IэрышI акъылкIэ (искусственный интеллекткIэ) беспилотникхэр зэрагъэIорышIэщтымкIэ про­ект гъэшIэгъон Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым щагъэхьазырыгъ. Чэщ- зымафэм къыкIоцI зэпыу имыIэу, цIыфыр IэпыIэгъу фэмыхъоу системэм Iоф ышIэн ылъэкIыщт.

IофшIагъэр зигукъэкIыр ыкIи дэлэжьагъэр информационнэ щынэгъончъэнымкIэ ыкIи прикладной информатикэмкIэ кафедрэм ипащэу, техническэ шIэныгъэмкIэ кандидатэу, доцентэу Цундышк Вячеслав.

— ТиIофшIагъэ зэрэгъэпсыгъэмкIэ, быбырэ пкъыгъохэм ягъэIорышIэн цIыфыр хэлэжьэхэщтэп. Ащ ипшъэрылъхэр зыгъэ­цэкIэщтыр IэрышI акъылыр ары. ЗекIокIэ-шIыкIэу ыгъэфедэщтхэр гъэнэфэгъахэхэу, ахэм атетэу Iоф ышIэщт. Пшъэрылъэу афагъэуцугъэм елъытыгъэу (лъып­лъэныр, зыгорэ къэгъэгъунэгъэ­ныр) купым хэт быбырэ пкъыгъо пэпчъ зэпхыгъэщт, зым къыIэкIэхьэрэ къэбарыр лъэтемытэу зэхафыщт ыкIи ащ лъыпытэу ищыкIэгъэ хэкIыпIэр беспилотник купым ыгъэнэфэщт. Джащ фэд, зы быбырэ пкъыгъо нахь къэмынагъэми, купым ипшъэрылъ ыгъэцэкIэн ылъэ­кIыщт. Ащ ыпэкIэ зыр фыкъомэ, купым иIофшIэн зэпагъэущтыгъэ», — къыхегъэщы ащ.

Цундышк Вячеслав къызэри­IуагъэмкIэ, проектыр ахэзыу­шъхьафыкIхэрэм псэуалъэхэмкIэ къарыу макIэ зыгъэкIодырэ не­йросеть зэрагъэфедэрэр. ПэшIорыгъэшъэу зэрагъэнэфагъэмк1э, зы беспилотник купым быбырэ пкъыгъуи 6 къыхиубы­тэщт. Ахэр зэдэIужьхэу, зэдырагъаштэу Iоф ашIэным пае азы­фагу дэлъыщтымрэ чIына­лъэу зэлъаубытыщтымрэ ягъэ­нэфэн джыри дэлэжьэщтых.

ПстэумкIи проектым игъэхьазырын илъэс пэIухьагъ. ШIэныгъэ-ушэтын Iофышхо ащ пае зэшIуахыгъ. Ежь Цундышк Вячеслав имызакъоу, шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэхэри студентхэри IофшIэным хэлэжьагъэх. Ащ фэдэ зэдэлэжьэныгъэр апшъэрэ еджапIэм непэ ыпэ ригъэшъырэмэ ащыщ. ШIэны­гъэм, ушэтынхэм адэлэжьэщт ныбжьыкIэхэр гъэхьазырыгъэнхэм мыщ мэхьанэшхо щыраты.

«СэркIэ Iэрыфэгъу ныбжьыкIэхэр IофшIэным къещэлIэгъэн­хэр. Джырэ уахътэм къызэрэ­хэхъухьагъэхэм ыпкъ къикIэу, упчIэу къэуцухэрэм ахэм хэкIыпIэ гъэшIэгъонхэр къафагъотых. Мы проектым къекIунэу слъы­тэхэрэр къахэсхыгъэх. Нэбгырэ пэпчъ пшъэрылъ гъэнэфагъэ иIагъ. ЕтIанэ, ушэтын IофшIэн закъор арэп, проектхэр зэнэ­къокъу зэфэшъхьафхэм къащагъэлъэгъонхэмкIи ныбжьыкIэхэр IэпыIэгъушхох. АщкIэ, апшъэрэ еджапIэми IэпэIэсэныгъэ ин IэкIэлъ хъугъэ», – еIо Цундышк Вячеслав.

ДжырэкIэ IэрышI акъылкIэ Iоф зышIэщт беспилотникхэм япроект урысые зэнэкъокъоу «Умник» зыфиIорэм хэлажьэ. ЩыIэныгъэм ащ чIыпIэ зэрэщыриIэн ылъэкIыщтыр непэ кIэух едзыгъом къыщегъэшъыпкъэжьы ащ дэлэжьэгъэ IофышIэ ныбжьыкIэу Павел Винограденкэм. ОсэшIхэм агу рихьэу къыдырагъаштэмэ, игъэцэкIэн пэIуагъэ­хьанэу къэралыгъо IэпыIэгъоу сомэ мин 500-р проектым къы­ратыщт. Джащ фэдэу 2024-рэ илъэсым «Студенческий стартап» зыфиIорэ Урысые зэнэкъо­къуми IофшIагъэр хагъэлэжьэщт. Ахъщэ IэпыIэгъоу сомэ миллион ащ къыдыхэлъытагъ.

Анцокъо Ирин.