Зыбзэ ыкIи зихабзэ зышIобылымэу, аужырэ илъэси 10-м хэпшIыкIэу лъэпкъ литера­турэм хахъо фэзышIырэ Уайкъокъо Рэмэ­зан мыр иящэнэрэ тхылъ, мыскъэрэ-кIэнэкIэлъэ усэхэр ащ къыдэхьагъэх.

ТхылъымкIэ сишIошI-еплъыкI

Уахътэр псыхъо емылычэу, зэплъэкIи къэуцуи имыIэу мачъэ, ау ащ сыдигъуи илъэуж къегъа­нэ. Сыд фэда ар? Мы упчIэм джэуап ритэу гупшысагъэ тха­кIор.

Адыгэхэр зыфырикъужьхэу, цIыфыгъэ-лIыгъэм кIэнэкъокъу­хэу, шэн-хэбзэ дэгъухэр аухъу­мэхэу, Iаем, дэим, шIоим зыща­дзыеу, зыфэсакъыжьхэу, лъэп­къымкIэ шъхьэлъытэжьыр ­апшъэу къырыкIуагъэх. Мыхъун ашIэным шIолIыкIхэу, хэти хэбзэнчъэ-нэпэнчъагъэм пэчыжьэ зэрэхъущтым, напэр зэрэкъэбзэщтым пылъыгъэх. Адыгагъэм лъэшэу фэсакъыщтыгъэх. Ау шIоу лъэпкъым хэлъыгъэр гъэ минхэм ащыушкъоигъ, ежь адыгэхэми, тарихъ гъогууанэу къызэранэ­кIыгъэм бэ кIуачIэу, щэIагъэу ыкIи цIыфэу ахэкIодагъэр.

Ухъэфыгъэ аузэ лъэпкъым ищыIакIэ.

«Мыжъосыныр мэкIодыжьы — мыкIодыжьырэр орэд» еIо гущыIэжъым. Ащ къикIырэр акъыл-губзыгъагъэр анахь кIо­чIэшIоу къызэрэнэжьырэр, сыд хъугъэкIи гур бгъэкIоды зэрэмыхъущтыр ары. «ШIу пшIэшъу­щтэу ем зыдемыгъэхьых» ­аIуагъ, арышъ, шIум ыцыпэ зэрэтымытIупщыщтым лъэшэу тынаIэ тетын фае. ГухэкIми, адыгэ шэн-­хэбзэ дахэхэу ныбжьи мытэкъонхэу тшIошIыщтыгъэхэр мэпхъапхъэх, Iудз-пыдз мэхъух. Мыгъэсагъэр, цIыфынчъагъэр мэбагъох; щыни укIыти ямыIэу, тхьамыкIэжъэу бэмэ загъэпсы.

Дэгъум ычIыпIэ дэир — шэныжъ Iэябэр къызэриуцорэм, цIыфхэр къэмышIэжьынхэу зэ­рэхъухэрэм ищыс Уайкъокъо Рэмэзан итхылъыкIэу «Губгъэн» цIэу зыфишIыгъэр. Ащ зэу ­шъхьэр къыуегъэпхъуатэ: «Сыд губгъэна?» уегъаIо. Тхылъыр къызэрэзэдэохэу гъунджэ назэм къищырэм фэдэ сурэтхэр усэ сатыри 7 — 8-кIэ Рэмэзан зым ыуж адрэр итэу уанэIу къыкIегъэуцох. Мыхъунэу, дэеу, шъхьэ­нэкIыгъэу зыбгъэпсыныр зэрэмытэрэзыр авторым тхылъым къыдэхьэгъэ усэхэмкIэ еумысы. Непэрэ мафэм инэгурыхъо зэ­Iуи­гъэкIоти, гуфаплъэу, ишъыпкъэу ащ хэплъагъ усакIор. Уахъ­тэ темыгъашIэу уц лъэнтхъэеу зызыдзырэ мыхъуным ылъапсэ гъэкIодыгъэн зэрэфаер къыгурыIоу тхагъэ. НэкIубгъуи 150-рэ хъурэ усэ тхылъ IэпкIэ-лъапкIэр АР-м итхылъ тедзапIэ бэмышIэу къыщыдэкIыгъ.

Авторыр илъэпкъ лъэпкъэу къызэтенэным кIэгуIы ыкIи кIэ­хъо­псы, ащ паекIэ имыхъун зы­дегъэшIэжьыгъэныр ищыкIагъэу ылъытагъ.

ЦIыфыр сыдигъуи зыфэса­къыжьын зэрэфаер, арэу щымыт зыхъукIэ, ежь-ежьырэу зэрэзэгоожьырэр, кIодыкIае зэрэхъурэр усэхэм къащыIуагъ, ащыкIэгъэтхъыгъ.

Жьыгъэбыу

ШакIоу кIоу, КъеIуатэ Гъэзэуатэ, ЫукIыгъэу мышъи, пчэни, Мэзым щишIыгъэу ШэкIо уни. Ахэр къэзIуатэрэр Фэмыфы. Агъэунэфыгъэп зыгорэ Ыпшъэ ифэу. Шхончэп — ИIэп пчыпыджыни. Иунэ илъэп Iулъхьэ пшхынэу. Чылэм щашIэ Ишэн бэшIагъэу. ГущыIэгъу Бэрэ ашIырэп.

ГъэпсыкIэ-шIыкIэ мытэрэзхэр адыгэгъэ-цIыфыгъэм зэремыкIухэрэр авторым лъэныкъуа­бэкIэ гъэзагъэу къеIох.

УигущыIэ фэсакъ

О умышIэу уздэщыIэр, Уфэсакърэп уигущыIэ. УашIын алъэкIыщт пэныкъы, Умыгъэуцумэ, Ныкъы-сыкъыр.

Лъытэныгъэ-шъхьэкIафэр, гу­къаоми, къогъу-къуадзэ ашIо­хъу, ау кIэгъожьыхэмэ, «Iэнтэгъур бла­гъэми, ецэкъэжьышъущтхэп».

Жъым фэежьхэп

СIэтыжьрэп сымакъэ, СигущыIэ сыфэсакъы. Зи едэIужьырэп Осыетым. ЗэкIэ еупчIых Интернетым.

Уайкъокъом гупшысэкIэ щы­Iэ­кIэ лъэныкъуабэм зареусэи, хъу­рэр ыкIи зыкIэмыхъурэр ышIэ­мэ шIоигъу.

КъэшIэгъуай Тара? Нахь тэрэзыр къашIэ о. ЦIыкIум — «Мыгъо цIыкIу» раIо. Иным — Фэдизэу иделагъэ. Гурытым пае Зи аIуагъэп. Бэ мы Iофым Гупшысэу хэлъыр. УпчIэ тыныр Ащ щытэгъэтIылъы.

Губгъэн мытэрэзэу, шIыкIа­джэу зыбгъэпсыныр, джащ пае загъорэ, ухэтми, узэплъыжьын ыкIи узфэсакъыжьын зэрэфаер тхылъым щыкIэгъэтхъыгъ.

УцIыфымэ, цIыфыгъэ пхэрэлъ.

Тхылъым «Гъогу маф!» фэтэIо, авторым творческэ гъэхъа­гъэхэр ышIынхэу тыфэлъаIо.

Мамырыкъо Нуриет.