Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат лъэпкъ проек­тэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогухэр» зыфи­Iорэм къыдыхэлъытагъэу 2024-рэ илъэсым республикэм игъогу-транспорт инфраструктурэ ихэхъоныгъэ епхыгъэ Iофы­гъохэмкIэ зэхэсыгъор непэ зэрищагъ.

Ащ хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур, АР-м псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ, гъогу хъызмэтымкIэ иминистрэу Валерий Картамышевыр, АР-м финансхэмкIэ иминистрэу Виктор Орловыр, АР-м и ЛIышъхьэрэ АР-м иминистрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэ игуадзэу Хъоткъо Саниет, Мыекъуапэ имэрэу Геннадий Митрофановыр, Мые­къопэ районым ипащэу Михаил Марьиныр, Яблоновскэ къэлэ псэупIэм ипащэу Iэтэжьыхьэ Заурдин, Адыгеяавтодорым ипа­щэу Алексей Корешкиныр.

Шъугу къэтэгъэкIыжьы мы аужырэ илъэси 5-м Адыгеим автомобиль гъогу километрэ 356-рэ зэрэщагъэцэкIэжьыгъэр ыкIи зэрэщагъэфедэрэр. Гъогу­шIынымкIэ хэгъэгум ишъолъыри 7 анахь дэгъумэ республикэр ахэхьэ. Проектышхуабэ агъэцэ­кIагъ: автомобиль гъогоу «Инэм — БжыхьэкъоякI» зыфиIорэм дэжь километри 5 хъурэ гъогу зэхэкIыпIэр, Мыекъуапэ къэзыухьэрэ гъогоу километрэ 28-рэ зикIыхьагъэр агъэпсыгъэх. Къушъхьалъэхэм «Черниговская — Тыгъэмыпс» зыфиIорэ гъогур ащагъэпсыгъ; автомобиль гъогоу «Дахъо — Лэгъо-Накъэ» зыфиIорэм изы Iахь агъэкIэжьыгъ, «Гъозэрыплъ — Лэгъо-накъ», «Дахъо — ДжэгокIо гъэхъун» зыфиIорэ гъогухэр ашIых. Мые­къуапэ игъогухэм ягъэкIэжьын лъагъэкIуатэ, джащ фэдэу псын­кIэу хэхъоныгъэ зышIырэ псэу­пIэу Яблоновскэм игъогухэм язегъэушъомбгъуни анаIэ тырагъэты. Лъэпкъ проектэу «Щы­нэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогухэр» зыфиIорэм, къэралыгъо программэхэм къа­дыхэлъытагъэу мыгъэ гъогу­шIыным пае сомэ миллиарди 4,2-м ехъу къыхагъэкIыгъ. 2024-рэ илъэсым республикэм гъо­гу­хэмкIэ и Фонди джащ фэдизыщт.

Къихьащт илъэсым проектхэр зэрагъэцэкIэщтхэм япхыгъэ Iофыгъохэми игъэкIотыгъэу зэхэсыгъом щатегущыIагъэх. Бюджет мылъкур шIуагъэ къытэу агъэфедэзэ, гъогу инфраструктурэм зызэрэрагъэушъомбгъун фаер Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ, IофшIэнхэр дэгъоу зэхащэнхэу пшъэрылъ афишIыгъ.

«Гъогухэм ягъэпсынкIэ ыкIи ягъэцэкIэжьынкIэ пшъэрылъ шъхьаIэу щытыр лъэсрыкIохэмкIэ ыкIи автомобилистхэмкIэ гъогухэр щынэгъончъэнхэр, экономикэм зыкъегъэIэтыгъэныр ары. Джащ пае Iофхэр ишъухъухьэхэ зыхъукIэ лъэныкъо пстэуми шъуягупшыс, акъы­лыгъэ хэлъэу бюджет мылъкур атежъугуащ. Iофтхьабзэу ра­хъухьагъэхэм яшIуагъэкIэ гъогухэм авариехэр нахь макIэу атехъухьанхэ, тхьамыкIагъохэм ахэкIуадэрэр къеIыхын фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Республикэм ипащэ пшъэ­рылъ афишIыгъ социальнэ псэуа­лъэхэм адакIоу гъогухэм ягъэцэкIэжьыни лъэшэу анаIэ тырагъэтынэу. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, псэу­пIэхэу АдыгеякIэм, Яблоновскэм, Козэт ащагъэпсырэ гурыт еджапIэхэм якIолIэрэ авто­мобиль гъогухэм къапэIулъ лъэс­гъогухэм язэтегъэпсыхьан икъоу Iоф адашIэн фае.

«Псэуалъэ пэпчъ шапхъэхэм адиштэу ыкIи илъэсыбэрэ къа­шъхьапэн алъэкIынэу щытын фае. Джащ пае проектхэр зэ­хэжъугъэуцохэ зыхъукIэ ищыкIэгъэ пстэуми шъунаIэ ате­жъу­гъэт, джырэ технологиехэр гъэ­федэгъэнхэр, лъэсгъогухэм, уцупIэхэм ягъэпсын, урамхэм ягъэнэфын, чIычIэгъ инженер коммуникациехэм яшIын къыдэшъулъытэх», — къыIуагъ ЛIышъхьэм.

Министрэу Валерий Картамышевым къызэриIуагъэмкIэ, 2024-рэ илъэсым Адыгеим гъо­гухэмкIэ и Фонд ибюджет сомэ миллиарди 4,1-м ехъущт. Ащ щыщэу сомэ миллиард 0,5-р федеральнэ бюджетым, сомэ миллиарди 3,6-р республикэ бюджетым къарыкIыщтых.

Лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогухэр» зыфиIорэм, къэра­лыгъо программэхэу «Къуа­джэ­хэм зэдиштэу хэхъоныгъэ ягъэ­шIыгъэныр», «Транспорт сис­темэм зегъэушъомбгъугъэныр» зыфиIохэрэм къадыхэлъытагъэу а мылъкумкIэ Iофтхьэбзэ заулэ агъэцэкIэнэу рахъухьэ.

Лъэпкъ проектым диштэу гъогухэм ягъэцэкIэжьын сомэ миллиардрэ миллион 650-рэ пэIуагъэхьащт. Мыекъуапэ игъо­гухэр сомэ миллион 200-кIэ, Яблоновскэм игъогухэр сомэ миллиони 151-кIэ агъэцэкIэжьыщтых. Джащ фэдэу шъолъыр мэхьанэ зиIэ гъогу километрэ 40-м ехъурэ лъэмыдж метри 162-рэ агъэцэкIэжьыщтых. ЧIыпIэ мэхьанэ зиIэ гъогухэм ягъэцэкIэжьын пае субсидиехэу муниципалитетхэм къафыхагъэ­кIыщтхэр, автоматическэ пунк­титIумэ, видеокамерэ 18-мэ ягъэуцун пэIухьащт мылъкури фондым къыщыдалъытагъэх.

Къэлэ гъогухэм яIыгъын тегущыIэхэ зэхъум IофшIэнхэр дэгъоу зэшIуахын зэрэфаем, Адыгеим и ЛIышъхьэ муни­ципалитетхэм зэращыIагъэм икIэуххэм атетэу пшъэрылъхэр зэрагъэцакIэхэрэм анаIэ атырагъэтыгъ. КъумпIыл Мурат къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, хэбзэ къулыкъухэм республикэм ипсэупIэ пстэуми, анахь пэIудзыгъэхэми гъунэ алъафын фае.

Республикэм ипащэ зэхэсыгъом икIэух гъогушIыным зе­гъэушъомбгъугъэным, транспорт сеть дэгъу шъолъырым щы­гъэпсыгъэным, гъогухэр щы­нэгъончъэнхэм мэхьанэшхо зэ­ряIэр къыхигъэщыгъ.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу