Top.Mail.Ru

Мамырныгъэм, зэгурыIоныгъэм ясаугъэт

Image description

Зэкъошныгъэм ипчэгоу Мыекъуапэ дэтыр загъэпсыгъэр тыгъэгъазэм и 28-м илъэс 55-рэ мэхъу.

[caption id="attachment_143566" align="aligncenter" width="800"] А. Iэшъын[/caption]

Мыр республикэм икъэлэ шъхьаIэ архитектурнэ теплъэ дахэ зиIэ чIыпIэу дэтхэм ахэп­чын умылъэкIынэу язы Iахь. ЗэлъашIэрэ советскэ скульп­торэу М. Г. Манизер ыкIи ащ ыкъоу О. М. Манизер зэгъусэхэу 1968-рэ илъэсым саугъэтэу «Навеки с Россией» зыфиIорэр а пчэгум щызэтырагъэпсыхьагъ.

Адыгэхэмрэ урысхэмрэ лIэшIэгъуиплIым зэдыряIэгъэ зэ­къошныгъэм мыр ишыхьат хъу­гъэ. Саугъэтыр Адыгеим ита­мыгъэ шъхьаIэхэм зэу ащыщ. Гурыт лIэшIэгъухэм щыIэгъэ шъуашэхэр зыщыгъхэ дзэкIо­лIитIум ятеплъэу метриплI зи­лъэгагъэр джэрзым хэшIыкIыгъ. Ахэр зэготэу щытых, аIэхэр благъэу зэнэсых, тарихъ хъу­гъэ-шIагъэр зэзыпхыгъэ тхьапэр зэгохыгъэу зэдаIыгъ. Саугъэтым ычIэгъ «Навеки с Россией» тетхагъ. Метрэ 25-рэ зилъэгэгъэ пкъэу фыжьышъоу «1557 — 1957-р» зытетхагъэр дзэкIолIхэм ашъхьагъ ит.

Зэкъошныгъэм ипчэгу ихудожественнэ теплъэ зиIэшIагъэр сэнаущыгъэшхо зыхэлъ архитекторэу И. Е. Рожиныр ары.

Тарихъым къызэрэхафэрэмкIэ, мы пчэгур къалэм зыдэтыр бэшIагъэ ыкIи зэреджэщты­гъэхэр «Дровяная». А илъэс чыжьэхэм мыщ гъэтIылъыпIэ итэу мэзхэм къахащыщтыгъэ пхъэхэр къыращалIэщтыгъэх. Мы чIыпIэр уIэшыгъэ зыкъэIэтыным игупчэхэм ащыщ зыщыхъугъэ уахъти къыхэкIыгъ. 1918-рэ илъэсым кIымафэм белогвардейскэ отрядыр къау­хъурэйи зыкъызырагъэтым, Со­вет хабзэр къалэм щагъэуцугъ.

Джы лъэпкъхэм я Зэкъош­ныгъэ ипчэгу гуIэтыпIэ-зыгъэ­псэфыпIэу щыт. Ащ метрэ 360-рэ икIыхьагъ, метри 150-рэ ишъомбгъуагъ, ыбгъухэм бзыфы, кIай ыкIи ланчъэ чъыгхэр къегъэтIысэкIыгъэх. Къэралыгъо программэу «Iэрыфэгъу къэлэ псэукIэ гъэпсыгъэныр» зыфи­Iорэм ишIуагъэкIэ проект гъэ­нэфагъэм тетэу 2018-рэ илъэсым игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр мыщ щыкIуагъэх. Зэтырагъэпсыхьэгъэ скверым саугъэтэу «ЗыкIыныгъэмрэ ЗэгурыIоны­гъэмрэ» зыфиIорэмрэ Зэкъошныгъэм ипчэгурэ зэрипхыгъэх. Ахэм азыфагу Гупчэ мэщытыр дахэу ит. Мы чIыпIэм тIысыпIэхэр щагъэуцугъэх, остыгъэхэр палъагъэх, лъэсрыкIо гъогу­хэр плиткэ дахэкIэ гъэпкIа­гъэх. Анахь шъхьаIэу, зыми фэ­мыдэу мы зыгъэпсэфыпIэм щашIыгъэр къэнэфырэ-музыкальнэ фонтан гъушъэр ары. Ащ ычIэ лъэпкъ тхыпхъэхэр гранит плиткэхэмкIэ хэгъэпкIагъэх.

Къэлэдэсхэр ягуапэу мы сау­гъэтым ыкIи фонтаным къякIуа­лIэх. ХэбзэшIу зэрэхъугъэу, къэ­зэрэщэрэ ныбжьыкIэхэми мыщ къэгъагъэхэр кIэралъхьэх ыкIи гущыIэ пытэхэр щызэратых.

Общественнэ ыкIи экономикэ, научнэ-техническэ хэхъоны­гъэхэр псынкIэу зэрашIыхэрэр уахътэм нафэ къытфешIы. Ау зэмыхъокIырэр зэкъошныгъэм имэхьан, ащ уасэу иIэр ары.

Хэутыгъэхэр къызфигъэфедэзэ зыгъэхьазырыгъэр Iэшъынэ Сусан.