Адыгэ къэралыгъо университетым и Кавказ хьисап гупчэ чъэпыогъум и 10-м къыщегъэжьагъэу и 15-м нэс Урысые хьисап гупчэм ия III-рэ конференцие щэкIо. МэфэкI шIыкIэм тетэу ар мы апшъэрэ еджапIэм къыщызэIуахыгъ. Лъэпкъ проектэу «Наука и университеты» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу зэхащэгъэ Iофтхьабзэр хьисапым ылъэныкъокIэ анахь мэхьанэ зиIэхэм ащыщ.

АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэ ипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэрэ Евгений Лебедевым АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къарихыгъ. Мыщ фэдэ Iофтхьэбзэ ин республикэм зэрэщыкIорэм мэхьанэшхо зэрэратырэр къы­Iуагъ ыкIи ар зэрифэшъуашэу зэрэзэхащэщтым ицыхьэ зэрэтелъыр къыхигъэщыгъ.

Адыгэ къэралыгъо университетым ящэнэрэ конференциер зэрэщызэхащэрэм мэхьанэшхо зэриIэр ректорым къыхигъ­щыгъ. Мэфэ заулэм къыкIоцI шIуагъэ къытэу Iоф зэрашIэщтым, яшIэныгъэхэм зэрэхагъэхъощтым имызакъоу хьакIэхэм республи­кэм ичIыпIэ дахэхэр зэрагъэлъэ­гъун амал зэряIэщтыр къыIуагъ. Конференцием иIофшIэн ипэублэ хьисапымкIэ шIэныгъэлэжьхэр, хэгъэгу ыкIи дунэе шIухьафтынхэм ялауреатхэр хэлэжьа­гъэх. Шъолъыр зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэ нэбгырэ 260-рэ фэдиз ащ къекIолIагъ.

Урысые хьисап гупчэхэм хэхъоныгъэу ашIыгъэхэмкIэ, опытэу аIэкIэлъымкIэ зэхъо­жьынхэр, зэпхыныгъэ яIэу зэрэзэдэлэжьэщтхэм тегущыIэнхэр ары пшъэрылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьырэр. ШIэныгъэлэжьхэм ягъэхъагъэхэр къагъэлъэгъон ыкIи гумэкIыгъоу яIэхэр къыраIотыкIын амал мы мафэхэм яIэщт. Программэм къыдыхэлъытагъэу доклад 15 къашIыщт, ащ нэмыкIэу секцие 12-мэ Iоф ашIэщт. Хьисап гъэсэныгъэм фэгъэхьыгъэ Iофыгъохэм атегущыIэщтых. КIэлэеджакIохэм хьисапымрэ информатикэмрэ нахь зэрагъэшIэныр, кIэлэегъа­джэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъо­ныр ары гупчэхэм яIофшIэн зыфэгъэхьыгъэр. Кавказ хьисап гупчэм ипроектхэм къатегущыIагъ Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу Мамый Даутэ. Урысые Федерацием ишъолъыр 68-мэ, хэгъэгу 17-мэ ястудентхэр ыкIи якIэлэеджакIохэр ахэм ахэла­жьэх.

ШIэныгъэлэжьэу, кIэлэегъа­джэу, Москва къэралыгъо университетэу М.В. Ломоносовым ыцIэ зыхьырэм ипрофессорэу Алексей Филипповыр къызыхъу­гъэр илъэси 100 зэрэхъурэм ыкIи цифрэ трансформацием япхыгъэу Iэнэ хъураехэр зэхащэщтых. Мультимедийнэ проектэу «VR Колмогоров» зыфиIорэм илъэтегъэуцо ашIыщт. ХьисапымкIэ шIэныгъэ куухэр зиIэгъэ Андрей Колмогоровым ищыIэныгъэ ыкIи итворчествэ ар фэгъэхьыгъ. Джащ фэдэу студентхэм ыкIи кIэлэеджакIохэм апае зэIухыгъэ лекциехэр зэхащэщтых.

Хьисап гупчэм научнэ-ушэтын ыкIи гъэсэныгъэ лъэныкъомкIэ Iоф ешIэ. Апшъэрэ, зэхэт ыкIи гъэсэныгъэ тедзэм исистемэ зэрепхых: еджапIэр — университетыр — аспирантурэр — шIэ­ныгъэмкIэ апэрэ лъэбэкъухэр.

Урысыем ихьисап гупчэхэм яапэрэ конференцие 2021-рэ илъэсым зэхащэгъагъ, ар университетэу «Сириус» зыфиIорэм щыкIогъагъ, ятIонэрэр Москва къэралыгъо университетэу М.В. Ломоносовым ыкIи хьисап институтэу В.А. Стекловым ацIэ зыхьыхэрэм ащыкIуагъ.

ДЕЛЭКЪО Анет. Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.