Гъэстыныпхъэ шхъуан­тIэр зимыIэхэм аIэ­кIэ­гъэхьэгъэным еп­хыгъэ Iофхэр ары зыфэгъэхьыгъагъэр АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Влади­мир Нарожнэм Тэхъутэмыкъое районым мы тхьамафэм щызэхи­щэгъэ зэхэсыгъор.

Мы муниципальнэ образованием, Теуцожь районым ыкIи Адыгэкъалэ гъэ­стыныпхъэ шхъуантIэр икъоу алъыгъэIэсыгъэнымкIэ (догазификациемкIэ) программэр зэращыпхыращырэр ары анахьэу зытегущыIагъэхэр. Ащ фэшI ахэм яадминистрациехэм япащэхэу Шъэо Аскэр, УдыкIэко Адам, Хьачмамыкъо Азамат, ядепутатэу Парламентым хэтхэр, АР-м экономикэ хэхъоныгъэмкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур, акционер обществэу «Газпром межрегионгаз Майкоп» зыфиIорэм ипащэу ЕкъутэкI Аслъан, федеральнэ къулыкъу зэфэ­шъхьафхэм, псэупIэ кой администрациехэм ялIыкIохэр, народнэ депутатхэм я Совет хэтхэр, нэмыкIыбэхэр хэлэжьагъэх.

Программэм ипхырыщынкIэ мы районитIум ыкIи къалэм ащызэшIохыгъэ хъугъэр макIэп, ау джыри мышIагъэхэр щыIэх. ЕкъутэкI Аслъан Iофхэм язытет щигъэгъозагъэх. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, гъэстыныпхъэ шхъуантIэр ищагу езыщалIэмэ зышIоигъоу Адыгэкъэлэ псэупIэ коимкIэ ыкIи Теуцожь районымкIэ лъэIу тхылъ къэзытыгъэр унэгъуи 110-рэ мэхъу. Ахэм ащыщэу 104-мэ фэIо-фашIэхэр афагъэцэкIэнхэу зэзэгъыныгъэхэм адыкIэтхагъэх, 6-м рагъэгъэзэжьыгъ. Мы уахътэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр зэращэлIагъэр щагу 82-рэ, ар зыфащэн фаем ипроцент 95-рэ мэхъу.

Тэхъутэмыкъое районымкIэ тхылъхэр къэзытыгъэр унэгъо 1340-рэ, 790-мэ зэзэгъыныгъэхэр адашIыгъэх, щагу 298-мэ ягъунапкъэхэм газыр афынагъэсыгъ, унэгъо 16-мэ яунэхэми аращагъ. Мы муниципальнэ образованиемкIэ тхылъэу къатыгъэм щыщэу 300-м ехъур зэкIа­гъэкIожьыгъ.

[caption id="attachment_138617" align="aligncenter" width="800"] Сурэтыр: Iэшъынэ Аслъан[/caption] Iоныгъо мазэм ыкIэм нэс зэкIэ зэзэгъыныгъэм зыдыкIэтхагъэхэм афащэным ыуж зэритхэм ЕкъутэкI Аслъан къыкIигъэтхъыгъ. IофшIэнхэр игъом зэшIуахынхэм пае бригадэхэр нахьыбэ ашIыгъэх, подрядчикхэр къырагъэблэ­гъагъэхэу къыхагъэлажьэх. Ау ащ Iофыгъохэр щыухыгъэ хъурэп.

Тхылъхэр зыIамыхыгъэхэм ащыщхэр дачэ е чъыгхэтэ товариществэхэм ащэпсэух. Ахэр мы программэм къыхиубытэхэрэп. Мыщ дэжьым компанием ипащэ къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, ахэм афэдэ псэупIэхэм ягъунапкъэхэм «магистральнэ кIуапIэхэр» афыращэлIэнхэ амал щыI. Нэужым ежьхэм зэбгыращыжьын фитых.

Ахэм анэмыкIэу, гущыIэм пае, Тэхъу­тэмыкъое районыр пштэмэ, унэгъуи 190-мэ ятхылъхэр зэкIагъэкIожьынхэм ушъхьагъу фэхъугъэр зэрищыкIагъэм тетэу ахэр зэрамыгъэпсыгъэхэр е псэупIэр ежьхэм зэряунаер икъоу къызэрамыушыхьатыгъэр ары. Программэм къызэрэщыдэлъытагъэмкIэ, гъэстыныпхъэ шхъуантIэр зищагу езыщалIэмэ зышIоигъохэм Iоныгъом и 15-м шIомыкIэу тхылъхэр атынхэ фае. Ащ ыужыми программэр къызэтеуцорэп, ау компенсациеу, фэгъэкIотэнэу къыдэлъытагъэхэм апае федеральнэ ахъщэ къатIупщыжьыщтэп. Ащ фэшI цIыфхэм IэпыIэгъу афэхъухэзэ тхылъхэр тэрэзэу арагъэгъэхьазырынхэу муниципальнэ образованиехэм япащэхэм ЕкъутэкI Аслъан къялъэIугъ.

— «Социальнэ догазификациекIэ» зэджэхэрэ проектым ипхырыщын, ащ къыдэлъытагъэхэр игъом ыкIи икъоу гъэцэкIэгъэнхэм пае хэбзэ къулыкъухэмрэ газымкIэ шъо­лъыр компаниемрэ Iоф зэдашIэн фае, — къыIуагъ Владимир Нарожнэм иеп­лъыкIэхэр къыриIотыкIызэ. — Уахътэу къэ­на­гъэр макIэ, цIыфхэм тхылъхэр тэрэзэу агъэпсынхэмкIэ таде­Iэныр шIокI зимыIэ Iоф. АР-м и ЛIышъхьэ мы программэр гъэцэ­кIагъэ зэрэ­хъурэм лъэп­лъэ, тэри тынаIэ теты­нэу пшъэ­рылъ къытфишIыгъ.

Программэм къыщыдэлъы­тагъэу сабыибэ зэрыс унагъохэм, зигъот макIэхэм, нэмыкIэу социальнэу мыу­хъумагъэхэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр яунэхэм зэраращэрэм тырагъэкIодагъэм пае компенсациехэр сомэ мини 100-м нэсэу къаратыжьых. Ащ фэдэу фэгъэкIотэнхэр зиIэхэм къахиубытэхэу Тэхъу­тэмыкъое районымкIэ тхылъхэр къэзытыгъэр унэгъуи 5, Теуцожь районымкIэ 4, Адыгэ­къалэкIэ зыпари къахэкIыгъэп.

Муниципальнэ образованиехэм япащэхэм мыщ фэгъэхьыгъэ упчIэм джэуап­хэр къыратыжьыгъэх. Теуцожь районым­рэ Адыгэкъалэрэ гъэстыныпхъэ шхъуан­тIэ имыIэу ащыпсэурэр мэкIэ дэд. Ары газыр ищагу ращэлIэным пае лъэIу тхылъэу къащатыгъэри, фэгъэкIотэнхэр зиIэу ахэм къахэкIыгъэри зэрэмакIэм лъапсэ фэхъугъэр. Тэхъутэмыкъое районым мы лъэныкъом нахь чанэу Iоф дишIэн фае. Шъэо Аскэр нэужым гущыIэгъу тызыфэхъум, социальнэ фэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн фэгъэзэгъэ къулыкъум иIофышIэхэм охътэ кIэкIым къыкIоцI фэгъэкIотэнхэр зиIэ унагъоу газ зиунэ имыщагъэхэм яспискэ къагъэ­хьазырынэу, адеIэнхэу пшъэрылъ зэрафишIыгъэр къыIуагъ.

ГазымкIэ шъолъыр компанием ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, унэм гъэстыныпхъэ шхъуантIэр ищэгъэным пае проектым игъэхьазырын ахъщэу цIыфхэм лъатырэри нахь макIэ хъугъэ. Республикэм ащ пае компенсациеу ыгъэнэфагъэм ишIуагъэкIэ, мыщ ыпэкIэ сомэ мин 19 ар хъущтыгъэмэ, непэ сомэ мини 7-м тIэкIу ехъу ныIэп. Ари цIыфхэм алъыгъэIэсыгъэн фае.

Владимир Нарожнэм псэупIэ кой администрациехэм япащэхэм закъыфигъазэзэ, программэм къыхиубытэхэрэм тхылъхэр тэрэзэу агъэхьазырынхэм, фэгъэкIотэнхэр зиIэхэр амалэу къэралыгъом къаритырэм щыгъэгъозэгъэнхэм алъэныкъокIэ IофшIэныр нахь агъэлъэшынэу къариIуагъ. МФЦ-м, социальнэ фэIо-фашIэхэм ягъэцэкIэн фэгъэзэгъэ къулыкъухэм япащэу къырагъэблэгъагъэ­хэми нахь чанэу Iофым къыхэлэжьэнхэу афигъэпытагъ.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, мы программэм игъэцэкIэн блэкIыгъэ 2022-рэ илъэсыр ары заублагъэр, пIэлъэ гъэнэфагъэ иIэп. Урысые политическэ партиеу «Единэ Россиер» ащ кIэщакIо фэхъугъ, УФ-м и Президент къадыригъэштагъ. Владимир Путиным псэупIэу газыр зыдэщэгъахэм ар зимыIэу адэсхэм ящагу гъунапкъэхэм ыпкIэ хэмылъэу гъэстыныпхъэ шхъуантIэр афынагъэсынэу пшъэрылъ къышIыгъ. ЦIыфхэм ежьхэм яунэ зэрэращэлIэщтымрэ зэрэщызэбгыращыщтымрэ зыпкIэ атырэр.

Программэм игъэцэкIэн имызакъоу, гъэстыныпхъэ шхъуантIэм ыпкIэ къэзымытыгъэу чIыфэ зытелъхэми ягугъу мы зэхэсыгъом щашIыгъ. ЕкъутэкI Аслъан къызэриIуагъэмкIэ, Теуцожь районымрэ Адыгэкъалэрэ пштэмэ, ащызэIукIагъэр сомэ миллион 56-м ехъу, Тэхъутэмы­къое районымкIэ а пчъагъэр сомэ миллион 88-рэ мэхъу.

Гъэстыныпхъэ шхъуантIэу ыгъэфедагъэм ыпкIэ игъом къэзымытыгъэхэм амал иIэу ар зэрафыпамыупкIырэм шъолъыр компанием ипащэ къыкIигъэтхъыгъ. Ащ фэдэу чIыфэ зытелъхэм ащ ипроцент 20 — 25-р къатыжьмэ, адрэ къанэ­рэр къафыкIалъытыкIыжьынышъ, тIэкIу-тIэкIоу къызэрапщыныжьыщт графикыр афызэхагъэуцоным фэгъэхьыгъэ унашъом кIэтхагъ. Ар компанием иинтернет нэкIубгъохэм мызэу, мытIоу къа­рагъэхьагъ, ау Iофхэр нахь гъэпсын­кIэгъэнхэм фэшI цIыфхэм къэбарыр алъыгъэIэсыгъэным муниципальнэ образованиехэри къыхэлэжьэнхэу ахэм япащэхэм закъыфигъэзагъ.

Адыгеим щыпсэурэм ипроцент 95-рэ фэдизым гъэстыныпхъэ шхъуантIэр къыIэ­кIахьэ. Абонентэу ар зыгъэфедэрэр мини 175-рэ мэхъу.

ХЪУТ Нэфсэт.