Бзылъфыгъэм идунай усэ сатыркIэ
«Уянэ ымакъэ сыдым фэдэна? Ар зыпэпшIын дунаим тетына?! Спсэ къызэрэпыхъоу схэлъ сэ ащ ыбзэ – Джащ фэдэу IэшIу синыдэлъфыбзэ». (Дзыбэ Саниет).
УсакIоу, тхакIоу Дзыбэ Саниет итворчествэ фэгъэхьыгъэ хьакIэщ АР-м ибзылъфыгъэхэм я Союз икIэщакIоу Лъэпкъ музеим щыкIуагъ.
Саниет итворчествэ изы Iахьышхо бзылъфыгъэхэм зэрафэгъэхьыгъэм къыхэкIэу мэфэкI зэхахьэр ным и Мафэ тефэу зэрэзэхащагъэм пэублэм игугъу къыщишIыгъ бзылъфыгъэхэм я Союз ипащэу Вэрэкъо Хьалимэт. Шам, Тыркуем, нэмыкI къэралхэм къарыкIыжьхи хэкум къэзгъэзэжьыгъэ тилъэпкъэгъу бзылъфыгъэхэр хьакIэщым къырагъэблэгъагъэх. Хэку хэгъозэжьыным ылъэныкъокIэ бзылъфыгъэхэм я Союз зэшIуихырэ Iофыгъохэм ясатырэ хьакIэщ зэхэщэныр хэуцуагъ.
Дзыбэ Саниет итворчествэ нэIуасэ уфэзышIырэ фильмэу Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» 2020-рэ илъэсым тырихыгъэр (авторыр – З. Тэу, режиссерыр – Б. Гъазыер) хьакIэщым къыщагъэлъэгъуагъ. Нэужым ежь усакIом гущыIэр ратыгъ. ЦIыф лъэпкъыр лъызыгъэкIотэрэ бзылъфыгъэм идунай, ыгу щышIэрэр, изэхашIэхэр зэрэзэблэхъурэр, ыгу зыгъэцIыкIурэр, насыпышIо зышIырэр, мэхьэнэ шъхьаIэу щыIэныгъэм щыриIэр къыриIотыкIыным къызэрэфэкIуагъэм Саниет кIэкIэу къытегущыIагъ.
Дзыбэ Саниет иусэхэм зэхахьэм къыщяджагъэх Саниет ипхъорэлъфэу Хьажьырэкъо Айнарэ, Къэбэхь Ибрахьим, кIэлэегъэджэ колледжэу Андырхъое Хъусен ыцIэ зыхьырэм, Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемкIэ ыкIи культурэмкIэ ифакультет ястудентхэр. КъТРК-у «Адыгеим» иIофышIэу, АР-м изаслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светланэ Саниет иусэхэм видеороликхэр афишIызэ дунэе хъытыум хигъэхьагъэх ыкIи ахэр нахьыбэм зэлъашIэнэу хъугъэ. Бзылъфыгъэм идунай къешIэкIыгъэм имызакъоу, адыгэ быракъым, шъыгъо-шIэжь мафэм, икIалэ инысащэ афэгъэхьыгъэ усэхэр Светэ илъэIукIэ Саниет зэритхыгъэхэр зэхахьэм къыщиIотагъ, ахэм афызэхигъэуцогъэ видеохэр къыгъэлъэгъуагъэх.
Джащ фэдэу Саниет иусэхэм дэхэ дэдэу къяджагъэх журналистэу Нэгэрэкъо Саниет, Лъэпкъ театрэм иартисткэу Тхьакъохъо Мэрджэнэт, нэмыкIхэри.
| Дзыбэ Саниет Хьатыгъужъыкъуае къыщыхъугъ. Я 9-рэ классым нэс къоджэ гурыт еджапIэм щеджагъ, я 10 — 11-рэ классхэр Мыекъуапэ дэт гимназием къыщиухыжьыгъэх. АКъУ-м илъэпкъ факультет (адыгэ филологиемрэ культурэмрэ яфакультет) къыухыгъ. IофшIэныр лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» щыригъэжьэгъагъ. Джыдэдэм АР-м иочылхэм я Палатэ Iоф щешIэ. Иапэрэ тхыгъэхэр Шэуджэн район гъэзетэу «Зарям» ыкIи лъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» къащихиутыгъэх. Иапэрэ рассказэу «Узажэрэм къегъэзэжьы» зыфиIорэр 1999-рэ илъэсым къыхаутыгъагъ. Иапэрэ тхылъэу «Псэм гъатхэр из» зышъхьэр 2013-рэ илъэсым къыдэкIыгъ. Ащ къыкIэлъыкIуагъэх сборникхэу «Нежность» (2018-рэ илъэс) ыкIи «Джыри зэ шIулъэгъум сыфэусэ» (2022-рэ илъэс). «Сурэт ныкъошI» зыфиIорэ повестым пае адыгабзэм рылэжьэрэ ныбжьыкIэхэм IэпыIэгъу афэхъурэ фондэу «Гуфэсым» 2010-рэ илъэсым зэхищэгъэгъэ зэнэкъокъум апэрэ чIыпIэр къыщыфагъэшъошэгъагъ. Ар къыздэхьэгъэ тхылъыри къыхаутыжьыгъагъ. Лъэпкъ тхакIоу, усакIоу Пэрэныкъо Мурат итхыгъэхэр адыгабзэкIи урысыбзэкIи къыздэхьэгъэ сборникэу 2022-рэ илъэсым къыдагъэкIыгъэм Дзыбэ Саниет урысыбзэкIэ зэридзэкIыгъэ усэхэр къыдэхьагъэх. |
ХьакIэщым хэлэжьагъэх, Саниет итворчествэ зэрагъэлъапIэрэм къытегущыIагъэх шIэныгъэлэжьхэу Бырсыр Батырбый, Къуекъо Асфар. IэкIыбым къикIыжьхи къытхэхьажьыгъэ тилъэпкъэгъухэм хэкум хэгъозэжьынхэ амал яIэ зэрэхъугъэм, лъэпкъым тапэкIэ зиужьыжьынымкIэ, ыкIуачIэ, ицIыфышъхьэ ахэхъонымкIэ ащ мэхьанэ зэриIэр, а зэпстэур лъэпкъ тарихъым, культурэм, шэн-хабзэхэм якъызэтегъэнэн зэрэфэIорышIэщтым ягугъу ашIыгъ, ны пстэуми гушIуагъорэ насыпрэ къябэкIынэу афэлъэIуагъэх. Къуекъо Асфар иусэхэр къыздэхьэгъэ сборникэу «Ощх къэгъагъ» зыфиIорэр бзылъфыгъэхэм я Союз зэрэфигъэшъуашэрэр хигъэунэфыкIызэ Вэрэкъо Хьалимэт ритыгъ. Гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым иIофышIэу Шэуджэн Тамарэ, КъТРК-у «Адыгеим» ирежиссерэу Гъазые Бирамхъан, радиокъэтынхэмкIэ икъулыкъу ипащэу ХьакIэмыз Сусанэ, АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ иIофышIэу Кучмэзыкъо Аминэт Саниет итворчествэ ежьхэм нахь къыхагъэщырэ лъэныкъохэм къатегущыIагъэх.
«Нышъор шъоу» зыфиIорэ усэу Дзыбэ Саниет ытхыгъэр МатIыжъ Аминэт урысыбзэкIэ зэридзэкIыгъэу зэхахьэм къыщеджагъ, адыгэ бзылъфыгъэр ыIэтэу ащ иобраз иусэхэм къазэрэщигъэлъагъорэр непэрэ уахътэм зэрэдиштэрэр хигъэунэфыкIыгъ.
IэпэIасэу Боджэкъо Беллэ Саниет адыгэ быракъым фэгъэхьыгъэ усэу ытхыгъэм ифэшъуашэу ежь ышIыгъэ адыгэ быракъыр шIухьафтынэу ритыгъ.
Шам къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъоу Шъэожъ Мэлак адыгэ ныхэм зафигъазэу хьакIэщым къыщыгущыIагъ. Хэкужъыр ным фагъадэу, илъэс пчъагъэрэ хымэ къэралхэм ащэпсэуфэхэ АдыгеимкIэ агухэр къэгъэзагъэу зэрэщыIагъэхэр, хэтрэ унагъуи ныр щагъэлъэпIэн зэрэфаер ащ къыкIигъэтхъыгъ. Шам къикIыжьыгъэ ЛIышэ Басэлэ Саниет иусэхэм ащыщ къеджагъ.
СурэтышIэу Дыгъу Айтэч исурэтхэр зыдэт мэфэпчъэу Тыркуем къыщыдэкIыгъэр Саниет шIухьафтынэу ритыгъ.
Дзыбэ Саниет иусэхэр къыздэхьэгъэ сборникэу «Джыри зэ шIулъэгъум сыфэусэ» зыфиIоу ипчъагъэкIэ шъэ хъоу бзылъфыгъэхэм я Союз спонсорхэм яIэпыIэгъукIэ къыдаригъэгъэкIыжьыгъэр зэхахьэм щагощыгъ.
IэкIыбым къикIыжьыгъэхэ тилъэпкъэгъу бзылъфыгъэхэм ежь-ежьырэу ашIыгъэ шхыныгъо IэшIухэмкIэ зэхахьэм хэлэжьагъэхэр агъэшIуагъэх, хьакIэщыр гъэшIэгъонэу, гуфэбэныгъэ хэлъэу зэхэщэгъагъ.
ТЭУ Замир. Сурэтхэр: авторым иех.