IэпыIэгъум щагъакIэхэрэп
Сэкъатныгъэ зиIэхэм ыкIи ветеранхэм яIофыгъохэмкIэ Советэу АР-м и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм зэхэсыгъо джырэблагъэ иIагъ. Iофтхьабзэр зэрищагъ АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч.
Уз хьылъэ, мыхъужьын уз зиIэхэм IэпыIэгъу афэхъугъэным («паллиативная помощь» зыфаIорэр), дащ фэдэу медицинэ организациехэм дэкIыгъохэр зэхащэхэзэ ащ фэдэ цIыф купхэм медицинэ IэпыIэгъу зэрарагъэгъотырэм къытегущыIагъ АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ иминистрэ игуадзэу Хьагъэудж Марыет. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, 2023-рэ илъэсым Iоныгъом ыкIэхэм анэс паллиативнэ медицинэ IэпыIэгъур сымэджэщищмэ яотделениехэм ащарагъэгъотыгъ, зэкIэмкIи ахэм пIэкIор 94-рэ ачIэт, пIэкIор 44-р уз хьылъэ, мыхъужьын уз зиIэхэм апай. ЦIыфхэм нахьыбэу мыщ фэдэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным фэшI 2022-рэ илъэсым Тэхъутэмыкъое гупчэ район сымэджэщым епхыгъэу Тэхъутэмыкъое, Теуцожь районхэм, Адыгэкъалэ ащыпсэухэрэм апае Инэм сымэджэщым пIэкIор 15-м телъытэгъэ паллиативнэ отделение къызэIуахыгъ. Мы уахътэм ехъулIэу сымэджэщи 4-мэ а IэпыIэгъур ащарагъэгъоты, медицинэ организации 5-мэ пIэкIори 109-рэ ачIагъэуцуагъ, ахэм ащыщэу 59-р паллиативнэ пIэкIорых.
Шъолъыр программэу «Паллиативнэ медицинэ IэпыIэгъум хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр» зыфиIорэм игъэцэкIэн пае 2023-рэ илъэсым ибюджет сомэ миллион 15-м ехъу къыдыхэлъытагъ. А мылъкумкIэ Iэзэгъу уцхэр ыкIи ящыкIэгъэ оборудованиер къащэфыгъэх. 2023-рэ илъэсым паллиативнэ медицинэ IэпыIэгъур нэбгырэ 4150-мэ ящыкIагъэу агъэунэфыгъ. Ахэм ащыщэу нэбгырэ 3830-р ныбжь зиIэх, 320-р кIэлэцIыкIух. Мы илъэсым имэзих паллиативнэ IэпыIэгъу нэбгырэ 1585-мэ арагъэгъотыгъ.
УФ-м и Социальнэ фонд АР-мкIэ и Къутамэ ветеранхэм ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэм япхыгъэ IофхэмкIэ и Департамент иIофшIэн зэрэзэхэщагъэм къытегущыIагъ а къулыкъушIапIэм ипащэу Мамрыкъо Людмилэ.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, ветеранхэр ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэр социальнэу къэухъумэгъэнхэм епхыгъэ программэхэм ыкIи проектхэм ягъэцэкIэн фэгъэзагъэу щылэ мазэм и 1-м къыщегъэжьагъэу УФ-м и Социальнэ фонд и Къутамэ епхыгъэу ветеранхэм ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэм яIофыгъохэмкIэ Департамент агъэпсыгъ. Ащ ипшъэрылъ хахьэхэрэм ащыщ ветеранхэр ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэр реестрэм щытхыгъэнхэр, ахэр социальнэу къэухъумэгъэнхэмкIэ чIыпIэ къулыкъухэм IофшIэныр ащызэхэщэгъэныр, медикэ-социальнэ экспертизэм и Федеральнэ бюро, къэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм ыкIи нэмыкIхэми зэпхыныгъэ адыряIэу Iоф адэшIэгъэныр, зэзэгъыныгъэ шIыкIэм тетэу къулыкъур зыхьыхэрэм, ахэм яунагъохэм мазэ къэс ахъщэ IэпыIэгъу ятыгъэныр, нэмыкIхэри. Ащ нэмыкIэу Къэралыгъо фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэм ишъолъыр къутамэу Адыгеим щыIэмрэ УФ-м и Социальнэ фонд и Къутамэрэ Iоф зэрэзэдашIэщтымкIэ гъэрекIо зэзэгъыныгъэ зэдашIыгъ. Ащ ишIуагъэкIэ, зэо зэфэшъхьафхэм яветеранхэм, зэпэуцужьхэм ахэлэжьагъэхэу сэкъатныгъэ ахэм ахэзыхыгъэхэм, хэкIодэгъэ дзэкIолIхэм яунагъохэм социальнэ фэIо-фашIэу къатефэрэр зэрищыкIагъэу аIэкIагъахьэ.
2023-рэ илъэсым шэкIогъум и 1-м ехъулIэу ветеран нэбгырэ 8526-рэ ыкIи сэкъатныгъэ зиIэ нэбгырэ 30795-рэ АР-м иучет щатхыгъ. УФ-м и Социальнэ фонд и Къутамэу АР-м щыIэм ОСАГО зэзэгъыныгъэхэмкIэ страховой социальнэ IэпыIэгъоу сомэ 145797,11-рэ сэкъатныгъэ зиIэ нэбгырэ 35-мэ аритыгъ. Джащ фэдэу сэкъатныгъэ зиIэхэр ыкIи ветеранхэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэм ыкIи санаториехэм къазэращяIазэхэрэм, фэгъэкIотэныгъэ зиIэ цIыфхэм Iэзэгъу уцхэр аIэкIэгъэхьэгъэным ыкIи транспортымкIэ Iэрыфэгъоу къекIокIынхэм яIофыгъохэми пащэр анэсыгъ.
Сэкъатныгъэ зиIэхэм IофшIэпIэ чIыпIэхэр ягъэгъотыгъэнхэмкIэ хэбзэ гъэуцугъэу щыIэхэм къатегущыIагъ цIыфхэм IофшIапIэ ягъэгъотыгъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу Адыгеим щыIэм ипащэу Галина Цыганковар.
ГъэсэныгъэмкIэ ыкIи шIэныгъэмкIэ, литературэмкIэ ыкIи искусствэмкIэ, техническэ ыкIи народнэ творчествэмкIэ, физическэ культурэмкIэ ыкIи спортымкIэ, общественнэ IофшIэнымкIэ АР-м ихэушъхьафыкIыгъэ шIухьафтын къызэратыгъэхэм ягугъу къышIыгъ АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч. КIэухым сэкъатныгъэ зиIэхэм яурысые организациехэм яшъолъыр къутамэхэу зиIофшIэнкIэ къахэщыгъэхэм сертификатхэр министрэм аритыжьыгъэх.
КIАРЭ Фатим.
Сурэтыр: IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ Министерствэр.