УсакIор агъэлъэпIагъ
ЗэлъашIэрэ адыгэ тхакIоу, усакIоу Жэнэ Къырымызэ чъэпыогъум и 4-м къуаджэу Афыпсыпэ мыжъобгъу къыщыфызэIуахыгъ.
Жэнэ Къырымызэ адыгэ советскэ прозаик ыкIи усакIу. РСФСР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышI. Гъэтхапэм и 7-м, 1919-рэ илъэсым къуаджэу Афыпсыпэ къыщыхъугъ. 1938-рэ илъэсым Адыгэ педучилищыр, 1957-м — Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтыр къыухыгъэх. 1957 — 1959-рэ илъэсхэм Апшъэрэ литературнэ курсхэу М. Горькэм ыцIэ зыхьырэ Литературнэ институтым щызэхэщагъэхэм ащеджагъ.
Жэнэ Къырымызэ Хэгъэгу зэошхом иветеран, тын лъапIэхэр бэу иIагъэх. 1965-рэ илъэсым щегъэжьагъэу ар Адыгэ хэку комитетымкIэ мамырныгъэр къэухъумэгъэным итхьамэтагъ. 1973-рэ илъэсым къыщыублагъэу РСФСР-м итхакIохэм я Союз и Адыгэ къутамэ пшъэдэкIыжь зыхьырэ исекретарыгъ.
Жэнэ Къырымызэ — поэтическэ сборник 30-м нахьыбэм яавтор. Ащ итхыгъэ произведениехэм ащыщхэр нэмыкIыбзэкIэ зэрадзэкIыгъэх. Адыгэ литературэм иегъэджэн программэ авторым ипроизведениехэм ащыщхэр бэу хагъэхьагъэх. Литературэм ыкIи искусствэм алъэныкъокIэ усакIом иIэ гъэхъагъэхэм щытхъуцIэ лъапIэу «РСФСР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышI» зыфиIорэр къакIэкIуагъ.
Мамырныгъэр, зэкъошныгъэр, лъэпкъхэм языкIыныгъэ, якультурэ ыкIи цIыф зэфыщытыкIэхэр Жэнэ Къырымызэ итхыгъэхэм лейтмотивэу апхырэкIы. Игеройхэм ящыIэныгъэ зэфэдэкIэ цIыфыгъэ хэбзэ мыукъожьыр, шIулъэгъур, лъэпкъ шэн-хэбзэшIухэр аухъумэу, чIыгу гупсэр ыкIи Хэгъэгур апсэ зэрэфагъадэрэр ащыкIэгъэтхъыгъ. Жэнэ Къырымызэ адыгэ литературэ ныбжьыкIэм, кIэлэцIыкIу литературэм лъапсэ агъотынымкIэ ыкIи ахэхъонымкIэ Iофышхо ышIагъ.
АР-м и Мафэ тефэу Тэхъутэмыкъое районым усакIом мыжъобгъу къыщыфызэIухыгъэным фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх районым идепутатхэм янароднэ Совет ипащэ игуадзэу Хьатит Алый, ветеранхэм я Совет районымкIэ итхьаматэу Бекух Нэфсэт, Афыпсыпэ къоджэ псэупIэм ипащэу ШIуцIэ Казбек, мы чIыпIэ псэупIэм идепутатхэр, тхакIом иIахьылхэр, нэмыкIхэри. Iофтхьабзэм ыкIэм ащ хэлэжьагъэхэм къэгъагъэхэр мыжъобгъум кIэралъхьагъэх.
(Тикорр.).