ИшIушIагъэ ибаиныгъ
Къуаджэу БжыхьэкъоякIэм щыщэу КIэрмыт Мухьдинэ адыгэхэм ядунай дэгъу дэдэу щашIэ.
Ар илъэсыбэрэ бизнесым, общественнэ ыкIи меценат Iофхэм апылъыгъ, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм изэIугъэкIэгъуищымэ ядепутатыгъ, ветеран ыкIи ныбжьыкIэ организациехэм, сымэджэщхэм, еджапIэхэм, кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм IэпыIэгъу афэхъугъ, наукэм, гъэсэныгъэм, культурэм, спортым япхыгъэ проектхэм япхырыщын иIахь мымакIэу хилъхьагъ.
2004-рэ илъэсым Мухьдинэ кIэлэцIыкIу къэшъокIо ансамблэу «Нэф» зыфиIорэр поселкэу Инэм щызэхищэгъагъ. Ащ ишIуагъэкIэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэ кIэлэцIыкIухэм адыгэ къашъохэр зэрэзэрагъэшIагъэхэм имызакъоу, тарихъым, бзэм, шэн-хабзэхэм ахэщагъэхэ хъугъэх. КIэрмыт Мухьдинэ икъэшъокIо куп тилъэпкъэгъухэр зыщыпсэурэ IэкIыб къэралыгъуабэхэм ащыIагъ, гущыIэм пае, Тыркуем, Сирием, Иорданием, нэмыкIхэм.
Къэралыгъо къулыкъум зыщыфэгъэзэгъэгъэ уахътэми макIэп ышIагъэр. Краснодар краим хэгъэгу кIоцI политикэмкIэ и Департамент ипащэ игуадзэу, етIанэ къалэу Шъачэ ивице-мэрэу зыщэтым лъэпкъ зэгурыIоныгъэр пытэным иIахьышIу хилъхьагъ. Ащ иIофшIэн тын зэфэшъхьафхэмкIэ мызэу-мытIоу къыхагъэщыгъ. Ахэм ащыщых Краснодар краим иадминистрацие ищытхъу тхылъхэр, медалэу «За выдающийся вклад в развитие Кубани» зыфиIоу я III-рэ шъуашэ зиIэр, «За вклад в общественную и политическую жизнь города Сочи», «Признание и почет» зыфиIорэ тамыгъэхэр. Ау ежь тичIыпIэгъу анахьэу зэрыгушхон ылъэкIыщтыр лъэпкъ зэфэшъхьафыбэхэм къахэкIыгъэ цIыф къызэрыкIохэм шъхьэкIэфэныгъэу къыфашIырэр ары.
— Нэбгырэ пэпчъ ихэгъэгу шIукIэ игугъу зэраригъэшIыщтым, лIакъоу къызхэкIыгъэм итарихъ чIыпIэ гъэнэфагъэ зэрэщиубытыщтым ыуж итын фае, — къыкIегъэтхъы холдинг компаниеу «Синдика» зыфиIорэм ивице-президентэу КIэрмыт Мухьдинэ. — ЛIакъо ыкIи унагъо пэпчъ игъэхъагъэхэр, итекIоныгъэхэр иблэкIыгъэ уахътэ хэбгъотэщт. ЛIэужхэм зэпхыныгъэ пытэ яIэмэ нахьыжъхэм ядесэхэр, яакъылышIуагъэ, щыIэныгъэм опытышхоу щызэрагъэгъотыгъэр къакIэхъухьэхэрэм анэсыжьыщтых, лъагъэкIотэщтых.
Илъэс пчъагъэхэм Мухьдинэ Урысыем ишъолъырхэр ыкIи IэкIыб къэралхэр къызэпикIухьэхэзэ лIакъоу зыщыщым ылъапсэ къызщежьэрэр, гъогоу къыкIугъэр дэгъоу зэригъэшIагъ. Непи а IофшIэныр лъегъэкIуатэ.
— Сянэ къызхэкIыгъэ лIакъор къуаджэу Шъоджэикъо щыщыгъ, — къеIуатэ ащ. — Сянэ ятэ ятэжъэу АкIэгъу ГъучIыпсэ илъэс пшIыкIутIу ыныбжьэу ятэ Тэйхьачэм игъусэу Тыркуем кIожьын фаеу хъугъагъ. Ащыгъум Кавказ заор кIощтыгъ. Зы уахътэ горэм Истамбул дэсыгъэх. Хымэ хэгъэгум адыгэхэм щыIакIэ щагъотыгъэп, ау Осмэн империем къыухъумэнхэм щыгугъыгъэ тилъэпкъэгъу нэбгыришъэ пчъагъэхэм ащыщэу Кавказ къэзгъэзэжьын зылъэкIыгъагъэр зырыз дэдагъ. Ахэм къахэфагъ ГъучIыпси. Ар къызэрэдэхъугъагъэр джы къызнэсыгъэм зыми ышIэрэп. АкIэгъу лIакъом щыщэу унэгъо заулэ Тыркуем къинэгъагъ. Самсун пэмычыжьэу щыт къалэу Кавак тиIахьылэу бэ непэ щыпсэурэр.
Кавказ заор заухым Мухьдинэ янэ ятэжъэу АкIэгъу Пэзадэ хы ШIуцIэ Iушъо шапсыгъэ унэгъо пшIыкIущ игъусэу псыхъоу Пшызэ игъэхъунэ къикIыжьи, къуаджэу Афыпсыпэ агъэпсыгъагъ. Совет хабзэм иапэрэ илъэсхэм хы ШIуцIэ Iушъом ыгъэзэжьыгъагъ. 1928-рэ илъэсым Пэзадэ поселкэу Шэхапэ унэ къыщищэфыгъагъ. ЧIыпIэу унэр зыдэщытыгъэр нафэ.
Илъэсищ тешIагъэу АкIэгъу Пэзадэ репрессиехэм ахэфагъ. Ащ сабый пшIыкIуз, шъэуиблырэ пшъэшъиплIырэ, иIагъ. Ахэм ащыщэу Хьисэ, Сулейман ыкIи Долэт апшъэрэ гъэсэныгъэ зэрагъэгъотыгъ, лъэхъаным диштэу псэущтыгъэх. ГущыIэм пае, АкIэгъу Хьисэ Адыгэ автоном хэкум иапэрэ прокурорхэм, Сулейман Адыгеим комсомолыр апэу щызгъэпсыгъэхэм, Долэт хэкум иапэрэ хирургхэм ащыщыгъэх.
— Ахэм къакIэхъухьагъэхэри республикэм лъытэныгъэ зыфашIэу исыгъэхэм ащыщых, — къыкIегъэтхъы Мухьдинэ.
Ар ятэ ылъэныкъокIи Шъачэ пэблагъэу щыт. ПсышIопэ районым ит поселкэу «Чемитоквадже» зыфиIорэр адыгэ псэупIэу тарихъым къыхэнэжьыгъэхэм ащыщ, «КIэрмытхэм япсэупI» къикIырэр.
— ГущыIэм пае, Тэхъутэмыкъое районымрэ поселкэу Инэмрэ ямедицинэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм иIахьышхо хэлъ АкIэгъу Сулейман ыпхъоу, сэ сянэу Нурыет, — еIо Мухьдинэ. — Ар УФ-м изаслуженнэ врач, РСФСР-м псауныгъэм икъэухъумэнкIэ иотличник, АР-м псауныгъэм икъэухъумэнкIэ изаслуженнэ IофышI, лIэужыбэхэм шIукIэ игугъу ашIыжьы.
НэмыкIэу КIэрмыт ыкIи АкIэгъу лIакъохэм къахэкIыгъэхэу, общественнэ IофышIэшхоу, шIэныгъэлэжьэу, врачэу, кIэлэегъаджэу, предпринимателэу, культурэм иIофышIэу, спортсменэу, шIурэ дахэрэкIэ цIыфхэм агу къинагъэр бэ. Ахэм ащыщ щысэтехыпIэ унэгъо дахэ зыгъэпсыгъэу, шъэуитIу иI, ахэм къакIэхъухьажьыгъэ къорэлъф цIыкIухэр щы мэхъух, цIыфыгъэшхо зыхэлъэу, ихэгъэгу ипатриот шъыпкъэу, щыIэныгъэм гъэхъэгъэ инхэр щызышIыгъэхэ КIэрмыт Мухьдинэ. ШIушIэгъабэу иIэм ар зэлъаригъэшIагъ.
НЫБЭ Анзор. Сурэтхэр: авторым ихъарзынэщ.