Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» тхьамэтакIэ иIэ зэрэхъугъэр тигъэзет къыхиутыгъагъ. Ар мы мафэхэм тихьэкIагъ, иеплъыкIэхэмкIэ, игухэлъхэмкIэ къыддэгощагъ.

[caption id="attachment_138769" align="aligncenter" width="800"] Сурэтыр: МэшIодз С.[/caption]

Пхъэш Ащэмэз шышъхьэ­Iум и 10-м, 1980-рэ илъэсым Къэ­рэщэе-Щэрджэс Республикэм къыщыхъугъ. Къэрэщэе-Щэрджэс къэралыгъо технологическэ институтыр къыухыгъ, аспиранту­рэм щеджагъ, исэнэхьаткIэ экономист. Илъэс 16-рэ Къэрэщэе-Щэрджэс Республикэм и Къэралыгъо телерадиокомпание Iоф щишIагъ, корреспондентэу щыригъажьи тхьаматэм игуадзэ иIэнатIэ нэсыгъ. Аужырэ илъэсырэ ныкъорэм Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Ставрополье» къэбархэмкIэ икъулыкъу итхьаматэ игуадзэу Iоф ышIагъ. ШышъхьэIум и 15-м къыщыублагъэу Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» итхьамат. «Адыгэ макъэм» ихьакIэщ апэ къеблэгъагъэхэм ар ащыщ.

— Ащэмэз, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Ставрополь журналистэу, сэнэхьатым епхыгъэ Iэ­натIэхэр бгъэцакIэхэу уащылэжьагъ, джы Адыгеим укъэкIуагъ. Тиреспубликэ уфэнэIуасэу щытыгъа, сыдэущтэу гу тепшIыхьагъа мыщ укъэ­кIонэу?

— Сэ сызэкIэлакIэм дзюдом лъэшэу сыпылъыгъ, спортым сыфэщэгъагъ. Адыгеим щызэхащэщтыгъэ зэнэкъокъухэм сахэлажьэу бэрэ къыхэкIыгъ, Адыгеим сыкъакIощтыгъ. Къэралыгъо телерадиокомпаниеу мыщ щызэхэщагъэм сыкъагъэкIонэу за­Iом, «сыздакIорэр сихэку!» зэсIожьыгъ.

— Пащэ узыфашIыгъэ Къэралыгъо телерадиокомпаниеу «Адыгеим» сыдэущтэу ухэплъагъ? Журналистхэм, ахэм яIофшIагъэхэм нэIуасэ зафэпшIыгъэха?

— Сигуапэу къыхэзгъэщымэ сшIоигъу телерадиокомпанием зисэнэхьат дэгъу дэдэу зышIэрэ коллектив зэрэIутыр. Къэтынэу агъэхьазырхэрэр шэпхъэ анахь лъагэмэ адештэх, пшъэрылъ шъхьаIэм — культурэм, шэн-хабзэхэм якъызэтегъэнэн фэла­жьэх. Эфирым къырагъэхьэрэ къэтынхэм уяплъынкIэ гъэшIэгъоны. ЕтIани псынкIэу мэла­жьэх, непэ къытырахырэр непэ къагъэлъэгъожьыным фэгъэсагъэх, чаных, губзыгъэх, яIофшIэн сегъэразэ. Сэ сызIутыгъэ компаниехэм язгъэпшэнхэ слъэ­кIыщт. ГущыIэм пае, къэбархэр къэзыугъоирэ журналистхэм мазэм къыхэфэрэ IофшIэгъу мэфэ 22-м фэдиз сюжет пчъагъэу къашIырэр. Ащ къикIырэр — мафэ къэс мэлажьэх. Ар зымыуасэ щыIэп.

[caption id="attachment_138770" align="aligncenter" width="800"] Сурэтыр: КъТРК-м ихъарзынэщ.[/caption]

— Анахь гумэкIыгъо шъхьа­Iэу сыда плъэ­гъу­хэрэр, сыд фэдэ пшъэ­рылъа зыфэбгъэуцужьы­хэрэр?

— Анахь узыгъэгумэкIынэу щыIэр лъэпкъ кадрэхэр, адыгабзэкIэ Iоф зы­шIэщт цIыфхэр зэрэмакIэхэр, зэримыкъухэрэр ары. Сызщылэ­жьэгъэ Къэрэщэе-Щэрджэс Республикэм къэ­ралыгъо бзи­тфэу иIэмкIэ эфирым тыкъи­хьэщтыгъ. Къы­жъу­гурыIоным пае къэсэIо: урыс, адыгэ, къэ­рэщэй, нэгъой, абазэ — джащ фэдиз лъэпкъыбзэхэмкIэ къэтынхэр радиомкIи те­левидениемкIи зэтефыгъэу эфирым къехьэх. Лъэпкъ цIыкIухэр, тыдрэ лъэныкъокIэ зыбгъэзагъэми, ныдэ­лъфыбзэкIэ лэжьэщт специалистхэм ягъэхьазырын яшъыпкъэу пылъынхэ фае. Зэтегъэуа­гъэу илъэсхэр блэбгъэкIыхэ хъущтхэп, лъэп­къым епхыгъэ сэнэхьат пстэуми щыкIагъэхэр афэхъух. А гумэкIыгъор Адыгеими зэрэщыIэр нафэ къысфэхъугъ. АдыгабзэкIэ Iоф зышIэщт журналистхэр тиIэ хъуным тишъыпкъэу тыдэлэжьэн фае, ар къэуцурэ пшъэрылъхэм язырэу щыт.

ЯтIонэрэу къыхэзгъэщымэ сшIоигъор, непэ цIыфым Iоф зэришIэрэм ифэшъуашэу лэжьапкIэ ыгъотыжьын фай. Телерадиокомпанием иIофышIэхэм ялэ­жьапкIэ къэIэтыгъэн фае, ащ амалэу щыIэр есхьылIэщт. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ гъэнэфагъэ къысфишIыгъ: «Республикэм хэхъоныгъэхэр ышIызэ ыпэкIэ лъэкIуа­тэ, ащ ыуж шъукъимынэу, шъуготэу хэхъоныгъэхэр шъу­шIы!» — ары къысиIуагъэр IэнатIэм сыIухьэ зэхъум. Телерадиокомпаниеу «Адыгеим» ижурналистхэр непэ лъэгапIэу зынэсыгъэ­хэр, IофшIакIэу аIэкIэлъыр тшIомыкIодынхэм, тшIузэбгырымыкIыжьынхэм пае сэнэхьатыр зыIэкIэлъ цIыфхэм тафэсакъын, тиамалхэм ахэдгъэхъон, тиIоф­шIэн джыри нахь гъэшIэгъонэу зэхэтщэн фае.

[caption id="attachment_138771" align="aligncenter" width="801"] Сурэтыр: КъТРК-м ихъарзынэщ.[/caption]

— Экономист сэнэхьатыр зэрэуиIэр гъуащэрэп, сыдэущтэу журналистикэм уигъогу фэбгъэзэнэу хъугъа?

— Сятэу Пхъэш Муаед «черкес студием» изэхэщакIоу щытыгъ. СикIэлэгъу уахътэ ахэр сынэ кIэкIыгъэх. Сэ экономист сэнэхьатым сыфеджагъ шъхьае, журналистикэм сыдихьыхыщтыгъ. Ар сятэ къыгурыIуагъ ыкIи сэнэхьатыр къысIэкIэхьанымкIэ ишIуагъэ къысигъэкIыгъ, узэрэлэжьэн фаем ишапхъэхэр къыс­IэкIилъхьагъэх. Ау тыдэ сыкIуагъэми ушэтын пIалъэ сыпы­лъыгъ, аукъодыеу зыми сиштагъэп, сиIофшIэнкIэ къэзгъэшъыпкъэ­жьын фэягъ сызфагъазэрэр зэрэзгъэцэкIэшъущтыр. Ащ фэдэу 2005-рэ илъэсым Къэрэщэе- Щэрджэс Къэралыгъо телера­диокомпанием журналистэу са­штэнэу хъугъэ. Шъыпкъэ, хэбзэгъэуцугъэ IофшIэнхэми сащыгъуаз. 2007-рэ илъэсым депутатэу сыхадзыгъагъ, Черкесскэ икъэлэ Думэ идепутатэу пIэ­лъитIо сыхэтыгъ. Лъэпкъ IофыгъохэмкIэ комиссием сыри­тхьамэтагъ.

— Уижурналист Iоф­шIа­гъэхэм социальнэ хъы­тыухэмкIэ такъы­лъыплъэу хъущтыгъ, къэ­тын гъэшIэгъонхэр зепщэщтыгъэх, цIыф цIэры­Iохэм зэдэгущыIэгъухэр адэпшIыщтыгъ. А Iоф­шIэныр лъыбгъэ­кIотэн уимурада, уиаужы­­рэ телепроектэу «Кавказский характер» зыфиIорэм сыд къырыкIощтыр?

— Журналист IофшIэным джыдэдэм зестын слъэкIыщтэп. Административнэ пшъэрылъхэр иных. Проектэу зыцIэ къепIуа­гъэм сшIогъэшIэгъонэу сыдэлэжьагъ. КъызэрэпIуагъэм фэ­дэу, цIыф гъэшIэгъонхэм саIукIэ­щтыгъ, къэзгъэгущыIэщтыгъэх. Кавказ шэныр къырызгъэлъэгъо­ныр ары­гъэп пшъэрылъэу зыфэзгъэуцу­жьыгъагъэр. Кавказ щыщ цIыфхэу гъэхъагъэ зышIыгъэхэу лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ащылажьэхэрэр къэзгъэлъэгъонхэр арыгъэ.

— АдыгеимкIэ хэт анахь уинэIуасэу зыцIэ зэхэпхыгъэу пшIэхэрэр?

— Адыгэ тхыгъэ литературэм лъапсэ фэзышIыгъэу КIэрэщэ Тембот. Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, Адыгэ, Къэбэр­тэе-Бэлъкъар, Къэрэщэе-Щэр­джэс республикэхэм ялъэпкъ тхакIоу, тинахьыжъ лъапIэу къыт­шъхьащытэу МэщбэшIэ Исхьакъ. Мыхэм афэдэ цIыфхэр зэрэтиIэм тырэгушхо.

— Ащэмэз, тхьауегъэ­псэу уахътэ къыхэбгъэ­кIи «Адыгэ макъэм» ихьакIэщ укъызэреблэ­гъагъэмкIэ, уимурадхэр къыбдэхъунэу пфэтэIо!

— Тхьашъуегъэпсэу, хъяркIэ Тхьэм тызэдегъэлажь!

Тэу Замир.