Къоджэ зекIоным зиушъомбгъунэу
Зы Iоф гъэшIэгъон горэм ыуж ихьэ зышIоигъоу, ау къызщыригъэжьэщтыр, зэрекIолIэщтыр зымышIэхэрэм апае джэуапышIу хъун ылъэкIыщт Iофтхьабзэу «Къуаджэм къыщежьэрэ Iофыгъохэм яеджапI» зыфиIорэр Адыгеим щырекIокIы.
Общественнэ зэхахьэу «Туристическая Адыгея» зыфиIорэр ащ икIэщакIу. Республикэм иахъщэ IэпыIэгъурэ президент фондым имылъкурэкIэ Iофтхьабзэр агъэцакIэ. Мазэм къехъугъэу ащ Iоф ешIэ. Непэрэ мафэм ехъулIэу республикэм ирайон зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ нэбгыри 100 фэдиз еджапIэм иIофшIэн хэлажьэ. Ахэр: чIыгулэжьых, былымахъох, къоешIых, зекIоным хэщагъэх, IэшIоу пщэрыхьэхэрэ, Iэпэщысэ зэфэшъхьафхэр зышIырэ цIыфых.
«Мыщ фэдэ Iофтхьабзэ зэхэтщэным игъо къэсыгъэу тэлъытэ, сыда пIомэ зекIоным ылъэныкъокIэ хьакIэхэм ядгъэлъэгъущтым изэмылIэужыгъуагъэ нахьыбэ тшIын фаеу уахътэм къегъэлъагъо. Шъыпкъэр пIощтмэ сэнаущыгъэ, IэпэIэсэныгъэ ин зыхэлъ цIыфхэр республикэм бэу исых. Ау ахэр зэбгырыдзыгъэх. ЕджапIэмкIэ тигухэлъыр ахэр зэхэтыугъоенхэшъ, нэIуасэ зэфэтшIынхэшъ, зэдэлажьэхэу IофшIэныр дгъэпсыныр ары. Ащ ишIуагъэкIэ тишъолъыр зекIохэр нахьыбэу къетщэлIэщтых, — къыхегъэщы общественнэ зэхахьэу «Туристическая Адыгея» зыфиIорэм хэтэу, Iофтхьабзэм икIэщакIоу Ольга Ивановам.
Егъэджэнхэм ахэлажьэхэрэр зэкIэ нэIуасэ зэфэхъугъэх, шъхьадж зыдэлажьэ шIоигъо лъэныкъор ыгъэнэфагъ. Iофыр егъэжьагъэ хъунымкIэ ублапIэр, лъэныкъоу къыдыхалъытэщтхэр зэхафыгъэх. ГущыIэм пае, зым Адыгеим инэпэеплъ хъущт шIухьафтын ямышIыкIэхэр ыгъэхьазырхэ шIоигъу, адрэм зекIо лъэгъо гъэшIэгъонхэу куп мыиным, е зы унагъом тегъэпсыхьагъэхэр ыгъэлэжьэнхэ игухэлъ, пчэнхэр зэраIыгъхэм, къое ихыным зекIохэр нэIуасэ фэзышIы ыкIи хэзыгъэлажьэ зышIоигъохэри ахэтых.
«Зыхэм экономикэмкIэ шIэныгъэхэр афикъухэрэп, адрэхэм гъэIорышIэкIо нэшанэхэр аIэкIэлъхэп, ящэнэрэхэм яIоф шIуагъэ къызэритыщтыр ашIошъ бгъэхъун, е IэпыIэгъу зэрагъотыщтыр ябгъэшIэн фае. Джащ фэдэ IэпыIэгъу ящыкIагъэр къытфэкIуагъэхэм. IофшIэныр зедгъэжьагъэр мазэ хъугъэ къодый, ары нахь мышIэми купышхо тыугъоишъугъ. Пшызэ шъолъырым щыщхэри ахэм ахэтых. КъытэолIагъэхэр зыхэтыушъхьафыкIхэрэп, сыда пIомэ тызэгъунэгъу, тызэдэлэжьэн тлъэкIыщт. Арышъ, хъугъэ-шIэгъэ зекIоным ылъэныкъокIэ Iофтхьэбзэ гъэшIэгъонхэр зэхэтщэнхэу тыфай. НэмыкI зыгъэпсэфыкIэ шIыкIэ ядгъэлъэгъу тшIоигъу», — къыIуагъ Ольга Ивановам.
Джащ фэдэу зэхэщакIохэм пшъэрылъэу зыфагъэуцужьырэр зекIоным изегъэушъомбгъун республикэм ирайонхэр зэкIэ хэщэгъэнхэр ары. Непэ Мыекъопэ районыр зекIоным игупчэу алъытэми, хьакIэхэм гъэшIэгъоныбэ чылэхэми къащяжэ. Ахэр къэгъэнэфэгъэнхэмкIэ, яамалхэр къэгъэлъэгъогъэнхэмкIэ ыкIи шъолъырым къихьэхэрэм адэлэжьэнхэм фэгъэхьазырыгъэнхэмкIэ проектым ишIогъэшхо къэкIо. Непэ ащ чанэу хэлажьэ Кощхьэблэ районыр, анахьэу къуаджэхэу ХьакIэмзый, Еджэркъуай, псэупIэу Натырбый. Джырэ зекIом къушъхьэ, чIыопс закъор арэп шIогъэшIэгъоныр, шъолъырэу къыздэкIуагъэм щыпсэухэрэм ящыIэ- кIэ-псэукIэ, лъэпкъ шхыныгъоу щызэрахьэхэрэр зэригъэлъэгъухэ шIоигъу. Аужырэм, гастрономием, непэ зекIоным зебгъэушъомбгъунымкIэ мэхьанэшхо иI. Адыгэ лъэпкъым ащкIэ къызкъуихынэу иIэр макIэп. Ащ изэмылIэужыгъуагъэ егъэджэным къекIолIагъэхэм аушэтын алъэкIыгъ. Адыгэ гъомылэ закIэу Iэнэ ин афашIыгъагъ. Хьакухьалыжъохэр, хьалыжъохэр, къурамбыйхэр, къэб гъэжъуагъэр ыкIи нэмыкIхэр афытырагъэуцуагъэх. Ари зекIохэм уапэгъокIын зэрэплъэкIыщтым изы щыс.
«Къуаджэм къыщежьэрэ Iофыгъохэм яеджапI» зыфиIорэ Iофтхьабзэм къэкIорэ илъэсым игъатхэ нэс Iоф ышIэщт. Хэлэжьэнэу шIоигъоныгъэ зиIэхэр джыри гужъуагъэхэп, ащ иIофшIэн зыхатхэжьын алъэкIыщт. Ары пакIошъ егъэджэнхэм яIахь анахь гъэшIэгъоным ахэр хэфэщтых. ЗэхэщакIохэм дэкIыгъохэр аублэщтых, еджапIэм иIофшIэн хэлажьэхэрэм рахъухьэгъэ Iофыр зыщагъэпсыщт чIыпIэхэр къаплъыхьащтых, ищыкIагъэмкIэ упчIэжьэгъу афэхъущтых.
Анцокъо Ирин.