КIэлэегъаджэхэм язэIукI
Гъэсэныгъэм иIофышIэхэм яшышъхьэIу зэIукIэ непэ Мыекъуапэ щызэхащагъ. 2023 — 2024-рэ илъэс еджэгъум гъэсэныгъэм исистемэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэмкIэ пшъэрылъэу щыIэхэм атегущыIагъэх.
Пстэумэ апэу УФ-м просвещениемкIэ иминистрэу Сергей Кравцовым онлайн шIыкIэм тетэу зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм закъыфигъэзагъ. Обществэр зыпкъ итэу ыпэкIэ лъыкIотэнымкIэ, лъэгэпIэ инхэм анэсынымкIэ кIэлэегъаджэм мэхьанэшхо зэриIэр, егъэжьэпIэ пстэуми гъэсэныгъэр япэублэу, алъапсэу зэрэщытыр хигъэунэфыкIыгъ. 2023-рэ илъэсыр егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэсэу зэрагъэнэфагъэм мэхьанэ ин зэриIэр, ащ къыдыхэлъытагъэу Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэрэзэхащэхэрэр министрэм къыIуагъ. Ахэм ащыщэу «Спасибо учитель» зыфиIорэр цIыфхэм зэлъашIагъ, кIэлэегъаджэхэм зэрафэразэхэр бэмэ къыраIотыкIы. Мы сэнэхьатым имэхьанэ нахь зыкъегъэIэтыгъэным, кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэхэр нахьыбэ хъунхэм апае Iофыгъоу зэшIуахыхэрэм Сергей Кравцовыр къатегущыIагъ. Джащ фэдэу илъэсыкIэ еджэгъум къыхэхьащт шIыкIакIэхэм ягугъу къышIыгъ.
— ИкIыгъэ илъэс еджэгъумкIэ дгъэнэфэгъагъэр зэкIэ зэрифэшъуашэу дгъэцэкIагъэ. Джы илъэсыкIэ еджэгъум къыдыхэлъытэгъэ пшъэрылъхэр зэшIотхыщтых. Программэ шъхьаIэм имызакъоу, гъэсэныгъэ тедзэм епхыгъэ гупчэхэу «Точка роста», «Кванториум» зыфиIохэрэм яшIуагъэкIэ кIэлэеджакIохэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ шIэныгъэ дэгъухэр зэрагъэгъоты. IэкIыб къэралыгъохэм ащыщхэм тарихъыр кIатхыкIыжьыным дэгуIэх. Ащ къыхэкIыкIэ къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ятарихъ дэгъоу ашIэным тынаIэ тедгъэтын фае. Iоныгъом и 1-м ехъулIэу еджапIэ пэпчъ тхылъыкIэхэр IэкIэдгъэхьащтых. 2025-рэ илъэсым нэс шэпхъакIэхэм адиштэрэ тхылъыкIэхэр зэкIэ предметхэмкIэ къыдэдгъэкIыщтых, — къыIуагъ Сергей Кравцовым.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэ ипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэрэ Евгений Лебедевыр, кIэлэегъаджэхэм яшIэныгъэхэм зыщахагъэхъорэ Гупчэм, Урысые общественнэ-къэралыгъо движениеу «Движение первых», «Росдетцентр», Юнармия зыфиIохэрэм ялIыкIохэр Iофтхьабзэм къырагъэблэгъагъэх. Джащ фэдэу АР-м ихэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэм, муниципальнэ образованиехэм яадминистрациехэм ялIыкIохэр, депутатхэр, апшъэрэ еджапIэхэм япащэхэр, нэмыкIхэр хэлэжьагъэх.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ зэхахьэм хэлажьэхэрэм закъифигъэзагъ АР-м иминистрэхэм я Кабинет и тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур.
— Владимир Путиным къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, тихэгъэгу хэхъоныгъэхэр ышIынхэмкIэ зиIахьышIу хэзылъхьэрэ, зисэнэхьат шIу зылъэгъурэ цIыф мин пчъагъэхэм ацIэкIэ 2023-рэ илъэсыр егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэсэу агъэнэфагъ. КIэлэегъаджэм иIофшIэн анахь мэхьанэшхо зиIэхэм сыдигъокIи ащыщ. КIэлэцIыкIухэм ыкIи ныбжьыкIэхэм япIуныгъэ-гъэсэныгъэ шъоры зыIэ илъыр. Ежъугъэджагъэхэм непэ лIыхъужъныгъэ зэрахьэзэ Урысыем инеущрэ мафэ фэбанэх, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэх, — къыIуагъ КIэрэщэ Анзаур.
АР-м и ЛIышъхьэ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм ясабыйхэм лъэшэу ынаIэ атырегъэты. ЫпкIэ хэмылъэу гурыт еджапIэхэм ащагъашхэх, нэмыкI IэпыIэгъухэр арагъэгъоты.
Гъэсэныгъэм исистемэ хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм КIэрэщэ Анзаур къатегущыIагъ. Мы аужырэ илъэситIум федеральнэ бюджетым къыхэхыгъэ сомэ миллиарди 9 фэдиз республикэм щагъэфедагъ, ащ ишIуагъэкIэ гурыт еджапIэхэр ыкIи кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэр кIэу ашIыгъэх, игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр арашIылIагъэх, кIэлэегъаджэхэм ыкIи гъэсакIохэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъуагъ. Къэралыгъо программэхэм республикэр зэрифэшъуашэу ахэлажьэ, ащ ишIуагъэкIэ игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьын зэрашIылIэрэ гурыт еджапIэхэм япчъагъэ хэхъо. Джащ фэдэу сэнаущыгъэ ин зыхэлъ ныбжьыкIэхэм яшIэныгъэхэм ахагъэхъоным анаIэ тет.
Сэнаущыгъэ зыхэлъ кIэлэцIыкIухэр къыхэгъэщыгъэнхэм ыкIи ахэм IэпыIэгъу афэхъугъэным Адыгеим мэхьанэшхо щыраты.
Республикэ Кванториумхэм, «IT-клубхэм», тематическэ сменэхэм чанэу Iоф ашIэ. Джащ фэдэу республикэ естественнэ хьисап еджапIэм ыкIи «Полярис-Адыгея» зыфиIорэ Гупчэм ащызэхащэрэ гъэмэфэ еджапIэхэм кIэлэеджакIохэр бэу ахэлажьэх. Мыхэм яIофшIэн ишIуагъэкIэ Къыблэ ыкIи Темыр Кавказ федеральнэ шъолъырхэм Адыгеим пэрытныгъэр ащиIыгъ. Урысые зэнэкъокъоу «Большая перемена» зыфиIорэм республикэм илIыкIохэм ащыщхэм текIоныгъэр къащыдахыгъ. Мы илъэсым еджапIэр къэзыухыгъэ нэбгырэ 12-мэ предмет зэфэшъхьафхэмкIэ балли 100 къахьыгъ.
Олимпиадэ движением тишъолъыр нахь зыщырагъэушъомбгъун фаеу АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъ къегъэуцу. Сэнаущыгъэ зыхэлъ ныбжьыкIэхэр къыхэгъэщыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр нахьыбэу зэхащэщтых. ГущыIэм пае, «Центр индустрии туризма и сферы услуг РА» зыфиIорэр Адыгэ къэралыгъо университетым щызэхащагъ, медицинэ гъэсэныгъэ кластерэу «ПрофиМед» зыфиIорэр Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым къэкIорэ илъэсым къыщызэIуахыщт.
Республикэм иобщественнэ ыкIи исоциальнэ-экономическэ щыIакIэ ныбжьыкIэхэр къыхэгъэлэжьэгъэнхэ зэрэфаер Iофтхьабзэм къыщаIуагъ. ПIуныгъэм ылъэныкъокIэ хэбзэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэм къатефэрэр ашIэщт. Ащ хэхьэ кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэхэм ягъэхьазырын.
Адыгэ къэралыгъо университетым ипилотнэ проектэу «Школково» зыфиIорэм шIуагъэ къытынэу зэрэщыгугъыхэрэр зэхахьэм къыщаIуагъ. АР-м и ЛIышъхьэрэ УФ-м просвещениемкIэ иминистрэрэ мы Iофыгъохэм пчъагъэрэ атегущыIагъэх.
Республикэм ипащэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ кIэлэегъаджэхэм, кIэлэпIухэм, гъэсакIохэм зэрафэразэр КIэрэщэ Анзаур къыIуагъ ыкIи илъэсыкIэ еджэгъоу къэблагъэрэмкIэ къафэгушIуагъ. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм джащ фэдэу шIуфэс къарихыгъ Владимир Нарожнэм. ГъэхъэгъэшIухэр яIэу зэрэлажьэхэрэмкIэ зэрафэразэр ащ къыIуагъ.
Гъэсэныгъэм исистемэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм анаIэ зэрэтетыр, кIэлэегъаджэхэм ялэжьапкIэ къэIэтыгъэныр, еджапIэхэм яматериальнэ-техническэ базэ нахьышIу шIыгъэныр, кIэлэеджакIохэм шIэныгъэ куухэр аIэкIэлъынхэмкIэ ящыкIагъэр ягъэгъотыгъэныр пшъэрылъ шъхьаIэу зэрэщытхэр Евгений Лебедевым къыIуагъ. Ахэм афытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэу зэхащагъэхэм ягугъу къышIыгъ.
Iофтхьабзэм икIэух гъэсэныгъэм иIофышIэхэу, ныбжьыкIэ патриотическэ организациехэм япащэхэу гъэхъэгъэшIухэр зышIыгъэхэм АР-м и ЛIышъхьэ, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм, АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ ящытхъу тхылъхэр аратыжьыгъэх, шъхьафэу ветеранхэр агъэшIуагъэх.
ДЕЛЭКЪО Анет. Сурэтхэр: А. Гусев.