Top.Mail.Ru

Адыгэр зэлъязыгъашIэхэрэм ащыщ

Image description

Лъэпкъ шъуашэхэр зыдырэ IэпэIасэу Акъущэ Фатимэ лъэпкъ творчествэмкIэ ыкIи IэшIэгъэ зэфэшъхьафхэмкIэ Урысые фестиваль-зэнэкъокъоу «Многоликая Россия» зыцIэм хэлэжьагъ ыкIи «декоративно-прикладное искусство» зыфиIорэ лъэныкъом Гран-при къыщыдихыгъ.

[caption id="attachment_135781" align="aligncenter" width="800"]  Акъущэ Фатимэ ихъарзынэщ.[/caption]

Чэчэн Республикэм щыкIогъэ фестиваль-зэнэкъокъум Урысыем ишъолъыр 17-мэ къарыкIыгъэ артистхэр, творческэ купхэр хэлэжьагъэх. Урысыем щыпсэурэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къэ­Iэтыжьыгъэнхэр, культурнэ-эс­тетическэ пIуныгъэ къыткIэхъу­хьэрэ лIэужхэм ягъэгъотыгъэныр ары пшъэрылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьыгъэр.

Фатимэ ицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу иIэпэIэсэныгъэкIэ къахэщэу, пшъэшъэ чанэу, губзыгъэу щытыгъ. Дэныр зикIэ­сэгъэ ныжъэу Цуцэ ар кIырыплъыщтыгъ, ышIэрэр шIогъэшIэгъоныгъ. Гурыт еджапIэм ыуж дэным феджэнэу къыхимыхыгъэми, ыгукIэ зыфэщэгъэ сэнэхьатым ищыIэныгъэ гъогу рипхыгъ.

Сызыщылэжьэн сылъыхъоу IофшIапIэ зыщарагъэгъотырэ гупчэм сызеуалIэм, художественнэ салоным лъэпкъ Iэмэ- псымэхэр зыщащэрэ отделэу иIэм сагъэкIогъагъ. Ащ апэрэу сызычIэхьэм, лъым хэлъ IэпэIэ­сэныгъэр зэрэзгъэфедэжьын фаер къызгурыIуагъ. ЗэлъашIэрэ бзылъфыгъэ IэпэIасэу Гумэ Ларисэ дышъэ хэдыкIыным сыфигъэсагъ. Лъэпкъ нэшанэ зиIэ пкъыгъо цIыкIу­хэр сшIыхэу езгъэжьэгъагъ. Ар сыгу рихьэу, сиIоф кIэкIэу зысэлъэгъум, нахь игъэкIотыгъэу мы лъэны­къом сыдэлэжьэнэу ез­гъэжьагъ, — еIо тигущы­Iэгъу.

Непэ Акъущэ Фатимэ иIэпэ­Iэсэныгъэ Адыгеим имызакъоу, нэмыкI шъолъырхэми ащызэлъа­шIэ. Ащ ыдыгъэ лъэпкъ шъуа­шэхэм ядэхагъэ нэр пIэпехы.

Адыгэ шъуашэр сыди­гъуи сыгу рихьыщтыгъ. Илъэси 9 сыныбжьыгъ сянэжъ сае зысфедым. Ащ дэжьым сызэрэгушIощтыгъэр къэсэшIэжьы. Непэ сэ джащ фэдэу кIэлэцIыкIухэр згъэгушIон амал зэрэсиIэм, пшъэшъэжъыеу унагъо ихьэхэрэм цыхьэ къысфашIэу сае зэрэсагъэдырэм сегъэгушхо, ащ гухахъо хэсэгъуатэ. Илъэс 17 хъугъэ сыгукIэ сызыфэщэгъэ Iоф­шIэныр зызгъэцакIэрэр,къытфеIуатэ Фатимэ.

[caption id="attachment_135780" align="aligncenter" width="800"]  Акъущэ Фатимэ ихъарзынэщ.[/caption]

2007-рэ илъэсым апэрэу адыгэ шъуашэхэр зыщадырэ ыкIи охътэ гъэнэфагъэкIэ зыщатырэ салон Фатимэ къызэIуи­хыгъагъ. Илъэс зэкIэлъыкIохэм иIофшIэн хигъэхъуагъ, IэпыIэгъу къыфэхъухэрэ бзылъфыгъэхэри ыштагъэх.

Амалэу иIэмкIэ иIэшIагъэхэр къызщигъэлъэгъощт зэнэкъокъу, фестивальхэм Фатимэ ахэл­жьэ. «Черкешенка — Адыгэ пшъашъ» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоным исаехэр хэлэжьагъэх, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм кIымафэм зэхищэгъэгъэ шIушIэ Iофтхьабзэми игуапэу хэлэжьагъ. АР-м лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ культурэмкIэ Министерствэр иIэпыIэгъоу «Адыгэхэм ядышъэид» зыфиIорэ Iофтхьабзэу зэхащагъэми ар къырагъэблэгъагъ. Нарт эпосым щыцIэрыIо Сэтэнае исурэт зытет арт-композицием ишIын иIахьышIу зэрэхэлъым фэшI Щытхъу тхылъ къыфагъэшъо­шагъ. Чэчэным щыкIогъэ фестиваль-зэнэкъокъум иIэпэIэсэныгъэ къыщыхагъэщыгъ.

Гран-при къызэрэтфа­гъэшъошагъэр тигуап. Сэе ыкIи цые зэфэшъхьафхэр тщэгъагъэх. НэмыкI лъэпкъ­хэм тишъуашэхэр ашIодахэхэу къакIэрыхьэхэзэ яплъыщтыгъэх. Чэчэнхэм ежь яшъуашэ лъэшэу фагъэдагъ. Мыщ фэдэ Iоф­тхьабзэхэм узахэлажьэкIэ, уишIэныгъэ хэогъахъо, нэмыкIхэм Iоф зэрашIэрэр олъэгъу, щысэ зытепхынхэр мымак1эу къа­хэкIых,къыт­феIуатэ Фатимэ.

Адыгэ шъуашэм идын упы­лъы­ным пае щэIэгъэшхо уиIэн фае. УиIофшIэн угу римыхьэу, гуха­хъо хэмыгъуатэмэ, ар пфэгъэцэкIэщтэп. Сае е цые шIыгъахэр зыплъэгъукIэ, ащ фэдиз Iоф къыпэкIыми къыбгурыIорэп, зы чIыпIэ тэрэзэу зымышIыкIэ, идэгъугъэ къызэ­Iэхьэ. Фатимэ иIофшIэн зэрифэшъуашэу зэригъэцэкIэщтым мэхьэнэ ин реты, охътабэ ехьы­ми, «ышIырэм улъы­­­мы­плъэжь» зыфаIорэм фэд.

Бзылъфыгъэ IэпэIасэм ицIыкIугъом зыкIэхъопсыщтыгъэ IофшIэныр непэ иI, ащ къыщымыуцоу игъэхъагъэхэм ахигъэ­хъон гухэлъ зыдиIыгъ. Адыгэхэм якультурэ къизыIотыкIырэ пкъы­гъохэр ышIынхэр имурад. Ку­шъэм къыщегъэжьагъэу ижъы- кIэ агъэфедэщтыгъэ нэмыкI Iэмэ-псымэхэр зэригъэгъотынхэу, ахэр дахэу ыгъэкIэрэкIэнхэу фай. КъыткIэхъухьэрэ лIэ­ужхэм яшэн-хабзэхэр ашIэнхэмкIэ ащ ишIуагъэ къэкIощт. Сыд фэдэ шъуашэ къежьагъэми, адыгэмэ яижъырэ шъуашэ нахь дахэ зэрэщымыIэр аригъэлъэгъущт.

ДЕЛЭКЪО Анет.