«Апсны» — «Адыгэ макъ». Зэкъошныгъэм илъэмыдж
Абхъаз Республикэм илъэпкъ гъэзетэу «Апсны» иредактор шъхьаIэу, абхъаз-адыгэ филологием и Гупчэу Абхъаз къэралыгъо университетым хэтым ипащэу Ахра Анкваб, Гупчэм иаспирантэу Асмат Беиа мы мафэхэм «Адыгэ макъэм» ихьэкIагъэх.
«Рифмы на Рице» зыфиIорэ фестивалэу Къаныкъо Заринэ Абхъазым илъэсиплI хъугъэу щызэхищэрэм тыхэлэжьэнэу зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ тхыгъэу тигъэзет къыщыхэтыутыгъагъэм Ахра Анкваб нэIуасэ тызэрэфэхъугъэри, гъэзетэу «Апсны» иредакцие ыкIи абхъаз-адыгэ филологием и Гупчэ тызэрэрагъэблэгъагъэри къыщыттхыгъагъ. Джы абхъаз лъэныкъом иджэуап къэкIогъоу мыр хъугъэ. «Адыгэ макъэм» иIофышIэхэм хьакIэхэр нэIуасэ защафэхъугъэхэ зэхахьэ редакцием щыкIуагъ. «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу МэщлIэкъо Саидэ гъэзетыр непэ зэрэлажьэрэм хьакIэхэр щигъэгъозагъэх, ащ имэфэкI къыдэкIыгъохэмрэ Абхъазым тыкъызекIыжьым ащ фэгъэхьыгъэ тхыгъэхэр къызэрыхьагъэхэмрэ хьакIэхэм аригъэлъэгъугъ. «Апсны» иредактор шъхьаIэу Ахра Анкваб зэкъош лъэпкъхэм ягъэзетхэм Iоф ащызышIэхэрэр зэхэхьанэу зэрэрагъэжьагъэм мэхьанэшхо зэрэритырэр, мамырныгъэр, зэкъошныгъэр гъэпытэгъэнхэм, нахь тызэрэшIэным, тызэдэлэжьэным ар зэрэфэIорышIэщтыр къыкIигъэтхъыгъ. «Адыгэ макъэм» Iутхэм ткъош абхъазхэм ялъэпкъ гъэзет къызэрэдагъэкIырэм, ащ Iоф зэрэдашIэрэм афэгъэхьыгъэ упчIэхэр хьакIэм ратыгъэх. Ахэм Ахра джэуапхэр къаритыжьзэ игуапэу хигъэунэфыкIыгъ: «Зы бзэ унагъом адыгэхэмрэ абхъазхэмрэ щыщых, лъэпкъ гъэзетхэр зэрэтиIэхэм мэхьанэшхо иI. Тибзэхэм, культурэхэм, шэн-хабзэхэм якъэухъумэн фэIорышIэхэрэм лъэпкъ гъэзетхэри зэу ащыщых. ТапэкIэ нахь игъэкIотыгъэу тызэдэлэжьэн, тызэхэхьан фае. Тэ ащ тыфэхьазыр».
Нэужым хьакIэхэр «Адыгэ макъэм» ихьакIэщ рагъэблэгъагъэх, редакциер къарагъэплъыхьагъ, а мэфэ дэдэм АР-м и Лъэпкъ музей щыIагъэх. Мыщ инаучнэ IофышIэ шъхьаIэу Тэу Аслъан Абхъазым къикIыгъэхэр музеим икъэгъэлъэгъонхэм нэIуасэ афишIыгъэх.
КъыкIэлъыкIорэ мафэм Ахра Анкваб ыкIи Асмат Беиа АР-м лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр IукIагъэх. Ткъош республикэм щыщ хьакIэхэм сыдигъокIи гуфэбэныгъэ хэлъэу зэрапэгъокIыхэрэм, Адыгеим икIырэ лIыкIо купхэми джащ фэдэу къазэращыпэгъокIыжьыхэрэм ащ игугъу къышIыгъ. ТекIоныгъэм и Мафэу бэмышIэу Абхъазым щыхагъэунэфыкIыгъэм АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зэрэхэлэжьагъэм осэшхо зэрэфашIыгъэр Ахра Анкваб хигъэунэфыкIыгъ.
Абхъазым ишъхьафитныгъэ фэбэнэгъэ адыгэ кIалэхэм яшIэжь зэрагъэлъапIэрэм игугъу къышIызэ Ахра Хъодэ Адам къызщыхъугъэ чылэу Хьалъэкъуае икъэкIогъухэм ащыщ зэрэщыIагъэр къыIотагъ. Джащ фэдэу Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультетрэ абхъаз-адыгэ филологием и Гупчэрэ зэрэзэдэлэжьщтхэм фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэм иапэрэ лъэбэкъоу ашIыгъэхэм, адыгэ кIэлэегъаджэхэм ялекциехэр Гупчэм зэрэщыкIохэрэм Ахра ягугъу къышIыгъ. Мыщ фэдэ зэпхыныгъэ тиредакциехэм азыфагу илъыным зэрэкIэхъопсырэр, журналистхэмкIэ тызэхъожьыным мэхьанэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ.
Лъэпкъхэм язэпхыныгъэ зыгъэпытэщт Iофтхьабзэхэр лъыгъэкIотэгъэнхэм ишIогъэшхо къызэрэкIэкIощтыр Шъхьэлэхъо Аскэр къыIуагъ. Урыс культурэм имафэхэр бэмышIэу
Адыгеим икъэлэ шъхьаIэ зэрэщыкIуагъэхэр, ащ фэдэу адыгэ культурэм имафэхэри республикэм зэрэщызэхащэщтхэр ащ къыIотагъ. Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Ставрополь ыкIи Краснодар крайхэм, Ростов хэкум ялIыкIохэр Iофтхьабзэхэм къызэрэрагъэблэгъагъэхэр къыхигъэщыгъ. Абхъазым къикIыгъэ хьакIэхэри мэфэкIэу къэблагъэрэм хэлэжьэнхэу ащ ригъэблэгъагъэх.
Адыгэ культурэм, шэн-хабзэхэм ныбжьыкIэхэр нэIуасэ защафашIырэ лагереу «Адыгэ Хабзэ» зыфиIоу зекIо зыгъэпсэфыпIэу Рыфабгъо мы мафэхэм щылажьэрэм Абхъазым къикIыгъэ хьакIэхэр зэрэщыIагъэхэм фэгъэхьыгъэ игъэкIотыгъэ къэбар къыкIэлъыкIорэ къыдэкIыгъохэм ащыщ къыщыхэтыутыщт.
Тэу Замир.