«СызэрэкIуагъэр зэрэмыхьаулыер къызгурыIуагъ»
Урысыем щыпсэухэрэм я Хэгъэгу шIу зэралъэгъурэр хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием нафэ къытфишIыгъ.
Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэр зыч-зыпчэгъоу зэкъоуцохи, тикъэралыгъо ищынэгъончъагъэ къаухъумэным зэреуцолIагъэхэм тырэгушхо ыкIи тилIыхъужъхэу зыпсэ емыблэжьхэу текIоныгъэр къэзыгъэблагъэхэрэм ящытхъу тэIо.
ГуфакIоу зидзэ пшъэрылъхэр зыгъэцакIэхи къэкIожьыгъэхэм, «Зэо зэфэшъхьафхэм яветеран» зыфиIорэ цIэр къызфагъэшъошагъэхэм ащыщ Нэхэе Руслъан. Ар 1978-рэ илъэсым Адыгэкъалэ къыщыхъугъ, гурыт еджапIэу N 2-м щеджагъ. ИлъэситIурэ дзэ къулыкъур Комсомольск-на-Амуре щихьыгъ. Ащ ыуж IофшIэн зэфэшъхьафхэр ыгъэцэкIагъэх. Унагъо ышIагъ, кIэлитIу иI.
ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер мэзаем и 24-м рагъажьи, Хэгъэгур къэухъумэгъэн фаеу зэхъум, Теуцожь районымкIэ кIалэхэр зэхэгущыIэжьхи гъэтхэпэ мазэм нэбгырэ 12 хъухэу гуфакIоу дэкIыгъагъэх.
— Сиунэгъо Iофыгъо горэхэм апкъ къикIыкIэ ахэм садыдэкIынэу хъугъэп, — къеIуатэ Руслъан. — ГуфакIоу кIохэрэр зэратхыщт шIыкIэм фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэ а лъэхъаным щыIагъэп. Ащ фэдэ кIалэхэр ежь-ежьырэу Донецкэ кIохэти, Хэгъэгур къаухъумэным пае шъхьафит отрядхэр зэхащэщтыгъэх е гуфакIохэр дзэ частьхэм ащыщхэм арапхыщтыгъэх. Джы къаратырэ ахъщэ тынхэри щыIагъэхэп сэ сызыдэкIым. 2022-рэ илъэсым мэлылъфэгъум дзэ комиссариатым зыфэзгъэзагъ, сэщ фэдэу гуфакIоу Краснодар краим къыщызэрэугъоигъэхэм сахэфагъ. Дагъыстан ит дзэ частьхэм ащыщ ибригадэ тагъэкIуагъ. ЖъоныгъокIэ мазэм «кIэпсэжъыем» тызэпырыкIыгъ. Мэзитфым ехъурэ сыкъэтыгъ. ТигущыIэгъу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, а лъэбэкъур ышIыным бэрэ егупшысагъэп. Хэгъэгур гузэжъогъу чIыпIэ ифагъэу, ищынэгъончъагъэ къаухъумэн фаеу, IэпыIэгъу ищыкIагъэу зэрэзэхихыгъэм тетэу тыриубытагъ.
— АпэрэмкIэ, а унашъор зыкIэсшIыгъэр Хэгъэгур къэухъумэгъэныр сипшъэрылъэу слъытагъэти, ыбгъукIэ сыщытэу сяплъынэу сыфэягъэпти ары. ЯтIонэрэмкIэ, сэ сыныбжь мыбэми, зыгорэ слъэгъугъэ, унагъо сшIагъэ, кIэлэцIыкIухэр сиIэх. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием тэщ фэдэхэр кIохэмэ, нахь ныбжьыкIэхэр амыщэнхэм сыдегупшысагъ.
СыздакIорэр зыфэдэр дэгъоу къызгурыIощтыгъ, — хигъэунэфыкIыгъ Нэхэе Руслъан.
Плъыр-стырыр телевизоркIэ плъэгъурэм фэдэп, ащ ухэтыныр нэмыкI шъыпкъ. ТигущыIэгъу дэгъоу къыгурыIощтыгъ зэрихьылIэн ылъэкIыщтыр. Ежь ицIыф шIыкIэкIэ зы чIыпIэ исхэрэм афэмыдэу, къыкIухьагъэр бэ, чIыпIэ зэфэшъхьафхэм арыфэнэу хъугъэ, ау сыдигъуи цIыфыкIэхэми ар псынкIэу ясэ, жабзэ къадегъоты.
— Сызхэтыгъэр танк бригадэу щытыгъ, — къеIуатэ Руслъан. — А сэнэхьатым сэ сыфырагъэджэжьыгъ. Анахь къин зэкIэми къытщыхъугъэр апэрэ зэпэуцужьым тыхэлэжьэныр ары. Сыда пIомэ а лъэхъаным тактикэ хэхыгъэ щыIагъэп. Охътэ гъэнэфагъэ зытешIэм дронхэм Iоф адэтшIэныр, видеолъыплъэныр, чыжьэ щэрыоныр зэдгъэшIэнхэу хъугъэ.
ТигущыIэгъу къызэриIуагъэмкIэ, къулыкъур анахь псынкIэ къафэзышIыщтыгъэр дзэкIолIхэмрэ офицерхэмрэ азыфагу илъ зэфыщытыкIэр ары. Зы IофшIэн зэрагъэцакIэрэр, зым ищыIэныгъэ нэмыкIым зэрепхыгъэр пстэуми къагурыIощтыгъ. АнаIэ зэтетыжьэу, IэпыIэгъу зэфэхъущтыгъэх, бэхэр зэрэмытанкистхэм фэшI амышIэрэр агурагъаIощтыгъ.
Нэхэе Руслъан анахьэу ыгу риубытагъэу къыхигъэщыгъэхэм ащыщ къулыкъур зыщихьыгъэ Донецкэ лъэныкъом мамыр цIыфхэр къазэрэщапэгъокIыгъэхэр.
— ЗэопIэ чIыпIэхэр зэблэтхъунхэ фае зыхъукIэ, къоджэ псэупIэхэм тадахьэщтыгъ, — ыгу къэкIыжьы Руслъан. — Танкхэм тарысэу тызэхэтэу урамым тыкъырэкIо зыхъукIэ, цIыфхэр къыдэкIыхэти, къытпэгушIуатэщтыгъэх, такIыбкIэ къащхэр къахьызэ Тхьэм къытфелъэIущтыгъэх, «шъудэмыкIыжь» къытаIощтыгъ. Шъыпкъэр пIощтмэ, ахэр къин дэдэ хэтыгъэх. А зэпстэур зысэлъэгъум, сызэрэкIуагъэр зэрэмыхьаулыер къызгурыIуагъ.
ТигущыIэгъу къызэрэтфиIотагъэмкIэ, техникэр зыпкъ рагъэуцожьынэу мэфэ заулэрэ а къоджэ псэупIэхэм къызащыуцухэкIэ агъашхэщтыгъэх, псыр къафыдахыщтыгъ. Пчыхьэрэ ны-тыхэм кIэлэцIыкIухэр ягъусэхэу къакIохэти, концерт дзэкIолIхэм къафатыщтыгъ, ежьхэм афэгъэхьыгъэ орэдэу аусыгъэхэр къафаIощтыгъэх.
Руслъан дзэ частым дишIыгъэ зэзэгъыныгъэр зеухым, ядэжь къэкIожьыгъ. Мазэрэ Iалъмэкъыр зэдимыхыжьэу щытыгъ ыгъэзэжьын мурад зыдиIыгъэу. ИкIалэу Роман еджэныр къеухыфэ ежэ, джыри зэригъэзэжьыщтым егупшысэ.
Iэшъынэ Сусан.