Лэжьыгъэм имэфэкI
Непэ республикэ филармонием лэжьыгъэм и Мафэ фэгъэхьыгъэ зэIукIэу щыкIуагъэм лэжьыгъэм иIухыжьын икIэуххэм щатегущыIагъэх. ЧIыгулэжьхэм гъэхъэгъэшхоу ашIыгъэхэм апае афэгушIонэу АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къэкIогъагъ.
Джащ фэдэу зэIукIэм хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзаур, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, муниципальнэ образованиехэм япащэхэр.
Республикэм мэкъу-мэщымкIэ игъэхъагъэхэм якъэгъэлъэгъонкIэ мэфэкIыр аублагъ. Мэкъумэщ ыкIи фермер хъызмэтшIэпIэ пэрытхэм къахьыжьыгъэхэр ащ къырахьылIагъэх. Адыгеим и ЛIышъхьэрэ хьакIэхэмрэ муниципалитетхэм яэкспозицие уасэ къыфашIыгъ ыкIи мэкъу-мэщым ылъэныкъокIэ Iоф зышIэхэрэм гущыIэгъу афэхъугъэх.
ЗэIукIэр къызэIуихызэ Адыгеим и ЛIышъхьэ чIыгулэжьхэм ыкIи мыгъэрэ лэжьыгъэм иIухыжьын чанэу хэлэжьагъэхэм зэрафэразэр къыхигъэщыгъ. Хэгъэгум санкциехэмкIэ къиныбэ зэрилъэгъурэм ыкIи чIыопсым изытет уигъэрэзэнэу зэрэщымытыгъэм къахэкIэу гумэкIыгъо гъэнэфагъэхэр щыIагъэхэми, лэжьыгъэ бэгъуагъэ къахьыжьыным пае чIыгулэжьхэм афэлъэкIыщтыр зэкIэ ашIагъ: зернэ тонн мин 543-рэ республикэм къыщахьыжьыгъ, гурытымкIэ зы гектарым центнер 43,6-рэ къырахыжьыгъ. ДжырэкIэ бжыхьасэхэм яхэлъхьан аухы, къызэрэрадзагъэмкIэ, пIалъэу агъэнэфагъэхэм япшъэрылъхэр икъоу агъэцэкIэщтых. Гектар мини 105-м (планымкIэ процент 98-рэ) чылапхъэхэр халъхьэгъахэх.
Зэхэубытагъэу къэпIон хъумэ, республикэм зыпкъитыныгъэ илъ, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ гугъэпIэшIухэри нэрылъэгъух. Цумпэ лъэпкъхэм чIыгоу аубытырэм хэхъо зэпыт, непэкIэ ар гектар 4500-м нэсы, ызыныкъо фэдизыр псынкIэу хэхъоныгъэ зышIырэ чъыгхэм аубыты (илъэси 5-м къыкIоцI гектар 1200-кIэ чIыгоу ахэм аубытырэр нахьыбэ хъугъэ). Мы илъэсым пыкIыгъэ мэзи 9-м икIэуххэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, былымэу ыкIи щагубзыоу ахъурэр процент 31-кIэ илъэсэу икIыгъэм шъхьадэкIыгъ ыкIи зэхэубытагъэу тонн мин 24-м ехъугъ. Джащ фэдэу мэлхэмрэ пчэнхэмрэ проценти 9 ахэхъуагъ, былым пIашъэхэм — проценти 3. Мэзи 9-м къыкIоцI щэу къахьыжьырэр проценти 7-кIэ нахьыбэ хъугъэ, тонн мин 22-м хьазырэу нэсыгъ. Гъомылапхъэхэу ыкIи псыIэшIу лъэпкъ зэфэшъхьафхэу сомэ миллиард 37-рэ фэдиз зытефэрэр къыдагъэкIыгъ, илъэсэу икIыгъэм иджырэ лъэхъан фэдэм егъэпшагъэмэ, ар процент 16-кIэ нахьыб.
«ЦIыфхэм гъомылэпхъэ дэгъу аIэкIэгъэхьэгъэнымкIэ, тикъэралыгъо гъомылапхъэхэмкIэ иIофхэм язытет нахь гъэпытэгъэнымкIэ а пстэуми яшIогъэшхо къэкIо. Урысыем и Президентэу Владимир Путинми ащ фэдэ пшъэрылъ къыгъэуцугъ ыкIи лэжьыгъэм ихэлъхьэгъу лъэхъан лъэныкъо пстэумкIи чIыгулэжьхэм шъолъыр пэпчъ IэпыIэгъу щаратын, предпринимательхэр аграрнэ секторым нахьыбэу хэщэгъэнхэ зэрэфаер къыхигъэщыгъ. ТэркIэ а Iофыгъо пстэуми апшъэрэ мэхьанэ яIэу щыт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Къэралыгъом ипащэ къыгъэуцугъэ пшъэрылъхэр гъэцэкIагъэ хъунхэм пае IэпыIэгъу зэфэшъхьафэу чIыгулэжьхэм аратырэм Адыгеим нахь зыщырагъэушъомбгъу, федеральнэ лъэгапIэм тетэу къызфагъэфедэн алъэкIыщт амалхэри лэжьыгъэ бэгъуагъэм икъэхьыжьынкIэ IэубытыпIэ ашIых. Илъэсэу тызхэтым федеральнэ ыкIи республикэ бюджетхэм къахагъэкIи сомэ миллион 804-рэ АПК-м IэпыIэгъоу ратыгъ. Илъэсэу икIыгъэм елъытыгъэмэ, процент 13,3-кIэ ар нахьыб. АР-м и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, унэгъо фермэхэу щэм икъэхьыжьын фэгъэзагъэхэми мылъкум ылъэныкъокIэ атегъэкIагъэм фэдитIукIэ къыкIырагъэчыщт.
Ащ дакIоу къоджэдэсхэм ящыIэкIэ-псэукIэ нахьышIу шIыгъэным пае республикэм Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр щызэшIуахых. АщкIэ зишIуагъэ къакIохэрэм ащыщых къуаджэхэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным ипрограммэу щыIэныгъэм щыпхыращырэм къыдилъытэхэрэр. Мы илъэсым сомэ миллиардым ехъу а программэм изэшIохын пэIуагъэхьанэу къафыхагъэкIыгъ.
ЗэIукIэм илъэхъан лэжьыгъэм иIухыжьынкIэ анахь гъэхъэгъэшхо зышIыгъэхэм афэгушIуагъэх. Республикэм имэкъу-мэщ иIофышIэ анахь дэгъухэр Адыгеим и ЛIышъхьэ хигъэунэфыкIыгъэх. Муниципальнэ образованиехэм ащыщхэу Красногвардейскэ, Тэхъутэмыкъое ыкIи Шэуджэн районхэм Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ идипломхэмрэ сомэ мини 150-рэ хъурэ ахъщэ шIухьафтынымрэ аратыжьыгъэх.
АР-м и ЛIышъхьэ идипломхэмрэ ишIухьафтынхэмрэ къыкIэлъыкIохэрэм афагъэшъошагъэх: Сергей Деркачевым — муниципальнэ образованиеу «Джэджэ районым» иIахьзэхэлъ обществэу «Дондуковскэ элеваторыр» зыфиIорэм икомбайнер, Андрей Семенченкэм — муниципальнэ образованиеу «Кощхьэблэ районым» иунэе предпринимателэу Зыхьэ Заурбый икомбайнер, Григорий Малиным — муниципальнэ образованиеу «Красногвардейскэ районым» и СПК-у «Лениным ыцIэкIэ щыт колхозыр» зыфиIорэм икомбайнер, Василий Захаровым — муниципальнэ образованиеу «Мыекъопэ районым» пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ иобществэу «Нива» зыфиIорэм икомбайнер, Юрий Чентаевым — муниципальнэ образованиеу «Тэхъутэмыкъое районым» пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ иобществэу «СиндАгро» зыфиIорэм икомбайнер, Хьэшхъуанэкъо Абрек — муниципальнэ образованиеу «Теуцожь районым» ифермер хъызмэтшIапIэу Пэнэшъу Муратэ зипащэм икомбайнер, Владимир Цилуйкэм — муниципальнэ образованиеу «Шэуджэн районым» ифермер хъызмэтшIапIэу «Былымахъом» иартель икомбайнер, Костэкъо Тимур — муниципальнэ образованиеу «Къалэу Мыекъуапэ» хэхьэрэ фермер хъызмэтшIапIэу Костэкъо Тимур зипащэм икомбайнер.
Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр мэфэкIымкIэ къафэгушIуагъ. Къэралыгъо Советым — Хасэм идипломхэмрэ иахъщэ шIухьафтынхэмрэ мэкъумэщ предприятии 4-мэ — лэжьыгъэм иIухыжьынкIэ анахь гъэхъэгъэ ин зиIэхэм афигъэшъошагъэх. Джащ фэдэу Адыгэ Республикэм иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур рэзэныгъэ гущыIэхэмкIэ чIыгулэжьхэм закъыфигъэзагъ ыкIи лэжьыгъэм икъэхьыжьынкIэ анахь гъэхъэгъэ ин зышIыгъэхэр къыхигъэщыгъэх. ХъызмэтшIэпIи 4-мэ АР-м иминистрэхэм я Кабинет идипломхэмрэ иахъщэ шIухьафтынхэмрэ афагъэшъошагъэх.
«Сыд фэдиз IэпыIэгъу къышъуатыгъэми, шъо гуетыныгъэ ин шъухэлъэу, шъузышъхьамысыжьэу шъуипшъэрылъхэр шъумыгъэцакIэхэмэ, шIогъэ икъу Iофым къыкIэкIощтэп. «Шъопсэу!» шъосэIо шъузфэгъэзэгъэ Iофым шъузэрэфэшъыпкъэм ыкIи гъэхъэгъэшхохэр зэрэшъушIыгъэхэм апае», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ чIыгулэжь пстэуми закъыфигъазэзэ.
ИкIэухым республикэм итворческэ купхэм къагъэхьазырыгъэ мэфэкI концертыр къагъэлъэгъуагъ.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу
Сурэтхэр: А. Гусев.