Федеральнэ къэралыгъо чIыгухэр уплъэ­кIу­гъэнхэр ары апшъэрэ къэралыгъо пшъэ­рылъэу Росреестрэм и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Республикэм щыIэм иIэр.

2023-рэ илъэсым мэзибгъоу пыкIыгъэр пштэмэ, чIыгухэм якъэгъэгъунэнкIэ ыкIи ягъэфедэнкIэ къэралыгъо инспекторхэм уплъэкIун Iофтхьэбзэ 1657-рэ рагъэкIокIыгъ, чIыгоу зылъыплъагъэхэр гектар 15905-рэ мэхъу.

УплъэкIунхэм къызэрагъэлъэ­гъуагъэмкIэ, чIыгу гектар 460-м Урысые Федерацием чIыгум игъэфедэнкIэ хэбзэгъэу­цугъэр щаукъуагъэу агъэунэ­фыгъ. ЧIыгур агъэпсэолъэнымкIэ фитыныгъэу къаратыгъэхэм зэрашъхьэдэкIыгъэхэр ары на­хьыбэрэмкIэ хэукъоныгъэхэр зыфэгъэхьыгъагъэхэр, псэу­пIэхэм афытемыгъэпсыхьагъэ­хэу ахэр атырашIыхьэхэмэ е хэтэрыкIхэр ащалэжьыхэмэ.

Ащ фэшI хабзэр щызыгъэзыягъэхэм нахьыбэрэ ащ фэдэ хэукъоныгъэхэр ашIыхэ зэрэмы­хъущтымкIэ макъэ арагъэIугъ.

УФ-м ихэбзэгъэуцугъэ къызэрэщыдэлъытагъэу, чIыгу Iа­хьым икадастрэ уасэ гъэнэфагъэ зыхъурэм, а уасэм ипроцент 0,5-м къыщегъэжьагъэу зы процентым нэсэу тазыр тыралъхьэ, ау сомэ минипшIым къыщымыкIэу; IэнатIэ зыIыгъхэм — зы процентым къыщыублагъэу процент 1,5-м нэс, ау сомэ мин тIокIым къыщымыкIэу; юридическэ лицэхэм — процент 1,5 — 2-м нэс, ау сомэ мини­шъэм къыщымыкIэу. Кадастрэ уасэр мыгъэнэфагъэ хъумэ, тазырыр сомэ 10 000-м къыщегъэжьагъэу 20 000-м нэс цIыфхэмкIэ; IэнатIэ зыIыгъхэмкIэ — сомэ 20 000-м къыще­гъэжьагъэу 50 000-м нэс; юри­дическэ лицэхэм — сомэ 100 000 — 200 000.

ЧIыгу Iахьхэм ягъэфедэн фэгъэхьыгъэ упчIэ зиIэхэм Гъэ­IорышIапIэм къэралыгъо чIыгу­хэм яуплъэкIункIэ иотдел зыфагъэзэн алъэкIыщт.