Адыгэ композиторэу, продюсерэу, Адыгеим ыкIи Къэрэщэе-Щэрджэс республикэхэм янароднэ артистэу ЛIыбзыу Аслъан тыгъэгъазэм и 10-м концерт къытыщт.Итворчествэ шIу зылъэгъухэрэм ИлъэсыкIэм ипэгъокIэу мыщ фэдэ шIухьафтын ятIонэрэу ащ афешIы. Концертым ар зэреджагъэр «Вокально-оркестровое шоу». Пэсэрэ ыкIи джырэ Iэмэ-псымэхэр зыщыгъэфедагъэу, ижъырэ мэкъэмэ къищыкIэр ыкIи непэрэ мафэм диштэрэ къегъэIуакIэр зыщызэхэпхъэгъэ концертэу ар гъэпсыгъэщт. Ащ ипэгъокIэу Аслъан республикэ гъэзетым ихьакIэщ тыщыIукIагъ ыкIи къыпыщылъ Iофтхьабзэ иным изыфэгъэхьазырын зэрэкIорэмрэ концертым еплъыщтхэм къяжэрэмрэ къедгъэIотагъ.

— Аслъан, концертэу къэптыщтым ишъэфхэр, тIэкIу нэмыIэми, къытфызэ­Iух­хэба. Зыгъэхьазырынхэр сыдэущтэу кIохэра?

— ЕтIупщыгъэу зыфэтэгъэхьазыры (мэщ­хы Аслъан). Шъыпкъэр пIощтмэ, джыдэдэм Iофышхо тэшIэ, сыда пIомэ тикупи ины, тирепертуари хэдгъэхъуагъ. «Купышхо» зыкIасIорэр Iэмэ-псымэхэм къязыгъаIохэрэр нэбгырэ 30 фэдиз мэхъух. Ахэр нахьыбэрэмкIэ ныбжьыкIэх, искусствэхэмкIэ колледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэр къаухыгъ. Илъэс зытIущ фэдиз хъугъэу тызэдэлажьэ. ГъэрекIорэ апэрэ концертми ахэр сигъу­сагъэх. Урысыем изаслуженнэ артисткэу Нэхэе Тэмарэ хэлэжьэщт. БлэкIыгъэ концертым ежьым ымышIэу, ошIэ-дэмышIэу хэдгъэхьэгъагъ. Концертым еплъынэу къэкIуагъэу сценэм къед­гъэблагъи, орэд къытфиIогъагъ. Итвор­чествэ шIу зылъэгъухэрэм джы мыгъэ ар шIухьафтын афэхъущт. Иорэдыжъхэм ащыщхэри, кIэу теттхагъэхэри къе­кIолIэщтхэм зэхахыщтых. Арышъ, тимыгъэрэ къэгъэлъэгъон нахь гъэкIэ­жьыгъэу, хэдгъэхъуагъэу цIыфхэм апэдгъохыщт.

— Сыда джыри кIэу къяжэрэр концертым къэкIощтхэм? «Программэм хэдгъэхъуагъ» пIуагъэ.

— Программэр сыхьатитIум телъытагъ. Ау уахътэр псынкIэу макIо. Ыпэрэ концертхэм яплъыгъэхэми ар къыха­гъэщы. «Сыхьатныкъом фэдэу кIуагъэу къытщэхъу, нахьыбэу къызхэтшIагъэп», — аIо. Мыгъэрэри джащ фэдэщтэу сицыхьэ телъ, сыда пIомэ оркестрэ псау сценэм тесыщт. Ащ фэдэ непэ бэп зыщыплъэгъущтыр. Ащ къэгъэлъэгъоныр къыгъэбаищт, къыгъэдэхэщт. Джащ фэдэу сэ симэкъэмакIэу 7 концертым хэхьащт, ыпэрэ сиIофшIагъэхэри тIэкIу гъэкIэжьыгъэхэу хэзгъэуцуагъэх. Илъэси 10 — 15-кIэ узэкIэIэбэжьмэ къезгъа­Iощтыгъэ мэкъамэхэр непэрэ мафэм къекIоу зэблэсхъугъэх. УмыгъэкIэжьынхи плъэкIыщтэп ахэр оркестрэм къыдеб­гъэIонхэ зыхъукIэ. Зызэдебгъэштэн, зызэбгъэкIун фае. Джащ фэд, Нэхэе Тэмарэ ежь-ежьырэу къыхихи, «Хьатххэм я КъокIасэ» теттхагъ, ари, нэмыкI иорэд­хэри концертым щыIущтых. ЕтIанэ, гъэшIэгъоны къэзышIыщтхэм яз, Диана Фичкинамрэ Аванес Татасянрэ адыгаб­зэкIэ орэд заулэ къаIощт. ГущыIэм пае, ермэл кIалэм къэбэртэябзэкIэ «Бади­нэкъо иорэд» зэригъэшIагъ. Гъэмафэм Черкесскэ къыщыттыгъэ концертым ар хэтыгъ ыкIи еплъыгъэхэм лъэшэу агу рихьыгъ. КъэзыIорэр мыадыгэу ашIагъэп.

— Оркестрэм удэлэжьэныр, концерт къыдэптыныр къина?

— Ар псынкIэу сфэIонэп, ау нахь гъэшIэгъон ыкIи охътабэ ехьы. АпэрэмкIэ, оркестрэм хэтхэм яуахътэ зэтебгъэфэн фае. ГущыIэм пае, мары концертым зыфэтэгъэхьазырыфэ тхьамафэм тIо тызэрэугъои. Ар дэгъоу тфекъу, сыда пIомэ купым хэтхэм IэпэIэсэныгъэшхо ахэлъ. Зыгорэ япIожьыным, агурыбгъэ­Iожьыным уахътэ тедгъэкIодэжьырэп. ЕтIанэ, концертыр ащ фэдэ зэдэлэ­жьэныгъэм къегъэдахэ, цIыфхэм агу рехьы. Тэ тшIэрэм арыба имэхьанэр — къытэплъыхэрэм агу рихьыныр, икIэрыкIэу къыпфэкIожьынхэу зэхашIэ ябгъэгъотыныр ары.

— Ижъырэ орэдыжъхэм, пасэм аусыгъэхэм орэдыIохэм, музыкантхэм зафагъэзэ­жьыныр непэрэ мафэм ишапхъэ хъугъэу тыди щытэлъэгъу. О уиеплъыкIэкIэ, сыда ащ иушъхьагъур?

— Ахэм псэ ахэлъ, мэхьанэ яI. Непэ атхыхэрэм, аусыхэрэм ягущыIэхэм мэхьанэ яIэп, мэкъамэхэри куухэп, орэдыIохэри нахьыбэрэмкIэ орэдыIохэп. Арышъ, пэсэрэ орэдыжъхэм сэркIэ псэ ахэлъ, гупшысэ куу зэрахьэ. Ар къызыгу­рыIорэр, зэхэшIыкI фызиIэр ары къыфэзыгъэзэжьырэр.

— Аслъан, о уиеплъыкIэкIэ, умузыкант, композитор зыхъукIэ непэрэ мафэм изэхъокIы­ныгъэхэр къыдэп­лъытэнхэ фая, хьаумэ «сэ джаущтэу сыфай» пIозэ Iоф пшIэнэу щыта?

— Сэ зэрэслъытэрэмкIэ, ары, ахэр къы­дэп­­лъытэнхэр ищыкIагъ. Ау о уиIоф­шIакIэ, уишапхъэхэм ар къякIун, адиштэн фае. Сэ а шIыкIэр сэгъэфедэ. ГущыIэм пае, ижъырэ орэдыжъхэм непэрэ мафэм икъегъэIокIэ-шIыкIэхэр ахэтэлъхьэх. КъедэIухэрэм мыщ фэдэ зэдэлэжьэныгъэм къытырэ IофшIагъэр агу рехьы. Мэкъамэр блэкIыгъэм щыщ, ау непэрэ теплъэ къеубыты, IэшIум щыгъу хэптэкъуагъэм фэдэ мэхъу. Непэрэ цIыфыр гъэсэхъу­джагъэ. Арышъ, ащ зебгъэштэнышъ, пшIэрэм ынаIэ къытыребгъэдзэн зыхъукIэ, джащ фэдэу Iоф пшIэн фае. Армырмэ, мы уахътэм удиштэщтэп. Джары непэ сценэм къытетхьэрэр, джары концертри зэрэгъэпсыгъэщтыр. Тэ, адыгэхэм, тимызакъоу, нэмыкI лъэпкъхэри ащ едэIунхэшъ, агу нэсыщт, агурыIощт.

— Концертыр нахь къэблагъэ къэс гумэкIыгъор нахь ина?

— СызгъэгумэкIырэр зы — итхъухьа­гъэр зэкIэ лъыкIэдгъэхьанэу игъо тифэ­ныр ары. Джар Iофышху. Ары нахь мышIэми, пстэури къыддэхъунэу сэгугъэ. Арышъ, концертым еплъы зышIоигъохэр зэкIэ тыгъэгъазэм и 10-м къесэгъэблагъэх, тяжэ. Агу рихьынэу сэгугъэ.

АНЦОКЪО Ирин.