ гушъхьэкIэн ягуапэу зэрэзэрагъашIэу, зэрагъэунэшкIурэр кIигъэтхъыгъ, усакIом итворчествэкIэ адыгэ лъэпкъым игъашIэ зэбгъэшIэн зэрэплъэкIыщтыр къыIуагъ.

Филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым литературэмкIэ иотдел ипащэу ЖакIэмыкъо Заримэ апэрэ гущыIэу «ИгъэшIэ лъагъо адыгэ литературэм щыпхырищыгъ» зыфиIорэр къышIыгъ. Налбый икъэхъукIэ, иеджакIэ, усэн-тхэным зэрэфэкIуагъэр, а зэкIэми къакIэкIыгъэр зэрэбэр, зэрэгъэшIэгъоныр, адыгэ литературэр лъэныкъуабэкIэ зэригъэбаигъэр къыриIотыкIыгъ.

Ещэжьэгъэ псалъэр лъигъэ­кIотагъ гуманитар ушэтынхэмкIэ Абхъаз институтэу Д. И. Гулия ыцIэ зыхьырэм шIэныгъэхэмкIэ Абхъазым и Академие ишIэныгъэлэжьэу ыкIи идиректорэу Ар­да Ашуба. Адыгэ-абхъаз лъэпкъхэр зы лъэпкъ лъапсэ зиIэхэу зэрэщытхэр кIигъэтхъы­зэ, Къуекъо Налбый щэIэфэ зышъхьамысыжьэу литературэм зэрэщылэжьагъэр, зынэмысыгъэ лъэныкъо гори щымыIэу адыгэ художественнэ псалъэм итарихъ зэрэхигъэхъуагъэр, илъэпкъ фи­шIэрэр шIомакIэу Налбый зэрэщыIагъэр, узкIырыплъынэу зэрэщытыгъэр щысэхэмкIэ кIигъэтхъыгъ. Онлайн шIыкIэм тетэу шIэныгъэ-практическэ конференцием къыхэлэжьагъ КъБР-м илъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ пса­лъэм» иобозревателэу, адыгабзэмрэ литературэмрэкIэ кIэлэ­егъаджэхэм я Ассоциациеу Кази Атажукиным ыцIэ зыхьырэм итхьаматэу Табышъэ Мурат. «Псэм иIэшIу къыуатэмэ…» зы­фиIорэ гущыIэр къышIыгъ. Къуекъо Налбый итворчествэ аукъодыеу щымытэу, усэкIо-­тхэкIошхом ыпкъынэ-лынэкIэ ыкIи ыпсэкIэ ыщэчырэр зэкIэ къыплъигъэIэсэу зэрэгъэшIэгъо­ныр, игупшысэ хъуаоу къызэ­рэдэкIырэр, ыкIуачIэ адыгэ ли­тературэм пытэу зэрэхэхьагъэр, псэр зыхэлэжьэрэ Iофыр щысэхэмкIэ къыушыхьатызэ, гум нэсэу игу­щыIэ ащ гъэпсыгъагъэ.

Зэпэчыжьэ шIыкIэм тетэу мэфэкI зэхахьэм къыхэлэжьагъ филологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, гуманитар ушэтынхэмкIэ Абхъаз институтэу Д. И. Гулиа ыцIэ зыхьырэм литературэм­рэкIэ иотдел ишIэныгъэ IофышIэ шъхьаIэу Владимир Зантарий. Ар ыгу къыдеIэу усакIоу Къуе­къо Налбый иилъэс 85-кIэ зэкIэ конференцием хэлажьэхэрэм къафэгушIуагъ. Налбый фэдэ цIыф Iуш-акъылышIо губзыгъэ­хэр, усэкIо-тхэкIошхохэр зиIэ адыгэ лъэпкъыр бэгъашIэ хъу­нэу, Къуекъом ихудожественнэ псалъэ аухъумэнэу ыкIи хагъэ­хъонэу къафэлъэIуагъ. Налбый игупшысэ лэжьыгъэ зэрэщытэу осэшхо дэдэ зэриIэр, Къуекъо Налбый гум лъыIэсышъурэ уса­кIоу зэрэщытыр кIигъэтхъыгъ, адыгэ лъэпкъым ащ фэдэ нэбгырэшхо зэриIэмкIэ къыфэгу­шIуагъ, шIум сыдигъуи дэмыхынхэу, ялIыгъэрэ цIыфыгъэрэ зэ­пэщачэу щыIэнхэу къафи­Iуагъ.

Конференцием хэлэжьагъ усакIоу, Урысыем итхакIохэм я Союз хэтэу, АР-м изаслуженнэ журналистэу Дэрбэ Тимур. «Къуекъо Налбый и уахътэ гъу­нэнчъ» зыфиIорэ гущыIэр къы­шIыгъ. Налбый игъэшIэ кIэкI мыин (илъэс 69-рэ къыгъэшIагъэр) игущыIэ пэпчъ уасэ иIэу зэрилэжьыгъэр узкIырыплъын цIыфышхоу лъэпкъым къызэрэ­хэкIыгъэр ыкIи литературоведэу Хъуажъ Нуриет Къуекъом игущыIэ кIочIэшIу инэу хэлъыр зэрэкIигъэтхъырэм зэрэдыри­гъа­штэрэр къыIуагъ, гъэзетэу «Адыгэ макъэм» зитхыгъэ Н. Къуекъом фэгъэхьыгъэу къи­хьэгъэ Абыдэ Хьисэ ишIоигъоныгъэ ежьми дыригъаштэзэ, усакIоу, тхакIоу, драматургэу, цIыф инэу Къуекъо Налбый нэпэеплъ-саугъэт тикъэлэ шъхьа­Iэ щыфэгъэуцугъэныр ыкIи къыщыфызэIухыгъэныр игъоу Дэрбэм ылъэгъугъ.

УсэкIошхом илэжьыгъэ бэ­гъуа­гъэкIэ еплъыкIэ-шIошI зэ­фэшъхьафхэр конференцием хэлэжьэгъэ цIы­фыбэм агу къадеIэу къыраIотыкIыгъ. ШIур ылэ­жьэу щыIэгъэ Налбый псаум фэдэу пстэуми мы сыхьатхэм апашъхьэ итыгъ. ГущыIэ зафэр, гупшысэ псыхьагъэр псэ пытэх. Налбый ыцIи ишIушIагъи адыгэ лъэпкъыр щэIэфэ щыIэщтых. «ЦIыфхэм пцIэ раIофэ ущыI» еIо гущыIэжъым, Къуекъо Налбый псаумэ анахь псаужь.

Мамырыкъо Нуриет.