Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэрэ сэнэхьат IэпэIэсэныгъэм хэгъэхъогъэнымкIэ Адыгэ республикэ институтымрэ кIэлэеджакIохэм апае зэхащэгъэ зэнэкъокъоу «Сыбзэ дахэу адыгабзэ…» зыфиIорэр шэкIогъум и 30-м рекIокIыгъ.

Институтым щыкIогъэ Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ Очэпщые гурыт еджапIэм ия я 7-рэ класс щеджэрэ БатIыжъ Алинэ. Адыгэ шъуашэр щыгъэу ащ орэдэу «Сэлам, хэгъэгур!» (гущыIэхэр зиер Барцо Руслъан) зыфиIорэр къыIуагъ.

Зэнэкъокъум хэлэжьагъэх кIэлэеджа­кIохэу я 5 — 8 рэ классхэм ащеджэхэрэр, япчъагъэкIэ нэбгырэ 37-рэ хъухэу. Ахэр къэлэ ыкIи район зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэх.

Мыщ фэдэ зэнэкъокъу мыгъэ ятIонэрэу зэхэщагъэ хъугъэ. Зэгъэпшэнхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, мы илъэс еджэгъум Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм япчъа­гъэ нахьыбагъ ыкIи жюрим хэтыгъэхэм зэрагъэунэфыгъэмкIэ, кIэлэеджакIохэри бэкIэ нахь дэгъоу гъэхьазырыгъагъэх.

Зэнэкъокъум анахь пшъэрылъ шъхьа­Iэу иIагъэр адыгабзэм икъэухъумэн, ихэгъэхъон, бзэм идэхагъэ цIыф жъугъэхэм анэгъэсыгъэныр, зэлъягъэшIэгъэ­ныр, адыгэ тхакIохэм, усакIохэм атхыгъэхэм кIэлэеджакIохэр къяджэнхэмкIэ яIэпэIэсэныгъэ хэгъэхъогъэныр ары. Зэнэкъокъум хэлэжьагъэхэм пшъэры­лъэу яIагъэр дэгъу дэдэу къадэхъугъ пIоми ухэукъощтэп.

Iофтхьабзэр зэрищагъ институтым гуманитар ыкIи эстетикэ гъэсэныгъэмкIэ икафедрэ ипащэу Бедукадзе Сусанэ.

Усэ къеджэнми, пшысэ ыкIи баснэ къэIотэнми шэпхъэ гъэнэфагъэхэр апылъых. Ахэм ащыщых авторым игу­хэлъ къэзыгъэлъэгъорэ зэпыугъохэмрэ логическэ ударениемрэ тэрэзэу гъэнэфэгъэнхэр, IупкIэу ыкIи зэхэугуфыкIыгъэу макъэхэр къэIогъэныр, къыIорэм (къы­Iуа­тэрэм) зыдэшIыгъэныр ыкIи нэмыкI­хэр. КIэлэегъаджэхэу кIэлэеджакIохэр къэзыгъэхьазырыгъэхэм яIофшIагъэ, Iофым екIолIакIэу фашIыгъэр нэрылъэгъугъ. Ащ фэдэу зэнэкъокъум дэгъум идэгъужь зыфаIорэм фэдэу, анахь дэгъу дэдэхэу текIоныгъэр, къыдэзыхыгъэ нэбгырищ жюрим къыхигъэщыгъэх.

Ахэр: Къэсэе Даян, Красногвардейскэ районым ит гурыт еджапIэу N 3-м ия 7-рэ класс щеджэ. Жэнэ Къырымызэ иусэу «Илъэс охътиплIымэ ягущыI» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъаджэр — Хъут Файзэт.

КIакIыхъу Динар, Тэхъутэмыкъое рай­оным ит гурыт еджапIэу N 7-м ия 8-рэ класс ис. Нэхэе Руслъан иусэу «Адыгэр егъашIэм хы Iушъом Iусыгъ» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъаджэр — Дэгуф Людмил.

ТIэшъу Марин, Шэуджэн районым ит гурыт еджапIэу N 6-м ия 7-рэ класс щеджэ. Теуцожь Хьабибэ иусэу «Къа­Iо, ныбджэгъу!» зыфиIорэм къеджагъ. КIэ­лэегъаджэр — ХакIэмыз Фатим.

Призер хъугъэх Бэшкэкъо Асхьад, Теуцожь районым ит гурыт еджапIэу N 9-м, ия 7-рэ класс щеджэ. МэщбэшIэ Исхьакъ иусэу «Адыгэхэр» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъаджэр — Пщыдатэкъо Рим. Мы еджапIэм ия 5-рэ класс ще­джэрэ Пщыдатэкъо Альбинэ дэгъоу къеджагъ ЛъэпцIэрышэ Исмахьилэ иусэу «Сиадыгабз» зыфиIорэм. Ари зыгъэхьазырыгъэр Пщыдатэкъо Рим.

ХэгъэунэфыкIыгъэн фае Бэшкэкъо Асхьадрэ Пщыдатэкъо Альбинэрэ яусэхэм къызяджэхэ нэуж адыгэ къашъоу «Ислъамыер» дэхэ дэдэу къызэрашIыгъэр. А къашъомкIэ усэ къеджэным кIэух фашIыгъ. КIэлэегъаджэу Пщыдатэкъо Римэ зэнэкъокъум екIолIэкIэ гъэшIэ­гъон къыфигъотыгъ: усэхэм якъеджэни, орыдым икъэIони, адыгэ къашъом идэхагъи кIэлэеджакIохэм зэхаригъэшIэн ылъэ­кIыгъ.

СтIашъу Заир, Теуцожь районым ит гурыт еджапIэу N 6-м ия 8-рэ класс щеджэ. МэщбэшIэ Исхьакъ иусэу «Тыгъэр ощ пай» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъаджэр — Тхьаркъохъо Сусан.

Мыгу Изабеллэ Теуцожь районым ит гурыт еджапIэу N 1-м ия 6-рэ класс щеджэ. Цэй Ибрахьимэ ибаснэу «Ата­къэм­рэ чэткъуртэмрэ» зыфиIорэм ар къеджагъ, зыгъэхьазырыгъэр ЖакIэмыкъо Сусан.

Нирэ Мадинэ Кощхьэблэ районым ит гурыт еджапIэу N 5-м ия 6-рэ класс ис. Къуекъо Налбый иусэу «Сиады­габз» зыфиIорэм ригъэдэIугъэх. КIэлэегъаджэр — Къэщи Жанн.

Зехьэ Светлан, Кощхьэблэ районым ит гурыт еджапIэу N 1-м ия 6-рэ класс щеджэ. Iэшъынэ Хьазрэт ибаснэу «Ата­къэр» зыфиIорэм къеджагъ. Зыгъэхьазырыгъэр Чыржьын Фатим.

Хъуажъ Русет Шэуджэн районым ит гурыт еджапIэу N 6-м ия 7-рэ класс ис. Нэхэе Руслъан иусэу «Адыгабзэм инэпкъ» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэ­егъаджэр — ХьакIэмыз Фатим.

Красногвардейскэ районым ит гурыт еджапIэу N 9-м, ия 8-рэ класс щеджэрэ Хъоткъо Даянэ Къуекъо Налбый иусэу «Ижъырэ пшыс» зыфиIорэм ригъэдэIугъэх. Зыгъэхьазырыгъэр Хъуажъ Фатим.

Шъаукъо Заир, Красногвардейскэ районым ит гурыт еджапIэу N 7-м, ия 7-рэ класс ис. Къуекъо Налбый иусэу «ЧIыгур сыгу къыщекIокIы» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъаджэр — Маушэ Зулим.

Цуекъо Бэлл, Адыгэкъалэ игурыт еджапIэу N 1-м ия 6-рэ класс щеджэ. МэщбэшIэ Исхьакъ иусэу «Синыдэльфыбз» зыфиIорэм къеджагъ. КIэлэегъа­джэр — ЯхъулIэ Рахьмэт.

Цурмыт Саусыр, Адыгэ республикэ гимназием ия 6-рэ класс щеджэ. Къуе­къо Налбый ипшысэу «Аргъой шъхьащытхъужь» зыфиIорэм къеджагъ. КIэ­лэегъаджэр — Мэлгощ Лид.

ЗэкIэ кIэлэеджакIоу зэнэкъокъум хэлэжьагъэхэм дипломхэр аритыгъэх институтым шIэныгъэ ыкIи инновационнэ IофшIэнымкIэ пащэм игуадзэу Шорэ Жаннэ.

Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгея» зыфиIорэм ирежиссёрэу Гъа­зый Бирамхъан жюрим хэтыгъ. Ащ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, кIэлэеджа­кIохэр чIыпIэ зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэх нахь мышIэми, усэу къызэджагъэхэм къыкIэIотыкIыжьыгъэ ахэмытэу, усэкIуабэмэ ятхыгъэхэм къяджагъэх, ащ лъэшэу уегъэгушIо ыкIи уегъэразэ.

ЫпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэ тха­кIохэм, усакIохэм анэмыкIхэу Жэнэ Къырмызэ, Цуекъо Джэхьфар, Бэрэтэрэ Хьамидэ, Бэгъ Нурбый, Хъунэго Нурыет, Къуикъо Шыхьамбый, Хъунэго Саидэ, Дэрбэ Тимур, Тыгъужъ Саныет, Дзыбэ Саныет яусэхэм кIэлэеджакIохэр къяджагъэх.

Гъазый Бирамхъан телерадиокомпанием ыцIэкIэ ежь ыгукIэ къыхихыгъэ кIэлэеджакIохэм щытхъу тхылъхэр аритыгъ. Ахэр: СтIашъу Заир, Мыгу Изабелл, Чачыхъу Динар. Зэнэкъокъум текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэхэм ыкIи ащ къыщыхагъэщыгъэ­хэм нэужым щытхъу тхылъхэр зэрэратыжьыщтхэм щигъэгъозагъэх Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэм­рэкIэ и Министерствэрэ иIофышIэу Мамый Марет.

КIэлэеджакIохэм бзэм идэхагъэ, ибаигъэ зэхябгъэшIэнышъ, агу етыгъэу, IупкIэу, дахэу къэгущыIэшъухэу ебгъэсэныр Iофыгъо псынкIэп. КIэлэегъа­джэхэу адыгабзэмкIэ езыгъаджэхэрэм агуи, апси етыгъэу Iоф зэрашIэрэр къагъэлъэгъуагъ. Теубытагъэ хэлъэу къэтIон тлъэкIыщт: адыгабзэм иI неущырэ мафэ! Мыхэм афэдэ кIэлэеджа­кIохэр игъорыгъоу къа­хэгъэщыгъэхэу, адыгэ лъэпкъым фэлэжьэнхэу гъэхьазырыгъэнхэ фае. Сыда пIомэ ахэр ары адыгабзэр, адыгэ хабзэр лъызыгъэкIотэщтхэр. Ащ пае къулыкъу зэфэшъхьафхэм (тхакIохэм, усакIохэм, сурэтышIхэм, журналистхэм, нэмыкIхэми) яIофышIэхэм нахьыбэрэ кIэлэеджакIохэм заIуагъакIэу, яIофшIэн хащэхэу, шIу арагъэлъэгъумэ ишIогъэшхо къызэрэкIощтым тицыхьэ телъ.

УсакIоу, тхакIоу Теуцожь Хьабибэ итхыгъэу «КъаIо, ныбджэгъу!» зыфиIоу ТIэшъу Маринэ къызэджагъэм изы пычыгъо мырэущтэу къыщеIо: «Адыгэгъэ дахэ тхэлъыным пае,/Тихэбзэ бзыпхъэхэр пытэнхэм пае,/ Ахэр тэ тыбзэкIэ тIотэнхэм пае,/ Тятэжъхэр фэхыгъэх, тянэжъхэр пчъэIуагъэх./ ТыбзэкIэ тхылъхэр хэтхынхэм пае,/ ТыбзэкIэ орэдхэр тхыгъэнхэм пае,/ТыбзэкIэ гъэзетхэм тяджэным пае, / Тятэжъхэр фэхыгъэх, тянэжъхэр гуIагъэх...

Убзэ, уиныдэлъфыбзэу уиадыгабзэ шъхьафит-гуфитэу урыгущыIэным нахь тхъагъо сыд щыI?! Ар непэ зэнэкъо­къум хэлэжьэгъэ пстэуми икъу фэдизэу зэхашIагъ.

КIэсэбэжъ Нэфсэт. Сэнэхьат IэпэIэсэныгъэм хэгъэхъо­гъэнымкIэ Адыгэ республикэ институтым инаучнэ IофышIэ шъхьаI.