УФ-м и Президентэу Владимир Путиным илъэс къэс журналистхэм адыриIэрэ зэIукIэгъумрэ «зэдэгущыIэгъу занкIэу» цIыфхэм зыкъызщыфагъазэрэмрэ непэ, тыгъэгъазэм и 14-м, «Гостиный двор» зыфаIорэм щызэхащэгъагъ.

Журналист 500-м ехъоу пресс-конференцием хэлэжьагъэхэм ащыщых Адыгеим икIыгъэхэу, республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» иобоз­ревателэу Делэкъо Анетэ, къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» икъэбарлъыгъэIэс къулыкъу ипащэ игуадзэу ХьэцIэцIэ Ларисэ, Адыгэкъалэ игъэзетэу «Единствэм» иредактор шъхьаIэу ПхъэчэешIэ Суандэ.

«ЗэдэгущыIэгъу занкIэм» къыхэла­жьэмэ зышIоигъохэм апае пэшIоры­гъэшъэу колл-гупчэ агъэпси цIыфхэм яупчIэхэр, яджэпсалъэхэр къаугъои­гъэх. ПстэумкIи упчIэ миллиони 2-рэ мин 500-м ехъу ащ къыщатыгъ.

Президентым ихэдзынхэр

Къихьащт 2024-рэ илъэсым игъэтхэпэ мазэ УФ-м и Президент ихэдзынхэу щыIэщтхэм Владимир Путиныр ахэлэ­жьэнэу зэриIуагъэм епхыгъагъ журна­листхэм яапэрэ упчIэ. Хэгъэгу кIоцI ыкIи IэкIыб зэфыщытыкIэхэмкIэ пшъэрылъ шъхьаIэу ылъытэрэмкIэ къеупчIыгъэх. Къэралыгъо суверенитетым, зыкъыу­хъумэжьын амалэу иIэм, игъунапкъэхэм ягъэпытэн, экономикэм хэхъоныгъэхэр егъэшIыгъэнхэр, цIыфхэм ящынэгъон­чъагъэ, яфитыныгъэхэр, яшъхьафитыныгъэ къэухъумэгъэнхэр пстэумэ апшъэу зэрэ­щытхэр Владимир Путиным къыхи­гъэ­щыгъ.

Экономикэм икъэгъэлъэгъон шъхьаIэхэр

Урысыем иэкономикэ зэтезгъэзымэ зышIоигъохэм ар къызэрадэмыхъугъэм къыкIагъэтхъызэ, хэгъэгур зэрыгушхонэу мы лъэныкъомкIэ иIэхэм афэгъэхьыгъэ упчIи къатыгъ. — Мы илъэсым ыкIэм нэс ВВП-р проценти 3,5-кIэ дэкIоенэу къэтлъытагъ. Ащ къикIырэр гъэрекIо еохыгъагъэр къызэрэтIэтыжьыгъэр ары, — къыIуагъ Владимир Путиным. — Промышленнэ къыдэгъэкIыным проценти 3,6-рэ хэхъуагъ. Анахь узгъэгушIорэр обра­батывающэ промышленностыр проценти 7,5-кIэ зэрэдэкIоягъэр ары. Джащ фэдэу инвестициехэр проценти 10-кIэ нахьыбэу капитал шъхьаIэм къыхэлъхьагъэ хъугъэ.

Джащ фэдэу 2024-рэ илъэсым ищылэ мазэ и 1-м къыщыублагъэу лэжьэпкIэ анахь макIэр процент 18-кIэ нахьыбэ хъущт, цIыфхэм гъотэу яIэм, гурытымкIэ лъытагъэу, проценти 5 хэхъощт.

ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер

Мобилизацием къыхиубытагъэхэм, зэзэгъыныгъэкIэ къулыкъу зыхьыхэрэм япхыгъэу упчIабэ журналистхэми, «зэдэгущы­Iэгъу занкIэм» къыхэлажьэхэ­рэми къэралыгъом ипащэ къыратыгъ. Джыри мобилизацие щыIэщтмэ къыкIэупчIагъэх.

Владимир Путиным къызэриIуагъэмкIэ, мобилизациеу щыIагъэм нэбгырэ мин 300 къыхиубытагъ. Ахэми, нэмыкIэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэми япшъэрылъхэр икъоу зэрагъэцакIэхэрэм къыкIигъэтхъызэ, нэбгырэ 14-мэ Урысыем и ЛIыхъужъыцIэ яIэ зэрэхъугъэр, нэмыкI тынхэмкIэ нэбгыришъэ пчъагъэхэр къызэрэхагъэщы­гъэхэр щысэу къыхьыгъ. Нэужым ежь ишIоигъоныгъэкIэ зэзэгъыныгъэ шIыкIэм тетэу къулыкъу зы­хьыщт­хэм якъэугъоин рагъэжьагъ. Мы илъэсым ыкIэм нэс нэбгырэ 400-м тIэкIу ехъоу дзэм дащынэу ары зэрэщытыгъэр. Мы уахътэм ащ фэдэ зэзэгъыныгъэм кIэтхагъэр нэбгырэ мин 480-рэ мэхъу. Президентыр ахэм зэкIэми къапкъырыкIзэ, мобилизацие джыри зэхэщэгъэн гухэлъ зэрямыIэм, щыкIагъэ зэрэ­щымыIэм къыкIигъэтхъыгъ.

ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэр, шъобж ащ хэзыхыгъэхэр, зэзэгъыныгъэкIэ къулыкъу зыхьыгъэу къэзыгъэзэжьыгъэхэр гумэкIыгъоу зэрихьылIагъэхэри къэралыгъом ипащэ къылъагъэIэсыгъэх. Ахъщэ тынхэм, зэо-зэпэуцужьхэм зэрахэлэжьагъэхэр къэзыушыхьатырэ тхылъхэм ягъэпсын, нэмыкIхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Владимир Путиным ахэм ащыщыбэм зэращыгъуазэр, щыкIагъэхэр дагъэзы­жьынхэу УФ-м зыкъэухъумэ­жьыгъэным­кIэ и Министерствэ пшъэрылъ зэрэ­фишIыгъэр, зыщымыгъуазэхэм шIокI имыIэу зэрахэплъэжьыщтхэр къыIуагъ.

Социальнэ Iофхэр

Социальнэ лъэныкъомкIэ упчIэу къатыгъэхэм ащыщ пенсиехэм ыкIи псэупIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэм афэгъэхьыгъэр. Пенсиехэм къихьащт илъэсым ищылэ мазэ и 1-м щыублагъэу проценти 7,5-рэ къахэхъощт. Ащ ыуж илъэсныкъо темышIэзэ псэупIэ-комму­нальнэ фэIо-фашIэхэм ауасэ проценти 9 — 14-кIэ къаIэтыщт. ЦIыфэу къэралыгъом ипащэ зыкъыфэзгъэзагъэхэр зыгъэгумэкIыхэрэр пенсиер индексацие зэрашIыщтым нахьи ар зэрэнахьыбэр ары.

БлэкIыгъэ илъэсым ыкIэм къыщыу­благъэу къэкIощт щылэ мазэм нэс пштэмэ, пенсиехэр щэгъогогъо индексацие зэрашIыгъэхэр, ау псэупIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэм илъэсрэ мэзихрэ фэдизым зыпари къызэрахэмыхъуагъэр Владимир Путиным къыхигъэщыгъ.

— Тарифхэм къызэрахахъорэм узшIокIын умылъэкIыщт ушъхьагъу гъэнэфагъэ иI, ахэми игъом къахэхъон фаеу щыт, — къыIуагъ къэралыгъом ипащэ. — Ау ахэр индексацием шIокIэу къаIэтынхэу щытэп.

Мэкъумэщ хъызмэтыр, гъомылапхъэхэр

Аужырэ уахътэм гъомылапхъэхэм, анахьэу кIэнкIэм, чэтылым, ауасэ хэпшIыкIэу хэхъуагъ. Ащ фэгъэхьыгъэу упчIэ къыратыгъ Президентым. Къызэ­риIуагъэмкIэ, ащ фэдэ Iофыгъо зэрэщыIэм ар щыгъуаз. Охътэ благъэхэм Iофхэр зэтырагъэуцожьынхэу Прави­тельст­вэм пшъэрылъ фишIыгъ.

Гъомылапхъэхэм, мэкъумэщ хъызмэ­тым афэгъэхьыгъ къоджэдэсэу зыкъы­фэз­гъэзагъэхэм яупчIэхэр. Былым­хъуным хэхъоны­гъэхэр зэришIыхэрэр къыхагъэ­щызэ, джыри нахь зиу­шъомбгъуным пае къэралыгъо IэпыIэгъу тедзэ щыIэщтмэ ахэр къыкIэупчIагъэх.

Ащ джэуап къыритыжьызэ Владимир Путиным къызэриIуагъэмкIэ, мэкъумэщ хъызмэтым программэ зэфэшъхьафхэм къадыхэлъытагъэу пэIухьэрэ мылъкум ипроцент 40-р фермерхэм афэкIо. Ахэм шIуагъэ къызэратырэр уахътэм къы­гъэлъэгъуагъ. Арэу щытми, джыри мы лъэ­ныкъом щылажьэхэрэм зигъо Iофыгъохэр къаIэтымэ, ядэIунхэу фэхьазырых. Мыгъэ Урысыем пстэумкIи тонн миллиони 150-м ехъу лэжьыгъэу щыIуахыжьыгъ. Ар къэгъэлъэгъон дэгъоу Президентым ылъытагъ, мы лъэныкъом щылажьэхэрэм зэкIэми зэрафэразэм къыкIигъэтхъыгъ. Лэжьыгъэ чылэпхъа­кIэхэм япхыгъэу Iофыгъохэр щыIэх, ау ахэм ядэгъэзыжьыни къэралыгъом Iэпэдэлэл ышIыгъэп. — Урысыер гъомылапхъэ щыкIэщ­тэп, ащ фэдэ щынагъо щыIэп, — къыIуагъ Владимир Путиным.

Псауныгъэм икъэухъумэн

Апэрэ медицинэ IэпыIэгъум, Iэзэгъу уцхэр цIыфхэм игъом аIэкIэгъэхьэгъэнхэм, вакцинэхэм япхыгъэ упчIэхэри Прези­дентым къыратыгъэх. Владимир Путиным къызэриIуагъэмкIэ, Iэзэгъу уцхэр IэкIыбым къызэрэращыхэрэр къызэтыра­гъэу­цуагъэп, ащ къырамыщэу мыщ къыщашIыгъэхэр гъэфедэгъэнхэм къыфэкIогъэными ыуж итых, Iэзэгъу уцхэм якъыдэгъэкIын зырагъэушъомбгъу. Арышъ, щыкIагъэ щыIэщтэп. Ащ фэд вакцинэхэм яIофи.

— Псауныгъэм икъэухъумэн, апэрэ медицинэ IэпыIэгъум мылъкушхо пэIутэгъахьэ. Анахьэу къоджэ псэу­пIэхэм тынаIэ атет. Программэу мыщ фытегъэпсыхьагъэм ипхырыщын пIалъэу иIэр лъыдгъэкIотэн тыгу хэлъ, — къыIуагъ Владимир Путиным.

НэмыкIэу къызкIэупчIагъэхэр

Лъэпкъ проектхэм япхырыщын, фэгъэ­кIотэнхэр къыздэлъытэгъэ ипотекэм, спор­тым, зекIоным, транспортым зягъэу­шъомбгъугъэным, тарихъ егъэджэн тхылъыкIэхэм, автомаши­нэхэм якъыдэ­гъэкIын, нэмыкI лъэны­къуабэхэм афэгъэ­хьыгъэ упчIэхэр жур­налистхэми, «зэдэгу­щы­Iэгъу занкIэм» къихьагъэхэми къаты­гъэх. Субъектэу къыздэкIыгъэхэм яIо­фы­гъохэм ащыщхэр, ышъхьэкIэ зыгъэ­гумэкIыхэрэр Владимир Путиным къылъызгъэIэсыгъэхэри къахэ­кIыгъэх. IэкIыб политическэ зэфыщыты­кIэхэми мымакIэу къакIэупчIагъэх. Ежь Президентым ышъхьэ фэгъэхьыгъэ упчIэхэри къыратыгъэх. ГущыIэм пае, ицIыкIугъом сэнэхьатэу зыкIэхъопсыщ­тыгъэм, ИлъэсыкIэ мэфэкIым къыра­тыгъэгъэ шIухьафтынэу нахь ыгъэлъа­пIэрэм, тхылъэу анахь икIасэу заджэрэм къакIэупчIагъэх.

Владимир Путиныр зэцIыкIум летчик хъунэу фэягъ, ау зыкъызеIэтым, разведчик сэнэхьатым нахь фэщагъэ хъугъэ ыкIи ащ феджагъ, ищыIэныгъэ щыщ пычыгъошхо ритыгъ. ХэткIи шIу­хьафтын анахь лъапIэу ылъытэрэр лъфыгъэхэмрэ ахэм къакIэхъу­хьажьы­гъэхэмрэ. Тхылъ еджэнэу охътабэ къыхэкIырэп, ау Михаил Лермонтовым итхыгъэхэр анахьыбэу къызэгуехых. — Неущ хъущтым непэ уегупшысэн, мурадхэр пшIынхэ, ахэм узэрафэ­кIощтым уфэбэнэн фае, — къыIуагъ къэралыгъом ипащэ ныбжьыкIэхэм закъыфигъазэмэ къариIощтымкIэ къы­зеупчIыхэм. Владимир Путиным упчIэхэр къызэрэ­ра­тыгъэхэм, зыгъэгумэкIыхэрэр къызэрэ­лъагъэIэсыгъэхэм дакIоу цIыфхэм ярэ­зэныгъи мызэу, мытIоу къыфыра­Iоты­кIыгъ. ГущыIэм пае, Урысыем къыхэ­хьажьыгъэ шъолъырыкIэхэу Луганскэ ыкIи Донецкэ республикэхэм яжур­налистхэм упчIэ къатыгъэп, цIыфэу ащ исхэм яшъхьафитыныгъэ, ямамыр щыIакIэ, псэукIэ амал тэрэзхэр яIэнхэм зэрафэбанэрэр къыхагъэщызэ, ахэм ацIэкIэ «тхьауегъэпсэу» къыраIуагъ.

Пресс-конференциемрэ «зэдэгущыIэгъу занкIэмрэ» сыхьати 4-м ехъурэ кIуагъэх.

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ащ къытегущыIэзэ, къэралыгъом ипащэ зэIухыгъэ зэдэгущыIэгъоу цIыфэу хэгъэ­гум исхэмрэ журналистхэмрэ адишIырэм зигъо Iофыгъохэм ядэгъэзыжьынкIэ федеральнэ ыкIи шъолъыр къулыкъухэм Iоф зэрэзэдашIэщтыр къызэригъэнафэрэр хигъэунэфыкIыгъ.

— Зэпстэур зэфэтхьысыжьынышъ, АдыгеимкIэ дгъэфедэн фаехэр къыхэтхыщтых, — къыIуагъ ЛIышъхьэм. – Джырэблагъэ «зэдэгущыIэгъу зан­кIэу» къэралыгъо телерадиокомпанием щысиIагъэм къыхэлэжьагъэу зыкъыс­фэзыгъэзагъэхэм Iофыгъоу къаIэтыгъэ­хэм ядэгъэзыжьыни сынаIэ тет. Президентым непэ пшъэрылъэу къыгъэуцугъэхэм ягъэцэкIэн пае тиIофшIэн нахь дгъэлъэшыщт.

УФ-м и Президент ыкIи Правительствэм IэпыIэгъоу къатырэм ишIуагъэкIэ Адыге­им имакроэкономическэ къэгъэлъэгъон шъхьаIэхэр къызэрэзэтенагъэхэр ЛIышъхьэм къыхигъэщыгъ. Инвестицие проектышхохэр пхырыщыгъэ хъугъэх, социальнэ, гъогу ыкIи инфраструктурэ псэолъэ зэфэшъхьафыбэ республикэм щагъэуцугъ, унэхэм яшIын зеушъомбгъу. ПсэупIэ пэпчъ щызэшIохыгъэ хъугъэр бэ. Промышленнэ паркымрэ гъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэрэ» яшIын лъагъэкIуатэ. Ахэр промышленнэ къыдэгъэкIыным хэхъоныгъэхэр ышIынхэм, зекIоу къихьэрэр нахьыбэ хъуным фэIо­рышIэщтых, IофшIэпIэ чIыпIэ мин фэдиз къатыщт. Бизнес цIыкIум ыкIи гурытым IэпыIэгъоу агъотырэм шIуагъэ къызэри­хьырэри уахътэм къыгъэлъэгъуагъ.

— ТапэкIи хэхъоныгъэхэр нахьыбэ хъунхэм тыфэбэнэщт, къэралыгъом исуверенитет къызэтегъэнэгъэным тыхэлэжьэщт, цIыфхэм ящыIакIэ нахьышIу хъуным фытегъэпсыхьэгъэ пшъэрылъэу УФ-м и Президент къышIыгъэхэр дгъэцэкIэщтых. А IофшIэнхэр апшъэрэх. Хэушъхьа­фыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэ­рэмрэ ахэм яунагъохэмрэ тызэра­фыщытыр гущыIэкIэ къэтымыIоу, шIагъэхэмкIэ къэдгъэлъэгъоныр пстэумэ анахь шъхьаI, — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.

ХЪУТ Нэфсэт.