Top.Mail.Ru

Хахъо иIэу илъэсыкIэм техьэ

Image description

«Синдикэр» зыщыщыр Адыгеим щыпсэухэрэм агурыбгъэIожьын ищыкIагъэп. Адыгэ лъэпкъ культурэм ащ ыцIэ пы­тэу хэуцуагъ. Ар зызэхащагъэр мыгъэ илъэс 15 хъугъэ.

[caption id="attachment_142770" align="aligncenter" width="800"] АМ.[/caption]

Ансамблэр зэхэщэгъэныр зи­гукъэкIыр творческэ зэхахьэу «Ошъад» зыфиIорэм ихудо­жественнэ пащэу, АР-м изаслуженнэ артисткэу Едыдж Виктория. Купыр ыгъэпсы зэхъум ащ игухэлъыгъэр нэмыкI къэшъо зэфэшъхьафхэм къахэхыгъэ нэшанэхэр зыщыгъэфедэгъэ адыгэ къашъохэр къэзышIырэ куп ыгъэхьазырыныр ары ыкIи ар къыдэхъугъ. Кавказ ыкIи адыгэ къэшъо гъэшIэгъонхэмкIэ ансамблэм итворческэ гъогу ригъэжьэгъагъ.

«Модерн хэзгъахьэзэ къа­шъохэр згъэуцущтыгъэх, пуан­тэхэм атетхэу къашъощтыгъэх… Зыхэм ар агу рихьы­щтыгъ, ад­рэхэм аштахэщтыгъэп. ­«Адыгэ пшъэшъэ къэшъуакIэр ащ фэдэн ылъэкIыщта?» зы-Iо­хэрэри къахэкIыгъэх. Ау сэ сыди­гъуи къытэплъырэм ыгу рихьыщт-римыхьыщтым сы­лъыкIощтыгъэп, сыгу рихьы­гъэмэ хэзгъахьэщтыгъ. Шап­хъэ­хэр зыфэбгъэуцужьыхэ хъу­щтэп ащ фэдэ Iофым. Хахъо уиIэщтэп», — къыддэгуащэ Едыдж Викторие.

Джащ фэдэу ансамблэм илъэ­сихрэ Iоф ышIагъ. Зихъожьынэу зыхъугъэр творческэ зэхахьэу «Ошъад» зыфиIорэр зэхащи, ащ «Синдикэр» зыхагъэхьажьыр ары. Ащ дэжьым къэшъокIо купым пшъэрылъэу ыгъэцакIэрэр творческэ зэхахьэм фагъэуцугъэм диштэн фэягъ — адыгэ къашъом икъэухъумэнрэ лъэпкъ культурэм зегъэужьыжьыгъэнымрэ.

«Пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр къысфагъэуцугъэхэу сыдэущтэу задесымыгъэштэщта? Лъэпкъ къашъом, культурэм тарыгъозэн фаемэ сыдэущтэу модерн къэз­гъэлъэгъощта? Арыти шап­хъэхэм адиштэу зытхъожьыгъ. Къиныгъа пIомэ, хьаIу. Ары па­кIошъ, сшIогъэшIэгъоныгъ нэ­мыкIэу Iоф сшIэныр, шъоша­кIэхэр язгъэдынхэр. Творческэ цIыфым зиушэтыжьынымкIэ ар амалышIу: зым укъыхэкIышъ, фэшъхьафым ухэхьэ. ЕтIанэ ижъырэ къашъохэр згъэуцунхэр сшIогъэшIэгъоныгъ. АхэмкIэ тилъэпкъ баи. «Налмэсми» «Ис­лъамыеми» къагъэлъагъоба. Ау ахэм татекIын фэягъ зыгорэущтэу. Джа модернэу егъэжьапIэ хъугъагъэр IэпыIэгъу къыс­фэхъужьыгъ», — къытфиIотагъ Едыдж Викторие.

Джар иушъхьагъоу «Синди­кэр» творческэ зэхахьэу «Ошъа­дэм» иапэрэ купэу мэхъу ыкIи а уахътэм къыкIоцI къыдэхъугъэр бэ. Непэ ащ нэбгырэ 18 къыщэшъо. НэбгырихыкIэ яIоф­шIэн аублэгъагъ. Ахэм ащыщэу тIур непи «Синдикэм» къыщэшъох. Гъонэжьыкъо Мурат къэ­шъокIо купым хэтхэмкIэ апэу «АР-м изаслуженнэ артист» зыфиIорэ щытхъуцIэр мыгъэ къыфагъэшъошагъ.

«ЦIыкIу-цIыкIоу, илъэсым зэ тирепертуар кIэ горэ хэтэгъахьэ. Шъыпкъэ, къэшъуакIэхэр нахьыбэу дгъэуцунхэ тлъэкIыщт, ау зэкIэри мылъку имыкъум епхыгъ. Ары къэс мэкъамэр кIэу теттхэн фае, шъошакIэхэр тищыкIагъэх. Арышъ, тымыгуIэу, тиамал къызэрихьэу хахъохэр тэшIых. Къыддэхъугъэмэ зэу ащыщ Пушкинскэ картэмкIэ Iоф зэрэтшIэшъурэр, джащ фэдэу республикэм игъунапкъэхэри зэпытчыгъэх. Мары шIэхэу апэрэ концертхэр Краснодар, Налщык, Ставрополь «Синдикэм» къащитыщтых», — къыт­фиIотагъ Едыдж Викторие.

«Синдикэр» зыхэт творческэ зэхахьэу «Ошъадэм» илъэсипшI хъугъэу Iоф ешIэ. КъэшъокIо ансамблэм фэшъхьафэу хъулъфыгъэ орэдыIо купэу «Ащэмэз» ыкIи лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм къязыгъаIоу «Бэгъэуджыр» хэхьэх. Щыми зырызэуи зэхэубытагъэуи концертхэр къатых. Мы илъэсым къыкIоцI къэгъэлъэгъон 80 рагъэкIокIыгъ. ЗэкIэри зэфэдэу цIыфхэм якIасэх. «Ащэмэз» ижъырэ орэдыжъхэр щыIэныгъэм къыхэщэжьыгъэнхэмкIэ кIочIэшху. Пэсэрэ къэIуа­кIэм имызакъоу гъэкIэжьыгъэ­хэуи орэдхэр къаIох. Лъэпкъ творчествэм ылъэныкъокIэ за­служеннэ цIэр купым къыфагъэшъошагъ. Телевизионнэ ыкIи Урысые зэнэкъокъухэм ахэлажьэ, хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэри къыдехых. «Бэгъэуджыри» джащ фэдэу ауж къинэрэп. Лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм, пэсэрэ орэдыжъхэм непэрэ щыIэныгъэм чIыпIэ щагъотыжьынымкIэ ащ Iофышхо ешIэ. Мы лъэныкъомкIэ узыгъэгушхохэрэм ащыщ Нэгъой Заур. Къамылым, шыкIэпщынэм, пщынэм мэ­къамэхэр къарищырэ къодыеп, адыгэ фольклорыр, пэсэрэ ­лъэпкъ орэдыжъхэр енэкъокъун щымыIэу ешIэх ыкIи къеIох. Адыгеим имызакъоу, Урысыем ишъолъыр зэфэшъхьафхэм, дунаим ащырекIокIырэ фестивальхэм адыгэ орэдыжъхэм, мэкъамэхэм ядэхагъэ ащегъэIу.

«Мы илъэсым «Бэгъэуджым» хахъо иI. Iоф щишIэнэу пшъэшъэ ныбжьыкIэу Сихъу Джэнэт къед­гъэблэгъагъ. СымышIахэу хъытыум инэкIубгъо ишыкIэпщынэ къеуакIи, иорэд къэIуакIи ислъэ­гъуагъ. Адыгабзэр, адыгэ фольклорыр дэгъоу ешIэ, орэ­дыжъхэр дэхэ дэдэу къеIох. Ар лъэ­шэу сыгу рихьи, купым къыхэсщагъ. Джы ащ елъытыгъэу цIыкIу-цIыкIоу «Бэгъэуджым» ирепертуар зэблэтхъущт. Джэнэт иамалхэр дгъэфедэхэзэ Iоф тшIэщт. Ащ фэдэ сэнаущыгъэ зыхэлъ цIыф бэрэ уапэ къифэщтэп», — къыт­фиIотагъ Викторие. Илъэсым къыкIоцI зэхащэ­рэ концертхэм афэшъхьафэу «Ошъа­дэм» зэфэхьысыжь пчы­хьэзэхахьэ илъэсым ыкIэ къэс зэхещэ. Ятворчествэ изэмылIэу­жыгъуагъэ зикIасэхэр Лъэпкъ театрэм иунэу

Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм мыгъэ щиугъои­гъэх. Адыгэ лъэпкъ къашъохэр, пэсэрэ орэдыжъхэр — ­лъэпкъ культурэм, жэрыIо твор­чест- вэм ядэхагъэ лъэныкъо пстэумкIи артистхэм къырагъэ­лъэ­гъукIыгъ.

Анцокъо Ирин.