Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат АР-м иминистрэхэм я Кабинет изэIукIэу тыгъуасэ зэрищэгъагъэм министерствэхэм япащэхэм къащаIотагъ къафэгъэзэгъэ лъэныкъохэм яIофхэм язытет фэгъэхьыгъэу. Республикэм ипащэ анахьэу анаIэ зытыраригъэдзагъэр Урысыем и Президентэу Владимир Путиныр кIэщакIо зы­фэхъугъэ лъэныкъохэм ягъэцэкIэнкIэ Iофыгъоу къэуцугъэхэм язэшIохын, джащ фэдэу къэралыгъо программэхэмрэ лъэпкъ проектхэмрэ къыдалъытэхэрэр гъэцэкIэгъэнхэр ары.

[caption id="attachment_134982" align="aligncenter" width="800"] А. Гусев[/caption]

АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэу КIэрэщэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, мы илъэсым лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ къапкъырыкIырэ Iофтхьабзэхэм язэшIохын Адыгеим сомэ миллиард 20-м ехъу щапэIуа­гъэхьагъ. Мы лъэхъаным контрактациер аухыгъ пIоми хъущт, пшъэрылъхэр процент 39-у агъэцэкIагъэх. Ащ нэужым КIэрэщэ Анзаур къыIотагъ псэуалъэу ашIын фэягъэхэм япхыгъэ Iофтхьабзэхэм афэгъэхьыгъэу: къутырэу Тихоновым кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ къыщызэIуахыгъах, Мыекъопэ районымкIэ псэупIэу Первомайскэм спорткомплексым ишIын щаухыгъ, псэупIэу Ханскэм искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу дэтым игъэцэкIэ­жьын Iоныгъом и 1-м ехъулIэу аухынэу рахъухьагъ. Джащ фэдэу Тэхъутэмыкъое районым псыубытыпIэмэ яшIын щэкIо. Адыгеим и ЛIышъхьэ пшъэрылъ афи­шIыгъ проектэу «Псы къабзэр» зыфиIорэм амал зэриIэкIэ нахь чанэу хэлэжьэнхэу, мы илъэсым атIупщынхэу щыт псэолъэ заулэ­мэ яшIын ухыгъэнымкIэ, джащ фэдэу къихьащт илъэсым телъытэгъэ проекти 9-мэ ягъэцэкIэнкIэ IофшIэныр агъэлъэшы­нэу. Гъогу картэкIэ заджэхэрэм, IофшIэн пэпчъ ичэзыу уплъэкIугъэным иамал щыIэным пае, нэфэгъэ икъу хэлъхьэгъэн зэрэфаер ЛIышъхьэм къыхигъэщыгъ.

Къэралыгъо программэу «Къуаджэхэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэныр» зыфиIорэм къыдилъытэрэ Iофтхьабзэхэм социальнэ инфраструктурэр нахьышIу шIыгъэнымкIэ мэхьанэшхо зэриIэр Адыгеим и ЛIышъхьэ къыIуагъ. БлэкIыгъэ илъэсхэм социальнэ псэолъэ шъэ пчъагъэ ашIыгъ ыкIи агъэцэкIэжьыгъ. АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, мы илъэсым къэралыгъо программэм диштэу сомэ миллиард 1,3-рэ фэдиз социальнэ учреждение ыкIи инфраструктурэм ипсэолъэ 28-мэ яшIын, язэтегъэпсыхьан ыкIи ягъэцэкIэжьын пэIуагъэхьанэу щыт. Проектхэм ащыщхэр ыкIэм нэсыгъэх. Ахэм ахэхьэх псэупIэу Заревэм, къуаджэу Пщычэу нэбгыри 120-рэ зычIэфэщт кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэу ащашIыщтхэр, Хьатыгъужъыкъуае культурэм и Унэу щагъэпсыщтыр.

Адыгеим и ЛIышъхьэ цIыфхэм адыриIэгъэгъэ зэIукIэгъум ыуж псэупIэ заулэхэм япхыгъэу афишIыгъэгъэ пшъэ­рылъхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъухэрэм ынаIэ атет, Iофыгъохэу цIыфхэм къаIэтыгъэхэм язэшIохынкIи пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афишIыгъэх. Ахэм ахэхьэх псэупIэхэу Кужорскэр, Чернышевыр, Родниковыр зэтегъэпсыхьэгъэнхэр. Мы IофыгъохэмкIэ къэгущыIагъ Мыекъуапэ ипащэу Геннадий Митрофановыр.

[caption id="attachment_134983" align="aligncenter" width="800"] А. Гусев[/caption]

«Лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо про­граммэхэмрэ атегъэпсыхьагъэу зэкIэ псэолъэшIынхэр ипIалъэм ухыгъэнхэ фае. Къулыкъу ыкIи ведомствэ зэфэшъхьафхэм язэдемыгъэштэныгъэ къыхэкIэу загъорэ ящыкIагъэхэм анаIэ атырарагъэдзэжьын фаеу мэхъу. Псэуалъэхэм яшIынкIэ опытышхо щыIэ хъугъэ ыкIи ащ кIырыплъын­хэ фае. ПсэолъакIэхэр ашIыхэ зыхъукIэ ахэм къапэIулъ чIыпIэхэр зэрэгъэпсыгъэщт­хэм, зэрэзэтырагъэпсыхьащтхэм пэшIорыгъэшъэу ягупшысэнхэ фае. Социальнэ мэхьанэ зиIэ псэуалъэхэр амал зэриIэкIэ нахь Iэрыфэгъоу щытынхэм ыкIи цIыфхэм яфедэхэм афэгъэлэжьэгъэнхэм тынаIэ тедгъэтын фае», — къыхигъэщыгъ Къум­пIыл Мурат.

Адыгеим и ЛIышъхьэ муниципалитетхэм япащэхэм пшъэрылъ афишIыгъ цIыф псэупIэхэм ятеплъэ нахь дахэу щытыным, чъыг-къэгъагъэхэр нахьыбэу ащыгъэтIысыгъэнхэм, зыдэщымытыпхъэ чIыпIэхэм сатыушIыпIэхэр аIуахыжьынхэм япхыгъэ­хэу.

Гухэлъхэу яIэхэм язэшIохын­кIэ Iофтхьабзэхэр гъэцэкIагъэ хъунхэм пае АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэм ыкIи муниципалитетхэм япащэхэм пшъэрылъ афашIыгъ бюджетым къыдилъы­тэрэ лъэныкъохэм ягъэцэкIэн анаIэ нахь тырагъэтынэу. АР-м финансхэмкIэ и Министерствэ ипащэу Виктор Орловым къызэриIуагъэмкIэ, 2023-рэ илъэсым иапэрэ мэзитф зэхэубытэгъэ бюджетым ихэбзэIахь ыкIи имы­хэбзэIахь хахъоу къихьагъэр сомэ миллиарди 8,9-м хьазырэу нэсыгъ (2022-рэ илъэсым – процент 99,9-рэ, 2021–рэ илъэсым – проценти 130-м ар нэсыгъагъ), мэзитфым къыкIоцI рахъухьа­гъэр проценти 111-кIэ гъэцэкIагъэ хъугъэ.

Мы илъэсым республикэ бюджетым сомэ миллион 15 фэдиз къыхагъэкIыгъ псыр къазыкIаом Кощхьэблэ районымкIэ зэрар зыхьыгъэхэм апае, сомэ мин 700 фэдиз Мыекъопэ районым щыпсэухэрэм аIэкIагъэхьагъ. А муниципалитетхэм япащэхэм къаIотагъ ошIэ-дэмышIагъэ зы­хэлъ тхьамыкIагъом къызыдихьыгъэ кIэуххэм ядэгъэзыжьын зэ­рэкIуагъэмрэ IэпыIэгъур цIыфхэм зэраратыгъэмрэ афэгъэхьыгъэу.

Зэхэсыгъом икIэухым АР-м и ЛIышъхьэ анаIэ тыраригъэ­дзагъ хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм ыкIи ахэм яунагъохэм IэпыIэгъу ятыгъэным, Урысыем и ЛIыхъужъхэм яшIэжь хэмыкIокIэжьыным пае зэшIуахыхэрэм, шIушIэ IэпыIэгъур алъыгъэIэсыгъэным атегъэпсыхьагъэу Iофэу агъэцакIэрэм мэхьанэшхо зэриIэм. Адыгеим ипащэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, а лъэныкъохэмкIэ IофшIэныр гъэлъэшыгъэным апшъэрэ мэхьанэ иIэу щыт.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу