Кавказ биосфернэ заповедникым къыщыкIыхэрэм яуплъэкIунрэ яушэтынрэ гъэмэфэ мазэхэр ары зытефэхэрэр.

Заповедникым иIофышIэу Юлия Загурнаям ар зытехъухьэрэр къыIотагъ.

— КъэкIырэ уцхэм, къэгъагъэхэм, куандэхэм гъэтхапэм къыщегъэжьагъэу бжыхьэм нэс зызэрэзэблахъурэм улъыплъэн плъэкIыщт. Къыблэ шъолъырхэм ячIыопс илъэсныкъорэ фабэу зэрэщытым къыхэкIэу шIэныгъэ-лэжьхэм къэкIырэ лъэпкъхэм ащ фэдиз уахътэм алъыплъэнхэ амал яI. Ау къушъхьэхэм къащыкIыхэрэр псынкIэу зэрэбагъохэрэм фэд якIодыжьыгъо лъэхъани къызэрэсырэр. Ащ къыхэкIэу лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яботаническэ ушэтынхэри а охътэ кIэкIым шIыгъэнхэ фае, — еIо Ю. Загурнаям.

УплъэкIунхэр къушъхьэ лъапэхэмрэ шыгухэмрэ зыщырагъэкIокIыгъэхэр. Псыхъоу Шъхьэгуащэ ыбгъукIэ иIэ псыилъэдэпIэ чIыпIэхэм папоротник лъэпкъ зэфэшъхьафи 5 къыщыхагъэщыгъ.

Ушэтынхэр ашIыфэхэ мэзхэми, мэкъупIэхэми зипчъагъэкIэ макIэу къэкIыхэрэ лъэпкъхэр ащалъэгъугъэх. ЗыгъэгушIуагъэхэм ащыщых Тхылъ Плъыжьым дагъэхьэгъэ гладиолус, лилие, гъэтхэ къэгъэгъэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэр къызэращыкIыхэрэр.

Ботаникхэм анаIэ зытырадзагъэр Лэгъо-Нэкъэ бгылъэм нэмыкI къыщы-мыкIыхэрэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэр ары. «Лъэшэу тыгу къеуагъэр ащ фэдэ къэкIырэ лъэпкъхэу кIодыжьыным ищынагъо зышъхьащытхэр заповедникым ишъо-лъырэу къагъэгъунэрэм къыхимыубытэрэ чIыпIэхэм къызэращыкIыхэрэр ары», — еIо Ю. Загурнаям.

Джащ фэдэу цIыфыIэ зынэмысыгъэ мэзхэмрэ хъупIэхэмрэ апэблагъэу псэ-уалъэхэр зэрэщагъэуцухэрэмрэ чIыгухэр зэрэщагъэфедэхэрэмрэ эндемикхэм якIодыжьын уахътэ къагъэблагъэ.