Къэгъэлъэгъонэу «Живопись, графика» зыфиIорэр КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ Iоныгъом и 15-м къыщызэIуахыгъ.

Къэрэщэе-Щэрджэс Республикэм изаслуженнэ сурэтышIэу Хьахьундэкъо Мухьамэд исурэтшIыгъэ 50 тхьамафэм къыкIоцI ащ къыщагъэлъэгъощт.

АР-м культурэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Шэуджэн Бэлэ Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ.

«КъЩР-м изаслуженнэ сурэтышIэу Хьахьундэкъо Мухьамэд ихэгъэгу уасэу фишIырэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм алъигъэIэсыным пылъ,— хигъэунэфыкIыгъ Шэуджэн Бэлэ. — Ащ исурэтхэр зыми хэкIуакIэхэрэп, анахь цIыф къызэрыкIоми дэхагъэ горэ хегъуатэ».

ЗэIукIэр лъигъэкIотагъ Урысыем изас-луженнэ сурэтышIэу Къат Теуцожь. Ащ иныбджэгъу гущыIэ фабэхэр къыфиIуагъ. ЯныбжьыкIэгъум къакIугъэ щыIэныгъэ гъогу мыпсынкIэм къекIолIагъэхэр щигъэ-гъозагъэх.

«Къэгъэлъэгъоным зэрэщытэу тарихъ хъугъэ-шIагъэхэм ягупшысэ ухещэ, а зэкIэ нэм къыкIегъэуцо. Кавказым ичIы-опс дэхэ зэкIужь игупсэфыныгъэ-тынчыгъэр ыкIи нэмыкI зэхашIэхэр къегъэущых, ижъырэ дунай гъэшIэгъоныр зыфэдагъэм ыкIи а лъэхъан чыжьэм щыпсэугъэ адыгэхэм апэкIэкIыгъэу, ащэчыгъэм гукIэ унагъэсы, ижъырэ адыгэ лъэпкъым рэхьатныгъэрэ мамырныгъэрэ непэ иIэным ыуасэ зэхыуагъашIэ», — къыIуагъ Къат Теуцожь.

АР-м исурэтышIхэр, сурэтшIыным феджэрэ еджакIохэр Iофтхьабзэм къекIолIагъэх. СурэтышI IэпэIасэм иIофшIагъэхэр ашIогъэшIэгъоныгъэх.

Хьахьундэкъо Мухьамэд Урысыем исурэтышIхэм я Союз, КъЩР-м исурэтышIхэм я Союз иправление, Къэрэщэе-Щэрджэс Республикэм и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщэгъэ Общественнэ палатэм ахэт, КъЩР-м изаслуженнэ сурэтышI. Ащ итворчествэ тихэгъэгуи IэкIыбыми ащызэлъашIэ.

ИцIыкIугъом щегъэжьагъэу тхылъэу ыкIи тхылъыпIэу къыIэкIахьэрэм сурэт атыришIыхьаныр икIэсагъ. МастэкIэ ыулыIузэ тхыпхъэхэр атыришIыхьэщтыгъ, кIэлэегъаджэм иетIэф еухыфэкIэ сурэт-хэр ышIыщтыгъ. А пстэуми сурэтшIыным къыфащагъ. ЕджапIэр къымыухызэ сурэтышIмэ язэнэкъокъухэм ахэлажьэу ригъэжьагъ, непэ иIэшIагъэхэр зэрэхэгъэгоу къыщагъэлъагъо.

Ижъырэ лъэпкъ хабзэмрэ джырэ культурэмрэ зэзыпхыгъэ сурэтышIхэм ар ащыщ. М. Хьахьундэкъом иIоф-шIагъэхэм нэIуасэ узэрафэхъоу адыгэ лъэпкъым игушъхьэ баиныгъэ куоу ащ къыгъэлъагъо зэрышIоигъом гу лъыотэ. Графикэм, живописым къапкъырыкIыгъэ сурэтхэу «КъушъхьэчIэс», «Ным исурэт», «Сят», «Мыжъожъыхэр», «Нэй-псый», «ПсыешъуапI» зыфиIохэрэм еплъыхэрэми осэшхо къафашIы. Мэхьэнэ куу зиIэу гъэпсыгъэ сурэтхэр кIэракIэх.

СурэтышIым цIыф къызэрыкIохэм, бзылъфыгъэхэм, шыхэм, илъэпкъ имамырыныгъэ щыIакIэ афэгъэхьыгъэ сурэтхэр бэу ышIыгъэх. ГрафикэмкIи М. Хьахьундэкъом къулайныгъэшхо хэлъ. Ащ итворчествэ лъэныкъуабэ къызэлъеубыты.

«Искусствэм уфэлэжьэныр псынкIэп. Сикъэлэмыпэ къычIэкIыгъэ сурэтхэр непэ шъуинэрылъэгъу. Лъэпкъым къы-кIугъэ гъогу къиныр сурэтхэмкIэ къэсэ-Iуатэ», — къыхигъэщыгъ Мухьамэд.

Сурэтхэр къыбдэгущыIэхэрэм, псэ апытым фэд, ахэм гъэпсыкIэ зэфэшъхьафхэр яIэх. Пэсэрэ лъэхъаным адыгэ шыум псэукIэу иIагъэр сурэтым хэгъэ-щагъ. Шыур уахътэм диштэу фэпагъ. Дунаир рэхьатэу зэрэщымытыр шыум ынэгу укIаплъэмэ къэошIэ. ГумэкI-гупшысэу ащ иIэр иунагъо, ичIыгу гупсэ еопхы. Шыум гушIуагъо горэ къыпфи-Iотэщтэу угугъэрэп. Iашэр къыштэн фаеу чIыпIэм зэриуцуагъэр къыхэбгъэщызэ, гукIэ гъусэ уфэхъу. ГушIуагъо зимыIэ шыум инеущырэ мафэ нахьышIу зэрэ-хъущтым уицыхьэ телъэу лъэхъаным уфызэплъэкIы.

«Мухьамэд иIофшIагъэхэр гъэшIэ-гъонэу гъэпсыгъэх. ЯтеплъэкIи, ашъо-хэмкIи къызэкIухэу, дэхагъэм уфащэу исурэтхэр шIыгъэх. Ахэр зэзыгъэлъэгъу зышIоигъо цIыфхэр музеим къетэгъэблагъэх», — къыIуагъ КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ иIофышIэу ХъокIо Ларисэ. СурэтышIым иIофшIагъэхэр Iоныгъом и 23-м нэс къагъэлъэгъощтых, шIои-гъоныгъэ зиIэхэр ащ еплъынхэ алъэкIыщт.

ЛЪЭПШЪЫКЪО Фатим. Сурэтхэр: А. Лаутеншлегер.