Адыгеир агу нэсыгъ
Къэгъэлъэгъон-форумэу «Урысыер» зыфиIоу Москва щызэIухыгъэм непэ Адыгеим и Мафэ щыкIуагъ.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, республикэм ихэбзэгъэуцу ыкIи игъэцэкIэкIо хабзэ якъулыкъушIэхэр, тиIэпэIасэхэр, титворческэ куп анахь дэгъухэр, пщэрыхьакIохэр, общественнэ организациехэм ялIыкIохэр ащ хэлэжьагъэх, къэгъэлъэгъоным фыхэхыгъэ павильон зэфэшъхьафхэм лъэныкъо зэмлIэужыгъохэмкIэ Адыгеир къащыгъэлъэгъогъагъ, цIыфэу ахэм къякIолIагъэхэр алъэгъугъэм ыумэхъыщтыгъэх. Пчэдыжьым сыхьатыр 10-м къыщыублагъэу пчыхьэм 10-м нэс Iофтхьабзэхэр зэпымыоу республикэм икIыгъэхэм рагъэкIокIыгъэх. Ахэр зыфэдагъэхэр къэттыжьыным пае «Адыгэ макъэм» иIофышIэхэмкIэ Москва тыкIуагъ. Джы пстэури нахь игъэкIотыгъэу.
ГъэлъэгъопIэ шъхьаIэр
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Адыгеим икъэгъэлъэгъон шъхьаIэ пчэдыжьым къекIолIагъ. Тишъолъыр ихьэкIэ лъапIэу хъугъэх УФ-м и Правительствэ и Тхьаматэ игуадзэу Дмитрий Чернышенкэр, УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ ФедерациемкIэ и Совет и Тхьаматэ игуадзэу Андрей Яцкиныр, УФ-м ФедерациемкIэ и Совет исенаторхэу Хъопсэрыкъо Мурат, Александр Наролиныр,
Къанэкъо Арсен, УФ-м и Къэралыгъо Думэ Адыгэ Республикэм ыцIэкIэ идепутатхэу Владислав Резник, Хьасанэкъо Мурат, Пэнэшъу Къэплъан.
Тишъолъыр илIыкIохэм ахэтыгъэх АР-м и Парламент и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, министрэхэм я Кабинет ипащэу КIэрэщэ Анзаур, Адыгеим, КъБР-м, КъЩР-м янароднэ тхакIоу, Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, УФ-м и Общественнэ палатэ хэтэу МэщбэшIэ Исхьакъ, муниципальнэ псэупIэхэм япащэхэр, общественнэ IофышIэхэр.
Тиреспубликэ игъэлъэгъуапIэ къыщыдэлъытэгъэ Iэмэ-псымэхэм ямэхьанэ къызэIуахызэ ахэм афэгъэхьыгъэу ыкIи хэхъоныгъэу тиIэхэр къыIотагъэх АР-м экономикэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур.
Адыгеим лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ ихэхъоныгъэхэр тигъэлъэгъуапIэ къыщытыгъэх, республикэм ичIыопс инэпэеплъ техыгъэхэр, ихахъохэр къизыIотыкIырэр къагъэлъэгъуагъэх. Адыгеим и Мафэ икъызэIухын хэлажьэзэ Дмитрий Чернышенкэм къыхигъэщыгъ мы Iофтхьабзэр ямышIыкIэу зэрэгъэпсыгъэр.
— Урысыем и Президентэу Владимир Путиным игукъэкIкIэ зэхащэгъэ къэгъэлъэгъонэу «Урысыер» зыфиIорэм Адыгеим и Мафэ къыдыхэлъытагъэу шъолъырым ихахъохэр къегъэлъагъох. Сисабыигъо Адыгеим щыкIуагъ, гукъэкIыжь фабэхэр ащ епхыгъэх. БэмышIэу ащ сыщыIагъ – шъолъырым псынкIэу хахъохэр ешIых, цIыфхэм ящыIакIэ зыкъеIэты. Федеральнэ правительствэм иIэпыIэгъу шIуагъэ къытэу мыщ зэрэщагъэфедэрэр нафэ, — къыIуагъ УФ-м и Правительствэ ипащэ игуадзэ.
УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ ФедерациемкIэ и Совет и Тхьаматэу Валентина Матвиенкэм ыцIэкIэ къызэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ ащ игуадзэу Андрей Яцкиным.
Республикэм хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм игъэкIотыгъэу къатегущыIагъ КъумпIыл Мурат, пшъэрылъэу щытхэми ягугъу къышIыгъ. Урысыем ипащэ ыгъэнэфэгъэ лъэпкъ проектхэм, къэралыгъо программэхэм яшIуагъэкIэ тишъолъыр ыпэкIэ лъыкIотагъ. Республикэм федэу мы илъэсым къыщахьыжьыгъэр проценти 108-рэ хъугъэ. Адыгеим ахъщэу къэралыгъом къыритыщтыгъэм 2017-рэ илъэсым къыщыублагъэу процент 20-м къыщыкIырагъэчи, процент 13-м щынагъэсыгъ, инвестициехэр сомэ миллиард 200-м кIагъэхьагъэх.
— Мы пчъагъэхэр зишIуагъэр республикэм илъэныкъо анахь шъхьаIэхэмкIэ IофшIэныр зэрэдгъэлъэшыгъэр, инвестиционнэ ыкIи инфраструктурнэ проект пшIы пчъагъэ зэрэдгъэцэкIагъэр, псэупIэхэм, гъогухэм яшIын пIалъэм ыпэ итэу зэрэзэшIотхыгъэр, къэралыгъо IэпыIэгъу предпринимательхэм зэряттыгъэр, цIыфыбэ сатыум, анахьэу мэкъу-мэщым тегъэпсыхьагъэм зэрэхэтщагъэр ары, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Гъэсэныгъэм, спортым, культурэм алъэныкъокIэ хахъоу тиIэхэми ЛIышъхьэр къащыуцугъ, ахэм афыхэхыгъэ чIыпIэхэм якIолIэнхэшъ, а пстэури цIыфхэм зэрагъэлъэгъун амал яIагъ. Джащ фэдэу КъумпIыл Мурат къыщыуцугъ зекIоным ылъэныкъокIэ шIагъэу щыIэм, джыри шъолъырым къыпыщылъым. ЗыгъэпсэфыпIэу «Лэгъонакъэрэ» ДжэгокIо гъэхъунэмрэ анахь инхэу ашIыщтхэр ары.
— Республикэм илъэсыбэм хэхъоныгъэхэр ышIынхэмкIэ шъхьаIэу тлъытэрэр зекIоныр ары. Аужырэ илъэсхэм мы лъэныкъом мылъку шIукIае хэтэлъхьэ, республикэм зэтегъэуцожьын амалэу иIэм ащ хегъахъо. Экологие, хъугъэ-шIэгъэ, шхыныгъо, чIыгулэжьын ыкIи къоджэ зекIонхэр – непэ цIыфыбэ къызкIэупчIэрэ лъэныкъох ыкIи ахэр республикэм чанэу хахъо щызышIырэх, — къыкIигъэтхъыгъ КъумпIыл Мурат.
Мы зэпстэуми къэгъэлъэгъонэу «Урысыер» афэIорышIэ.
КъекIолIагъэр чIэкIыжьышъугъэп
Адыгеим и Мафэ ВДНХ-м икъэгъэлъэгъопIэ шъхьаIэ зэрэщыкIорэр дэхьапIэм къыщегъэжьагъэу къэошIэ. Лъэныкъо пстэуми Iоф ащызышIэрэ мэкъэгъэIухэм къаIопщы.
Адыгеим игъэлъэгъуапIэу я 75-м щыгъэпсыгъэм мы мафэм, адырэмэ афэмыдэу, щыжъотыгъ. Ащ икIэщакIохэм пшъэрылъ шъхьаIэу ащкIэ зыфагъэуцужьыгъэр къадэхъугъ: къекIуалIэрэм зэкIэми лъэшэу ашIогъэшIэгъоныгъ. А зы уахътэм дышъэидэр зыфэдэр ыкIи ишIыкIэ зэрагъэлъэгъун алъэкIыгъ, пIуаблэм ишIын хэлэжьагъэх, пхъэкIычэ теуакIэ зэрагъэшIагъ, АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ зэхищэгъэ джэгукIэ зэфэшъхьафхэм ахэлэжьагъэх, лъэпкъ мэкъэмэ Iэмэ-псымэхэмкIэ творческэ купхэм къырагъаIорэм ыумэхъыгъэхэу едэIугъэх. Адыгеим ичIыопс идэхагъэ фильмхэмкIэ зылъэгъугъэхэу ежь ышъхьэкIэ зыуплъэкIужьы зышIоигъохэм апае джащ фэдэу зэнэкъокъу гъэшIэгъон рекIокIыгъ. ЗекIоным ылъэныкъокIэ Iоф зышIэхэу, республикэм къихьэрэ хьакIэхэм зекIонымкIэ фэIо-фашIэхэр языгъэгъотыхэрэм Адыгеим ичIыопс фэгъэхьыгъэ упчIипшI агъэхьазырыгъ. Ахэм джэуап тэрэзхэр къязытыгъэ нэбгырищмэ Адыгеим иегъэблэгъэ тхылъхэр аратыгъэх.
«Лъэшэу сигуап фэдэ шIухьафтын къэсхьын зэрэслъэкIыгъэр. Шъыпкъэр пIощтмэ, къэгъэлъэгъоным сыкъакIо зэхъум ащ фэдэм сыщыгугъыгъэп. Адыгеим бэшIагъэу сыкъэкIонэу сыфай, ау сыщыIэнэу хъугъэп. Джы мы егъэблэгъэ тхылъым ихьатыркIэ гъэтхапэм блэзгъэкIыщтэп. УпчIипшIыри тэрэзынэу сыгугъагъэп, ау тезгъэфагъ»,— къыддэгощагъ егъэблэгъэ тхылъ зыхьыгъэу, Москва щыщэу Александра Коломеец.
Адыгэ Республикэм и Мафэ къыдыхэлъытагъэу лъэпкъ шхыныгъохэм якъэгъэлъэгъон джащ фэдэу ВДНХ-м щыкIуагъ. «Урысыем ишхыныгъохэр» зыфиIорэ Унэм Адыгеим икIыгъэ пщэрыхьакIохэм Iофтхьэбзэ иныр щырагъэкIокIыгъ. Владимир Титовым мэл блэбгъур тхъужъожьыгъэм щигъэжъагъ, щыпс-пIастэр ышIыгъ. ЯтIонэрэ пщэрыхьакIоу Нурлан Дельгош бжьыныфщыгъукIэ ущыугъэ былымылым къэб щытIагъэр голъэу ыупщэрыхьыгъ. ЗэлъашIэрэ адыгэ къоешIэу Цышэ Казбек ахэм акIыгъоу къоеихыкIэр хьакIэхэм къаригъэлъэгъугъ ыкIи а чIыпIэм рахыгъэ щэхэкI хьалым хьалыжъор хашIыкIыгъ. ЫпкIэ хэмылъэу зэкIэ шхыныгъохэр хьакIэхэм апагъохыгъэх, адыгэ лъэпкъ пщэрыхьапIэм къикIырэ гъомылэхэм яIэшIугъэ арагъэуплъэкIугъ. Iофтхьабзэм къекIолIагъэхэр ащ фэдэ шIухьафтыным ежагъэхэп, ягуапэ зэрэхъугъэр къахэщэу язэхашIэхэмкIэ къыддэгощагъэх.
«Былымылрэ къэб щытIагъэрэ зэкIыгъухэу зэрэсшхырэр апэрэ. Шъыпкъэр пIощтмэ, ахэр зэкIухэми сшIагъэп, ау IэшIу дэдэу къычIэкIыгъ. Лыр шъэбэ дэдэу жъагъэ, «жэм дэткIухьэ» зыфаIорэм фэд. Тигуапэ Москва шъукъызэреблэгъагъэр. Тхьэм шъуегъэпсэу мэфэкIэу тфызэхэшъущагъэм пае», — еIо Москва щыщ Александр Песковым.
Ащи изакъоп, шхыныгъохэм яфестиваль къеблэгъагъэхэм шIухьафтынхэр зыдахьыжьыгъэх. Адыгэ къое пытэ гъозагъэр зэгозыкIыкIын зылъэкIыгъэ Галина Николаевам мэтэ къое къэмланыр Москва хэкум зыдихьыжьыгъ.
«Адыгэ къуае зэрэщыIэр сэшIэ. Кавказым сыкъызыкIокIэ сшхэуи хъугъэ, ау непэрэ къое пытэм фэдэ зэрэслъэгъурэр апэрэ. СыкъызыхэкIым псынкIэу зэгоскIыкIын сшIошIыгъ, ау сыхэукъуагъ (мэщхы бзылъфыгъэр). Адыгэ къое шъыпкъэн фае», — еIо Галинэ.
Джащ фэдэу Москва хэкум икъалэу Королев къикIыгъэ Татьяна Саркисовам къыIуагъ:
«Сыдэу тхъагъуа Адыгеир! Сыдэуи хьалэла! Мыщ пчэдыжь сыкъызэрэчIэхьагъэу пчыхьэ кIахэ хъугъэу джы сычIэкIыжьыщт. Шъуишхыныгъохэри, шъуикъашъохэри, шъуицIыф гъэпсыкIи сыгу екIугъэхэу сыкIожьын фаеу мэхъу Iофтхьабзэр аухыгъэшъ».
Творческэ зэхэт купэу «Ошъадэм» мэфэ реным концерт мыщ къыщитыгъ, къекIолIэгъэ пстэури ащ нахь къызэкIигъэблагъ.
Унагъор. IофшIэныр. ГъэшIэ кIыхьэр
Мыщ фэдэ цIэ иIэу УФ-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ Адыгеим мыщ фэдэ икъулыкъу иIофшIагъэхэр къыщагъэлъэгъуагъэх. Шхыныгъохэу адыгэ чIыгум щашIыхэрэр ыкIи пхъэшъхьэ-мышъхьэу къыщыкIыхэрэр ахэм язы Iахьыгъэх. ЗэкIэмэ анахь лъэшъэу къахэщыщтыгъэх шIуфаIохэр зытетхэгъэ тхьапэхэмкIэ гъэкIэрэкIэгъэ мыIэрысэхэр.
ГъэлъэгъуапIэм пае хэушъхьафыкIыгъэу ашIыгъэ сурэттехыпIэу «Адыгеир шIу сэлъэгъу!» зытетхэгъагъэр мыщ щагъэпсыгъагъ. Федеральнэ министерствэм иволонтерхэр къетэкъокIыгъэхэу пчэдыжьым щыублагъэу щыжъотыгъ. Москва исоциальнэ къэлэ къулыкъу зынаIэ тет нэжъ-Iужъхэм ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэм ялIыкIо 30 къэгъэлъэгъоным къыщагъ. ЗэрэчъыIэм емылъытыгъэу (Москва ос хъотыр щызэрехьэ), курэжъыехэм арысхэри ахэм ахэтыгъэх.
АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ икъэгъэлъэгъон къызэIузыхыгъэр ыкIи зезыщагъэр АР-м изаслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светлан. Республикэм хьакIэхэр нэIуасэ фишIыхэзэ ащ хигъэунэфыкIыгъ непэ Адыгеим цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ащыщэу нэбгырэ мин 500 фэдиз зэрэщыпсэурэр. Зэкъошныгъэрэ зэгурыIоныгъэрэ азыфагу илъэу шъолъырым ис адыгэхэм, урысхэм, ермэлхэм, абхъазхэм, къэндзалхэм ыкIи нэмыкI лъэпкъыбэхэм ялIыкIохэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр, яныдэлъфыбзэ къызэраухъумэрэр хьакIэхэм къафиIотагъ.
Нэужым IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ АР-м иминистрэу Мырзэ Джанбэч къэгущыIагъ: «Непэ къэралыгъом ипащэ пшъэрылъ гъэнэфагъэ къытфегъэуцу — лъэпкъ проектэу «Ныбжь зиIэхэр» зыфиIорэм тыдэлажьэ. Тинэжъ-Iужъхэр язакъоу къэнагъэхэу зэхамышIэным пае ищыкIэгъэ Iофыгъохэр зэшIотэхых. Къэралыгъо программэхэмкIэ IэпыIэгъу тафэхъу, шъолъырым щыIэкIэшIу щыряIэным тыдэлажьэ. Ащ лъэшэу тишъолъыр пащи ынаIэ тет. ЗекIоным, нэжъ-Iужъхэм ящыIакIэ нахь гъэшIэгъон къэзышIыщт лъэныкъохэм ахэр ахэщагъэ хъунхэм тыдэлажьэ. Пенсием зыныбжь нэсыгъэхэм ящыкIэгъэ фэIо-фашIэхэм язэшIохын къэзыгъэпсынкIэщт проект республикэм джащ фэдэу щагъэцакIэ, Адыгеим щыпсэурэ цIыфхэм социальнэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ IэпыIэгъу икъу агъотыным тишъыпкъэу тыдэлажьэ ыкIи тапэкIэ а лъэныкъор джыри нахьышIу хъуным Iоф дэтшIэщт».
Министерствэм ныбжь зиIэу республикэм щыпсэухэрэм Iоф зэрадишIэрэ шIыкIэ-амалыкIэхэм къатегущыIагъ социальнэ фэIо-фашIэхэмкIэ къулыкъухэм адэлэжьэрэ отделым ипащэу ЦIыпIынэ Жанетэ:
«Урысыем инэмыкI шъолъырхэм афэдэу социальнэ программэ зэфэшъхьафхэм язэшIохын тиминистерствэ игъэкIотыгъэу дэлажьэ. Уахътэм диштэу шъолъырым фэхъурэ зэхъокIыныгъэхэр зэхашIэнхэм тынаIэ тет, министерствэм епхыгъэ къулыкъухэм муниципальнэ гъэIорышIапIэхэм ащызэхищэрэ Iофтхьэбзэ зэфэшъхьэфхэр къизыIотыкIырэ интерактивнэ платформэу УФ-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ зэхигъэуцуагъэм тыхэтэу непэ тикъэгъэлъэгъуапIэ ихьакIэхэр ащ щытэгъэгъуазэх».
Нэужым къэгъэлъэгъоным изещакIоу ТIэшъу Светланэ пчэгум къырагъэуцогъэ Iанэхэм акIэрытIысхьанхэу хьакIэхэм къяджагъ. ИлъэсыкIэм ипэгъокIэу пцIыикъ чъыгым пашIэрэ илъэсыкIэ джэгуалъэхэм яшIын ахэр хэлэжьэнхэу ригъэблэгъагъэх. ЦIыфхэм социальнэ фэIо-фашIэхэр ягъэгъотыгъэнымкIэ Красногвардейскэ районым и Гупчэ иIофышIэхэу Марина Котовар, Карина Разуваевар, Виктория Поповар хьакIэхэм IэпыIэгъу афэхъущтыгъэх. Джэгуалъэхэм яшIын пэлъыхэфэ адыгэхэр илъэсыкIэм зэрэпэгъокIыщтыгъэхэм тарихъэу пылъыр ТIэшъу Светланэ хьакIэхэм къафиIотагъ. А къэбарым едэIухэзэ хьакIэхэм ашIыщтыгъэ илъэсыкIэ джэгуалъэхэр ыкIэм нагъэсыгъэх. Адыгэ быракъым итеплъэ ахэм яIагъ. Джэгуалъэхэр аIыгъхэу Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм сурэт зытырарагъэхыгъ.
Сэкъатныгъэ зиIэхэм яобществэу Москва щызэхэщагъэм ипащэ игуадзэу Ольга Абуковар зэхахьэм хэлэжьагъ, ылъэгъурэр шIогъэшIэгъонэу ащ «Адыгэ макъэм» къыфиIотагъ: «ТшIагъэп Адыгеим фэдэ шъолъыр Урысыем итми. Роликэу къэжъугъэлъэгъуагъэмкIэ республикэр зэрэдахэр, ичIыопс зэрэхьалэмэтыр, хэхъоныгъэхэр шъушIызэ ыпэкIэ шъузэрэлъыкIуатэрэр нэрылъэгъу тфэхъугъ. Адыгеим икъэгъэлъэгъон тыгу рихьыгъ, шъуадэжь тыкъэкIонэу итхъухьагъ. ШъуцIыф зэIухыгъ, шъуикультури баи. ЩыIэныгъэм ыкIуачIэ непэ мыщ щызэхэтшIагъ сIомэ сыхэукъонэп».
Курэжъыехэм зэрарысхэм пае къэмынэу адыгэ къашъор сэкъатныгъэ зиIэхэм къашIыгъ.
Наталья Пенкинар, Соня Вишневар Москва дэт кIэлэегъэджэ институтым щеджэх, Адыгеим икъэгъэлъэгъон къекIолIэгъэ ныбжьыкIэхэм ахэтыгъэх: «Елкэ чъыгым пае джэгуалъэм ишIынкIэ егъэджэнхэр зэрэхэтыщтыр зытэшIэм, Адыгеим икъэгъэлъэгъон тыкъекIолIагъ. Ар лъэшэу тшIогъэшIэгъон, Iэпэщысэхэм яшIын тыхэлажьэу къыхэкIыгъ, зытыушэтынэу тыфай. Дышъэ IуданэкIэ хэдыкIыгъэхэр зиIэ IэшIагъэу мыщ щытлъэгъугъэхэр тыгу хэпкIагъэх. Ахэр IэпэIэсагъэм ишэпхъэ лъэгэ дэдэу зэрэщытыр нафэ. ТэгушIо мыщ тыкъызэрэкIуагъэм пае, шъуикъэгъэлъэгъон тишIэныгъэ хигъэхъуагъ, Урысыем щыпсэурэ цIыф лъэпкъхэм якультурэ зэрэгъэшIэгъоныр нэрылъэгъу тфэхъугъ».
IэпэIасэу Сет Сафиети егъэджэнхэр афызэхищагъэх. ИIэшIагъэхэм ащыщхэу дышъэидагъэр зыщыгъэфедагъэхэр – Iалъмэкъхэр, чысэхэр, ахъщалъэхэр къэгъэлъэгъоным хэтыгъэх. Адыгэ лъэпкъ къашъохэу «Ислъамыем», «Уджым» хьакIэхэр ащагъэгъуазэхэзэ ахэр къызэрэпшIын фаехэр къафагъэлъэгъуагъэх Абэсэ Муратрэ ЦIыпIынэ Жанетэрэ. Ахэм къызэдашIыгъэ «Ислъамыем» ыуж хьакIэхэр «Удж хъураем» къырагъэблэгъагъэх.
Имбирь зыхэлъ пряникхэу адыгэ тхыпхъэхэр зытетхэр кIэухым агощыгъэх.
Спорт гъэхъагъэхэр
Адыгеим спортымкIэ гъэхъагъэу иIэхэри мы мафэм щашIагъ. ЗэлъашIэрэ тренерэу Кобл Якъубэ зэхищагъэу дзюдомкIэ ыкIи самбэмкIэ Мыекъопэ еджапIэм зыщызыгъасэхэрэм мэфэ реным зыкъагъэлъэгъуагъ. УФ-м спортымкIэ и Министерствэ ипчэгу ахэр зыдэщыIагъэхэр.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат спортсменхэм шIуфэс къарихыгъ, тиспортсменхэм зэрарыгушхорэр къыхигъэщыгъ. Кобл Якъубэ ишъхьэгъусэу Щарет къекIолIагъэхэм закъыфигъэзагъ, мы спорт лъэпкъыр зэрэлъагъэкIуатэрэмкIэ зэрафэразэр ариIуагъ.
Олимпийскэ чемпионхэу Арсен Галстян, Мудрэнэ Бислъан яIэпэIэсэныгъэкIэ тиспортсмен ныбжьыкIэхэм адэгощагъэх.
Лъэпкъ джэгукIэхэр
Лъэпкъ джэгукIэхэу адыгэхэм яIэхэри мы мафэм тигъэлъэгъуапIэ къекIуалIэхэрэм зэрагъэшIэн алъэкIыгъ. Ахэр общественнэ организациеу «Шыу Хасэм» хэтхэм къагъэлъэгъуагъэх. Шыгъачъэр, кIэпсэ зэпэкъудыиныр, къупшъхьэкъутэр, аркъэн дзыныр, бэлагъэр, цэлдаор — мы зэпстэумкIи узэрэджэгущтыр къекIуалIэхэрэм къафаIотагъ, акIуачIи арагъэуплъэкIугъ. «Лъэпкъ джэгукIэхэм пIуныгъэ ыкIи гъэсэныгъэ мэхьэнэ куу ахэлъ, лъэпкъым итарихъ апхырыщыгъ, — къытфиIотагъ «Шыу Хасэм» ипащэу Тхьапшъэкъо Альберт. — Джэгунхэр, нэмыкI лъэпкъхэм афэдэу, адыгэхэм ялъэпкъ культурэ изы Iахьэу щытыгъэх. Ахэм къызэрыкIоу, кIэлэцIыкIухэм атегъэпсыхьагъэу адыгэхэм язытет, лъэныкъуабэкIэ къызэIухыгъэу, яхъызмэт къыщыублагъэу къыдэгъэкIыным нэсыжьэу, унэгъо хъызмэтри, социальнэ зэмышIуныгъэри къагъэлъагъощтыгъ. Джэгуныр гъэсэн шIыкIэ закъоу щымытэу, общественнэ гукъэкIыжь инэу лIэшIэгъухэм къызэфагъэнэжьы. Адыгэ джэгукIэхэм акупкIых къэчъэныр, кIоныр, лъэныр, дзыныр, дэкIоеныр — физическэу пкъышъолыр зэкIафы. Лъэпкъ хабзэхэмрэ физическэ пIуныгъэмрэ зэголъхэу къыткIэхъухьэхэрэм яфизическэ пIуныгъэкIэ пшъэрылъхэр зэшIохыгъэнхэм ахэр фэIорышIэх».
Тиадыгэ джэгукIэхэр нэмыкI лъэпкъхэм зэрашIогъэшIэгъонхэр тыгъосэрэ мафэми къыгъэлъэгъуагъ — ахэм атегъэпсыхьэгъэ чIыпIэу республикэм къызэIуихыгъэр зэгъокIэу къыхэкIыгъэп, сабыйхэр етIупщыгъэу щызэнэкъокъущтыгъэх.
Бэрэ ащыгъупшэщтэп
Адыгеим и Мафэ мэкIофэ тикуп цIэрыIохэу «Ислъамыемрэ» «Налмэсымрэ» концертхэр къатыгъэх, кIэухым къэгъэлъэгъоным къекIолIэгъэ пстэури «Удж-хъураем» къыхагъэлэжьагъ.
Непэрэ мафэм къемыкIолIэшъугъэхэм джыри уахътэ яI пстэури зэрагъэлъэгъунэу – шъугу къэдгъэкIыжьын, мэлылъфэгъум и 12-м нэс къэгъэлъэгъоным Iоф ышIэщт. ЫпкIэ хэлъэп, блэшъумыгъэкI!
МЭЩЛIЭКЪО Саид. ТЭУ Замир. АНЦОКЪО Ирин. къ. Москва, тыгъэгъазэм и 14.