Лъэпкъ ыкIи дин зэгурыIоныгъэр гъэпытэ­гъэнымкIэ, АР-м граждан обществэм хэ­хъо­ныгъэхэр щегъэшIыгъэнымкIэ мысатыу ыкIи мыправительственнэ организациехэм атегъэпсыхьэгъэ социальнэ субсидием итын­кIэ зэнэкъокъоу зэхащагъэм Кощхьэблэ районым и Адыгэ Хасэ ипроектэу «Псы­хъоу Лабэ — зэкъошныгъэм ипсыхъу» зыцIэм грант къыдихыгъ.

Хасэм итхьаматэу НэпшIэ­къуй Амин къызэрэтфиIотагъэм­кIэ, грантым къыкIэкIогъэ ахъ­щэмкIэ проектэу «Псыхъоу Лабэ — зэкъошныгъэм ипсыхъу» зы­фиIорэр пхыращызэ Кощ­хьэблэ районым Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр щырагъэкIокIыгъэх. Ахэр зыфэдагъэхэм нахь игъэкIотыгъэу ащ тыщигъэгъозагъ.

— Пшызэ исэмэгубгъу псы­хъоу Лабэ речъэкIы. Псыхъом ыцIэ хэтэу къоджэ псэупIабэм цIэхэр афаусыгъэх: къалэхэу Лабинск (Джэдунэ) ыкIи Усть-Лабинск, станицэу Новолабинск, нэмыкIхэри. Лабэ псы чъэрым илъэсыбэ хъугъэу Адыгеим ирайонхэм ащыщхэм ыкIи Краснодар краим ащыпсэухэрэр пытэу зэрепхых, зэкъошныгъэ азыфагу илъэу зэдэпсэунхэм фэIорышIэ. Проектэу текIоныгъэ къызэрэдэтхыгъэр мыщ фэд­гъэхьыгъ ыкIи ар къыушыхьатэу Кощхьэблэ администрациер тигъусэу Iофтхьабзэхэр зэхэт­щагъэх, — къыIуагъ НэпшIэ­къуй Амин.

Апэрэ Iофтхьабзэр зыфэгъэ­хьыгъагъэр 1942-рэ илъэсым фашист техакIохэм поселкэу Ми­хизеева Поляна зыфаIорэм щаукIыгъэ мамыр нэбгырэ 209-мэ якъэхалъэ дэжь шIэжь зэхахьэ зэрэщыкIуагъэр ары. Ащ хэлэжьагъэх Мостовской район администрацием ипащэу С. Бу­гаевыр, Мэхъош къоджэ псэу­пIэм ипащэу А. Замановыр, Кощхьэблэ районым икIыгъэ купэу динлэжьхэм ыкIи общественнэ организациехэм, районым щыпсэурэ нахьыжъхэм ялIыкIохэр зыхэтыгъэхэр. Ахэм пэщэныгъэ адызэрихьагъ Нэ­п­шIэкъуй Амин.

Лъэпкъхэм азыфагу илъ зэ­къошныгъэр гъэпытэгъэнымкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм мэхьанэшхо зэряIэр къэгущыIа­гъэхэм къаIуагъ ыкIи шIэжьыр къэухъумэгъэным иIахьышхо зэрэхишIыхьэрэм пае район Адыгэ Хасэм итхьаматэ зэрэфэразэхэр къыкIагъэтхъыгъ.

— Ижъым къыщегъэжьагъэу зэгъунэгъухэм зэфыщытыкIэ дэгъу зэфытиIэу тыкъырэкIо. Анахь охътэ къинхэм — гъаблэм ыкIи зэо жъалымхэм — зэкъошныгъэ тазыфагу илъэу, тIэ зэкIэдзагъэу тызэдеIэжьызэ тыкъырыкIуагъ. Джы къыткIэ­хъухьэрэ ныбжьыкIэхэм тапэкIэ тизэхэтыкIагъэр, ныбджэгъуныгъэу тиIагъэр ягъэшIэгъэн фае, — еIо А. НэпшIэкъуим.

ХэкIодагъэхэр агу къагъэ­кIыжьхэзэ, яшIэжь агъэлъапIэзэ къэзэрэугъоигъэхэр зы такъикъэ афэшъыгъуагъэх. Нэ­ужым партизан лъагъохэм апхырыкIхэзэ, текIоныгъэшхо къызщыдахыгъэ чIыпIэхэм шыу­хэр мэфищ зекIо кIуагъэх.

Псыхъо закъор арэп зэзыпхыхэрэр

Проектым иятIонэрэ едзыгъо хахьэу лъэпкъхэм азыфагу илъ зэгурыIоныгъэр гъэпытэгъэным фэIорышIэу футболымкIэ зэнэ­къокъу Кощхьаблэ щыкIуагъ. Ащ хэлэжьагъэх Курганинскэ, Лабинскэ, Мостовской, Шэуджэн ыкIи Кощхьэблэ районхэм къа­рыкIыгъэхэр.

— НыбжьыкIэхэм непэ тэ ядгъэлъэгъурэ щысэр ары тапэкIэ зэрэпсэущтхэр. Социальнэ-экономикэ, политикэ, культурнэ хэхъоныгъэхэр обществэм ыкIи къэралыгъом ашIынымкIэ ныбжьыкIэхэм яеплъыкIэ, яшIоигъоныгъэ, уасэу зыфашIыжьырэм бэ ялъытыгъэр, — къыIуагъ НэпшIэкъуй Амин.

ФутболымкIэ зэнэкъокъум текIоныгъэ къыдихыгъ Курганинскэ районым икомандэ. Ащ нэмыкIэу апэрэ чIыпIищыр къэзыхьыгъэхэм шIухьафтынхэр афагъэшъошагъэх.

Адыгеим иIэпэIасэхэр

Ящэнэрэ едзыгъом хахьэу щыIэгъэ къэгъэлъэгъоныр адыгэ­хэм ятарихъ кIэн фэгъэхьы­гъагъ. ИскусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу Хьагъэудж Мы­хьамэт ыцIэ зыхьэу Кощхьаблэ дэтым щыкIогъэ къэгъэлъэ­гъоным районым щыпсэурэ нэбгырэ 200-м ехъу къекIо­лIагъ. Ащ АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, сурэтышI-модельерэу СтIашъу Юрэ ихэшыпыкIыгъэ коллекцие, дышъэ хэ­дыкIынымкIэ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ, джащ фэдэу лъэпкъ Iэмэ-псымэхэм яшIынкIэ IэпэIасэу Нэгъуцу Адам яIэшIагъэхэр къыщагъэлъэгъуагъэх.

КъэIогъэн фае, тиреспубликэ имызакъоу, нэмыкI къэралы­гъо­хэми ащызэлъашIэрэ IэпэIасэхэм якъэгъэлъэгъонхэм ыкIи ятворческэ зэхахьэхэм адакIоу ахэм къагъэхьазырыгъэ IофшIэнхэм гухахъо зэрахагъотагъэр, ахэм тарихъ мэхьанэу яIэм зыщагъэгъозэн зэралъэкIыгъэр.

Къэгъэлъэгъоныр тхьамафэрэ кIуагъэ, кIэлэеджакIохэм ыкIи къоджэдэсхэм апае IэпэIасэхэм мастер-классхэр зэхащагъэх, ащ еплъыгъэхэм лъэшэу агу зэрэрихьыгъэхэр къыраIоты­кIыгъэх.

Мамырныгъэм ыкIи зэкъошныгъэм яфестиваль

Проектым епхыгъэ аужырэ Iофтхьабзэу чъэпыогъум и 27-м зэхащэгъэ фестивалым Кощ­хьэблэ район администрацием ипащэу Хьамырзэ Заур къыщыгущыIэзэ къызэриIуагъэмкIэ, зэкъош районхэм азыфагу илъ зэкъошныгъэмрэ мамырныгъэм­рэ афэIорышIэрэ Iофтхьабзэхэр тапэкIи лъагъэкIотэщтых.

Фестивалым мэхьанэшхо зэ­риIэр къыхигъэщызэ З. Хьамыр­зэм ыкIи Кощхьэблэ районым инароднэ депутатхэм я Совет ипащэу С. Брянцевым ярэзэны­гъэ гущыIэхэр проектым икIэща­кIоу ыкIи изэхэщакIоу НэпшIэ­къуй Амин фагъэзагъэх. Iофтхьа­бзэхэр дэгъоу ыкIи зэрифэшъуа­шэу рекIокIынхэм ащ иIахьышхо хишIыхьагъ. ТапэкIи хабзэ афэхъунышъ, проектыр лъагъэ­кIотэнэу, лъэпкъ ыкIи дин зэгу­рыIоныгъэр зэрагъэпытэщтыр яцыхьэ телъэу къаIуагъ.

МэфэкI шIыкIэм тетэу рекIо­кIыгъэ концертым хэлэжьагъэх Мостовской районым илъэпкъ ансамблэу «Лель», Шэуджэн районым иорэдыIохэу Мерэм Зарэ ыкIи Пафэ Айдэмыр, ­адыгэ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэмкIэ ансамблэу «ДжэгуакIо» зыфи­Iорэр, нэмыкIхэри.

Илъэсыбэ хъугъэу районхэм адэт къоджэ псэупIэхэм зэгуры­Iоныгъэрэ ныбджэгъуныгъэрэ азыфагу илъэу къырыкIуагъэх. Зэгъунэгъухэм якультурэ ныбжьыкIэхэр щагъэгъуазэхэзэ мыщ фэдэ культурнэ ыкIи спорт Iофтхьабзэу зэхащэхэрэм яшIуа­гъэ къызэрэкIощтым щэч хэ­лъэп.

КIАРЭ Фатим.

Сурэтхэр: район Адыгэ Хасэм къытIэкIигъэхьагъэх.