ЦIыфыр сэкъат­ныгъэ иIэу къы­зы­хъукIэ, а гу­къаом унагъор зэреуцуалIэрэм мэхьанэ иI.

ЩыIэныгъэр ащ къыщыуцу­гъэу ны-тыхэм алъытэу, агу агъэкIодымэ, якIэлэцIыкIу зыми фытемыгъэпсыхьагъэу, пIэм хэлъэу къэнэщт. Непэ нэIуасэ шъузыфэтшIыщт тигущыIэгъу ар епIолIэшъущтэп, щыIэныгъэм ыгукIи, ышъхьэкIи фэблэрэ цIыфхэм ащыщ. Ипсауныгъэ амалхэр зэрэзэщыкъуагъэхэм емылъытыгъэу, щыIэныгъэм зыкъыхи­гъотэн ылъэкIыгъ. Ар Мыекъуапэ щыпсэурэ Ма­рия Селивановар ары. Непэ Марие къэлэ гурыт еджапIэу

N 15-м ублэпIэ классхэм якIэлэегъаджэу, пIуныгъэ IофымкIэ ыкIи кIэлэцIыкIу общественнэ объединениехэм адэлэжьэгъэнымкIэ пащэм иупчIэжьэгъоу Iоф ешIэ. Ащ нэмыкI гъэсэныгъэ тедзэхэр къызIэкIигъэхьагъэх: къокIыпIэ къашъохэр къешIых, орэд къеIо, махъэ, Iэбжъанэхэр егъэдахэх, декорацие зэфэшъхьафхэм афэкъулай. А сэнэхьатхэм къафэмыкIозэ къиныгъуабэ ищыIэныгъэ щызэпичыгъ, ау бзылъфыгъэ ныбжьыкIэр ахэм къауфагъэп.

ТигущыIэгъу къызэхъум, шхужъ зэрытIыпIэхэм лажьэ яIэу къы­чIэкIыгъ. Пшъэшъэжъыем зыкъы­зеIэтым, иуз нахь къыхэщы хъу­гъэ, ылъакъохэри зэфэмыдизхэу, лъэшэу хэлъэщыкIызэ кIощтыгъ. Ары пакIошъ, охъ­тэ гъэнэфагъэ зытешIэкIэ къуп­шъхьэр такъоу фежьэ. Марие пстэумкIи операцие 13-м ехъумэ апхырыкIыгъ, джы ипсау­ныгъэ изытет рыразэу хегъэунэфыкIы.

— ЩыIэныгъэм къыщыздэ­хъугъэ пстэури зишIуагъэр си­унагъу, анахьэу сянэу Наталья Мамоновар ары. «Сэкъат» зыфиIорэ гущыIэр егъашIи тиунэ щызэхэтхыгъэп, къыщаIон фитыгъэхэп. Сэщ фэдэ цIыфэу зипсауныгъэ амалхэр зэщыкъуа­гъэмкIэ нэмыкIхэм агу къыо-гъоу зэхэпшIэным нахь къин хъужьырэп, ащ сэ зыкIи сыри­хьылIагъэп. ФэгъэкIотэни унагъом къыщысфашIыгъэп, зэкIэми сафэдэу ашIэрэр сянэ сигъэ­шIагъ. Мачъэхэмэ — сычъагъ, псынкIэу макIохэмэ — адезгъэ­штагъ. «Машэ ышIэшIущтэп, фэ­­къиныщт» аIоу зэхэсхыгъэп, — къыIуагъ Мария Селивановам.

Анахь къин зыщилъэгъугъэ уахътэу ащ къыхигъэщырэр Iэтэхъо ныбжьым зынэсыр ары. Ащ дэжьым пшъэшъэ ныбжьыкIэхэм кIалэхэр къадэгущыIэхэу рагъажьэ. МэфэкI Iофтхьабзэхэм къашъохэр ащызэхащэмэ, зи­теплъэкIэ дахэхэр пчэгум нахь къырагъэблагъэх. Зыми ынаIэ къыптыримыдзэу ущысыныр Iэ­шIэхыгъэп.

— Операцие пчъагъэу спэ­кIэ­кIыгъэхэм ялъэуж кIодыгъэп, спкъышъолкIэ лъэшэу схагъэхъо­гъагъ. Джы сызтетым фэдагъэп. Ащ къин сигъэлъэгъущтыгъ. Силэгъу пшъашъэу сызхэтыгъэ­хэм ныбджэгъу кIалэхэр яIэхэу, сэ зи къызэрэздэмыгущыIэщтыгъэр къысэхьылъэкIыщтыгъ. Си­псауныгъэ епхыгъэу гущыIэ дэй къысаIоу къыхэкIыгъэп, ау нэплъэгъуи къысахыщтыгъэп. Сянэ сикъотэгъоу а къиныгъохэм са­пхырищыгъ, — къыхигъэ-щыгъ Марие.

ЛъэгэпIэ зэфэшъхьафхэм уанэ­сын плъэкIыщт, зэкIэри ежь цIыфым елъытыгъ. Ау ежь цIыф­хэри зэтефыжьыгъэх: зипсауныгъэ пытэхэр, сэкъатныгъэ зиIэ­хэр. Унасыпынчъэу, адрэхэм уафэмыдэу укъэхъугъэу плъытэу унэм узитIысхьэкIэ, щыIэныгъэм зи къыщыбдэхъущтэп.

Марие гурыт еджапIэм иклассибгъу ыуж Мыекъопэ кIэлэ­егъэджэ колледжым чIэхьагъ, нэужым апшъэрэ гъэсэныгъэ Адыгэ къэралыгъо университетым щызэригъэгъотыгъ. Илъэс 20 ыныбжьэу унагъо ихьагъ. Ишъхьэгъусэу Александррэ ежьыррэ зызэдэпсэухэрэр ­илъэс 13 хъугъэ, кIалэрэ пшъашъэрэ зэдапIу. Александр ишъхьэгъусэ зыушъхьакIун, ыгу хэкIын гущыIэхэр фигъазэхэу къыхэкIыгъэп. Александр дзэкъулыкъушIэу Мыекъопэ бригадэм хэтэу хэу­шъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьэм ащ кIонэу хъугъэ. илъэситIу хъущт ащ зыщыIэр, бэмышIэу Жуковым иорден къы­фагъэшъошагъ.

— IофшIэныр езгъэжьэн зэ­хъум къин сыхэтыгъ, — къеIуатэ Марие. — Зы бгъумкIэ апэрэ классым ихьащт кIэлэцIыкIухэр къэзыщэгъэ ны-тыхэр, адрэ бгъумкIэ еджэныр езыгъэжьэщт къодыехэр щытыгъэх. Ахэм къя­кIущт шIыкIэхэр къызэрэхэсхыщтым сытещыныхьэщтыгъ. Ау синасыпкIэ IэпыIэгъу къысфэ­хъун, къыскъоуцон кIэлэегъэджэ лъэшхэр тиеджапIэ къычIэкIыгъэх. Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, сипсауныгъэкIэ щыкIагъэу си­Iэхэм ямыплъэу, еджапIэм ипа­щэу Быщтэкъо Зурет Нурбый ыпхъум цыхьэ къысфишIи, Iофы­шIэу сиштагъ. Ар къызэрэсщыгугъыгъэр зэрэсфэлъэкIэу къэз­гъэшъыпкъэжьыным илъэс зэ­кIэлъыкIохэм сыпылъыгъ.

КIэлэегъаджэр зы чIыпIэ исы­хэрэм ащыщэп, зэпымыоу исэнэхьаткIэ IэпэIэсэныгъэм хегъа­хъо, зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм ахэлажьэ. Егъэджэн-пIуныгъэмкIэ шIыкIакIэхэр къегъотых, ежь ишIэныгъэхэмкIэ кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэхэм адэгуащэ. Ащ ишыхьат 2016-рэ илъэсым рес­публикэ зэнэкъокъоу «ЕджэпIа­кIэм — кIэлэегъэджакIэхэр» зы­фиIорэм текIоныгъэр къызэрэщыдихыгъэр, Урысые зэнэкъо­къоу «Урысыем илъэсым икIэлэ­егъадж-2020» зыфиIорэм иедзы­гъоу «Эссе анахь дэгъу» зыцIэмкIэ къызэрахэщыгъэр. Джащ фэдэу АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэ­ны­гъэмрэкIэ и Министерствэ мето­дическэ IофшIагъэхэмкIэ зэнэ­къокъоу «Учусь учить» зыфиIоу зэхищагъэм апэрэ шъуашэ зиIэ диплом къыщыфагъэшъо­шагъ. Урысые зэнэкъокъоу «На­ви­гаторы детства 3.0» зыфиIорэми апэрэ шъуашэ зиIэ диплом къы­щыдихыгъ. Ащ нэмыкIэу щытхъу ыкIи рэзэныгъэ тхылъхэу тигущыIэгъу иIэр макIэп. Мы зэ­пстэуми къаушыхьатырэр зи­псау­ныгъэ амалхэр зэщыкъогъэ цIыф­хэм ялъэкI, акIуачIэ зэрэмымакIэр ары.

Сэкъатныгъэ зиIэхэм азы­фагу мыгъэ щызэхащэгъэ рес­публикэ зэнэкъокъум гъэсэныгъэм ыкIи шIэныгъэм алъэныкъо­кIэ илауреат хъугъэхэм Марие Селивановар ахэфагъ.

— Мария Владислав ыпхъур IэпэIэсэныгъэ зиIэ, сэнаущыгъэ зыхэлъ, шIур, дэхагъэр, фэба­гъэр къезыхьакIырэ цIыфэу щыт. Ар зыдэщыIэм чэфыгъор щыI. «Сэкъатныгъэ иI» зыфаIорэ гущыIэр мыщ епхьылIэн плъэкIыщтэп, сыд фэдэрэ лъэныкъокIи пэрытныгъэр ыIыгъ, — хигъэунэфыкIыгъ Мыекъопэ гурыт еджапIэу N 15-м ипащэу Быщтэкъо Зурет.

ЩыIэныгъэ гъогоу Тхьэм къы­рипэсыгъэм тигущыIэгъу рыраз, къиныгъоу апэ зыпхыры­кIыгъэ­хэм къызыфащагъэм джы кIуачIэ къыреты. ТапэкIи гъэ­хъэгъэ­шIу­хэр ышIынхэм зэрэпы­лъы­щтыр теубытагъэ хэлъэу къы­хигъэ­щыгъ.

Iэшъынэ Сусан.