Адыгэр зэлъязыгъашIэхэрэм ащыщ
Лъэпкъ шъуашэхэр зыдырэ IэпэIасэу Акъущэ Фатимэ лъэпкъ творчествэмкIэ ыкIи IэшIэгъэ зэфэшъхьафхэмкIэ Урысые фестиваль-зэнэкъокъоу «Многоликая Россия» зыцIэм хэлэжьагъ ыкIи «декоративно-прикладное искусство» зыфиIорэ лъэныкъом Гран-при къыщыдихыгъ.
[caption id="attachment_135781" align="aligncenter" width="800"] Акъущэ Фатимэ ихъарзынэщ.[/caption]Чэчэн Республикэм щыкIогъэ фестиваль-зэнэкъокъум Урысыем ишъолъыр 17-мэ къарыкIыгъэ артистхэр, творческэ купхэр хэлэжьагъэх. Урысыем щыпсэурэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къэIэтыжьыгъэнхэр, культурнэ-эстетическэ пIуныгъэ къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ягъэгъотыгъэныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьыгъэр.
Фатимэ ицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу иIэпэIэсэныгъэкIэ къахэщэу, пшъэшъэ чанэу, губзыгъэу щытыгъ. Дэныр зикIэсэгъэ ныжъэу Цуцэ ар кIырыплъыщтыгъ, ышIэрэр шIогъэшIэгъоныгъ. Гурыт еджапIэм ыуж дэным феджэнэу къыхимыхыгъэми, ыгукIэ зыфэщэгъэ сэнэхьатым ищыIэныгъэ гъогу рипхыгъ.
— Сызыщылэжьэн сылъыхъоу IофшIапIэ зыщарагъэгъотырэ гупчэм сызеуалIэм, художественнэ салоным лъэпкъ Iэмэ- псымэхэр зыщащэрэ отделэу иIэм сагъэкIогъагъ. Ащ апэрэу сызычIэхьэм, лъым хэлъ IэпэIэсэныгъэр зэрэзгъэфедэжьын фаер къызгурыIуагъ. ЗэлъашIэрэ бзылъфыгъэ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ дышъэ хэдыкIыным сыфигъэсагъ. Лъэпкъ нэшанэ зиIэ пкъыгъо цIыкIухэр сшIыхэу езгъэжьэгъагъ. Ар сыгу рихьэу, сиIоф кIэкIэу зысэлъэгъум, нахь игъэкIотыгъэу мы лъэныкъом сыдэлэжьэнэу езгъэжьагъ, — еIо тигущыIэгъу.
Непэ Акъущэ Фатимэ иIэпэIэсэныгъэ Адыгеим имызакъоу, нэмыкI шъолъырхэми ащызэлъашIэ. Ащ ыдыгъэ лъэпкъ шъуашэхэм ядэхагъэ нэр пIэпехы.
— Адыгэ шъуашэр сыдигъуи сыгу рихьыщтыгъ. Илъэси 9 сыныбжьыгъ сянэжъ сае зысфедым. Ащ дэжьым сызэрэгушIощтыгъэр къэсэшIэжьы. Непэ сэ джащ фэдэу кIэлэцIыкIухэр згъэгушIон амал зэрэсиIэм, пшъэшъэжъыеу унагъо ихьэхэрэм цыхьэ къысфашIэу сае зэрэсагъэдырэм сегъэгушхо, ащ гухахъо хэсэгъуатэ. Илъэс 17 хъугъэ сыгукIэ сызыфэщэгъэ IофшIэныр зызгъэцакIэрэр, — къытфеIуатэ Фатимэ.
[caption id="attachment_135780" align="aligncenter" width="800"] Акъущэ Фатимэ ихъарзынэщ.[/caption]2007-рэ илъэсым апэрэу адыгэ шъуашэхэр зыщадырэ ыкIи охътэ гъэнэфагъэкIэ зыщатырэ салон Фатимэ къызэIуихыгъагъ. Илъэс зэкIэлъыкIохэм иIофшIэн хигъэхъуагъ, IэпыIэгъу къыфэхъухэрэ бзылъфыгъэхэри ыштагъэх.
Амалэу иIэмкIэ иIэшIагъэхэр къызщигъэлъэгъощт зэнэкъокъу, фестивальхэм Фатимэ ахэлжьэ. «Черкешенка — Адыгэ пшъашъ» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоным исаехэр хэлэжьагъэх, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм кIымафэм зэхищэгъэгъэ шIушIэ Iофтхьабзэми игуапэу хэлэжьагъ. АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ культурэмкIэ Министерствэр иIэпыIэгъоу «Адыгэхэм ядышъэид» зыфиIорэ Iофтхьабзэу зэхащагъэми ар къырагъэблэгъагъ. Нарт эпосым щыцIэрыIо Сэтэнае исурэт зытет арт-композицием ишIын иIахьышIу зэрэхэлъым фэшI Щытхъу тхылъ къыфагъэшъошагъ. Чэчэным щыкIогъэ фестиваль-зэнэкъокъум иIэпэIэсэныгъэ къыщыхагъэщыгъ.
— Гран-при къызэрэтфагъэшъошагъэр тигуап. Сэе ыкIи цые зэфэшъхьафхэр тщэгъагъэх. НэмыкI лъэпкъхэм тишъуашэхэр ашIодахэхэу къакIэрыхьэхэзэ яплъыщтыгъэх. Чэчэнхэм ежь яшъуашэ лъэшэу фагъэдагъ. Мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм узахэлажьэкIэ, уишIэныгъэ хэогъахъо, нэмыкIхэм Iоф зэрашIэрэр олъэгъу, щысэ зытепхынхэр мымак1эу къахэкIых, — къытфеIуатэ Фатимэ.
Адыгэ шъуашэм идын упылъыным пае щэIэгъэшхо уиIэн фае. УиIофшIэн угу римыхьэу, гухахъо хэмыгъуатэмэ, ар пфэгъэцэкIэщтэп. Сае е цые шIыгъахэр зыплъэгъукIэ, ащ фэдиз Iоф къыпэкIыми къыбгурыIорэп, зы чIыпIэ тэрэзэу зымышIыкIэ, идэгъугъэ къызэIэхьэ. Фатимэ иIофшIэн зэрифэшъуашэу зэригъэцэкIэщтым мэхьэнэ ин реты, охътабэ ехьыми, «ышIырэм улъымыплъэжь» зыфаIорэм фэд.
Бзылъфыгъэ IэпэIасэм ицIыкIугъом зыкIэхъопсыщтыгъэ IофшIэныр непэ иI, ащ къыщымыуцоу игъэхъагъэхэм ахигъэхъон гухэлъ зыдиIыгъ. Адыгэхэм якультурэ къизыIотыкIырэ пкъыгъохэр ышIынхэр имурад. Кушъэм къыщегъэжьагъэу ижъы- кIэ агъэфедэщтыгъэ нэмыкI Iэмэ-псымэхэр зэригъэгъотынхэу, ахэр дахэу ыгъэкIэрэкIэнхэу фай. КъыткIэхъухьэрэ лIэужхэм яшэн-хабзэхэр ашIэнхэмкIэ ащ ишIуагъэ къэкIощт. Сыд фэдэ шъуашэ къежьагъэми, адыгэмэ яижъырэ шъуашэ нахь дахэ зэрэщымыIэр аригъэлъэгъущт.
ДЕЛЭКЪО Анет.