Гъэзетым имэфэкI
Къэлэ гъэзетэу «Майкопские новости» зыфиIорэр къызыдэкIырэр неущ илъэси 110-рэ мэхъу. А уахътэм къыкIоцI тедзэгъум бэ пэкIэкIыгъэр: хэхъоныгъэхэр ышIэуи, зэфашIыжьэуи, икIэрыкIэу къызэIуахыжьэуи хъугъэ.
[caption id="attachment_134244" align="aligncenter" width="800"] А. Балабась.[/caption]КъежьапIэр
ТхакIоу Виктор Мазурик иочеркхэм Октябрэ революцием ыпэкIэ Мыекъуапэ къыщыдэкIыщтыгъэ гъэзетхэм якъэбар тащырехьылIэ. Ащ итхылъэу къыблэ къэлэ цIыкIум фэгъэхьыгъэм я XX-рэ лIэшIэгъум иублэгъу Мыекъуапэ дэсхэм къаIэкIахьэщтыгъэ гъэзетхэм ягугъу къыщишIыщтыгъ.
1913-рэ илъэсым тедзэгъу 11 Мыекъуапэ къыщыдэкIыщтыгъ. «Майкопские новости» зыфиIорэ гъэзетыр а илъэсым мэкъуогъум и 2-м (мэкъуогъум и 15-м) къыдагъэкIэу рагъэжьэгъагъ. Ащ апэрэ редакторэу иIагъэр Петр Черниковыр ары.
Мы гъэзетым фэгъэхьыгъэ къэбарэу бэп къыднэсыжьыгъэр. Мылъку зэрэщымыIэм къыхэкIэу 1913-рэ илъэсым имэкъуогъу щегъэжьагъэу ишышъхьэу нэс гъэзетым иномерипшI ныIэп къыдагъэкIынэу хъугъагъэр.
«Майкопские новости» зыфиIорэ гъэзетым иномерипшIэу 1913-рэ илъэсым къыдэкIыгъагъэхэр къызэрэднэсыжьыгъэр зишIушIагъэр тарихъ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу, тхакIоу, журналистэу Сыджыхь Хьазрэтбый ары. Мы гъэзетым иномерхэу Урысые къэралыгъо тхылъеджапIэм чIэлъыгъэхэм якопиехэр 2011-рэ илъэсым ыкIэхэм адэжь ащ Мыекъуапэ къыхьыжьыгъагъэх.
ИкIэрыкIэу къыдагъэкIэу зэраублэжьыгъэр
Адыгэ автоном хэкум инароднэ депутатхэм я Мыекъопэ къэлэ Совет игъэцэкIэкIо комитет 1990-рэ илъэсым унашъо ыштэгъагъ къэбар жъугъэм иамалыкIэ атхынэу. ГъэзетыкIэу «Майкопские новости» иредакторэу агъэнэфагъэр Ольга Бобровар ары. Илъэс 77-кIэ узэкIэIэбэжьымэ, ащ фэдэ цIэ зиIэ гъэзет Мыекъуапэ къызэрэщыдэкIыщтыгъэм ар щыгъозагъэп.
Редактор шъхьаIэм ипшъэрылъхэм зэу ащыщыгъ IофышIэ ныбжьыкIэхэр, чанхэр къэгъотыгъэнхэр. Апэрэ журналистхэу гъэзетым къыIухьагъэхэр Александр Шелудшевыр, Екатерина Крыловар, Эдуард Фурсовыр ары. ЫужыкIэ опытышхо зиIэ Елена Искандеровар, Викторина Беловар, Валентина Землянкинар, Василий Сальниковыр ыкIи нэмыкIхэр къаштагъэх.
Ольга Бобровар зипэщэ гъэзетым Мыекъуапэ дэсхэм ящыIэныгъэ чIыпIэ гъэнэфагъэ щиубытыгъ. Непэ къызынэсыгъэм гъэзетеджэхэм къэбарыкIэхэр, статья, очерк, зэдэгущыIэгъу гъэшIэгъонхэр ащ инэкIубгъохэм арагъуатэх.
[caption id="attachment_134245" align="aligncenter" width="800"] А. Балабась.[/caption]Гъэзетым иIофышIэ чанхэр
Редактор шъхьаIэу, журналистикэм ылъэныкъокIэ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ишIухьафтын илауреатэу Мария Куренинар япащэу къэлэ гъэзетэу «Майкопские новости» зыфиIорэм нэбгырэ 11 непэ щэлажьэ.
Тхьамафэм щэ ар къыдэкIы. Редакцием иIофышIэхэм номер пэпчъ игъэхьазырын пшъэдэкIыжьышхо зэрэпылъыр икъоу къагурэIо. Обозревательхэу Юлия Косенкэм, Олеся Ковалевам, Юрий Морозовым ащ къихьащтхэм Iоф адашIэ. ПшъэдэкIыжь зыхьырэ секретарэу Ирина Теницкаяр статьяхэм яджэ, гъэтэрэзыжьынхэр ахэм афешIы. ЫужыкIэ дизайнерэу Виктория Рудниченкэр фэкъулаеу гъэзетым изэхэгъэуцон фежьэ. Редактор шъхьаIэм игуадзэу Вера Корниенкэмрэ редактор шъхьаIэу Мария Куренинамрэ зэхагъэуцогъэхэ нэкIубгъохэм яплъыжьых.
Гъэзетым ущылэжьэныр псынкIэп. ЗэкIэри игъом зэпыбгъэфэн фае. Обозревательхэр Iофтхьабзэхэм ахэлажьэх, егугъузэ статьяхэр къатхыжьы. Гъэзетым итыщтхэм яуплъэкIуни, номерым изэхэгъэуцони Iофыбэ къапэкIы. Арэущтэу зэрэщытзи, редакцие IофшIэным узыIэпещэ, пщыщ шъыпкъэ мэхъу. ИлъэсипшI пчъагъэ хъугъэу редакцием щылажьэхэрэм къаIотагъэхэм ар къагъэшъыпкъэжьы.
Дизайнерэу Виктория Рудниченкэр:
«ОшIэ-дэмышIэу гъэзетым сыкъэкIонэу хъугъэми, илъэс 22-рэм шIокIыгъ сызыщылажьэрэр. Институт ужым IофшIэпIэ чIыпIэ сылъыхъузэ, наборщикэу редакцием сыкъаштэгъагъ. IофшIэнэу згъэцакIэрэри, коллективэу сызхэтыри сыгу рихьыгъэхэти, ащ сыкъыIунэжьыгъ. Гъэзетым изэхэгъэуцон пылъым Iоф зэришIэрэм сыкIырыплъызэ, сэри а IофшIэныр сIэ къизгъахьэ сшIоигъо хъугъэ. СиIофшIэн шIу сэлъэгъу, нэмыкIыкIэ ар зэблэсхъунэу сыфаеп. Гъэзетым щылэжьэнэу езыгъажьэхэрэм зыхагъэхъо зэпытынэу, яамалхэм зыкъызэIурагъэхынэу сафэлъаIо».
[caption id="attachment_134246" align="aligncenter" width="800"] А. Балабась.[/caption]ПшъэдэкIыжь зыхьырэ секретарэу Ирина Теницкаяр:
«Илъэс 20 хъугъэ гъэзетым сызыIутыр. Адыгэ къэралыгъо университетым филологиемкIэ ифакультет къызысэухым гурыт еджапIэм Iоф щысшIагъ. Редакцием корректор зэрищыкIагъэр ошIэ-дэмышIэу зэхэсхынэу хъугъэ. А IофшIэныр лъэшэу сыгу рихьыгъ. Тимуниципальнэ гъэзет республикэм, хэгъэгум, дунаим къащыхъухэрэм афэгъэхьыгъэ къэбархэр къэлэдэсхэм алъегъэIэсых. Гъэзетеджэхэм ашIогъэшIэгъоныным пае щыIэныгъэм къыгъэуцурэ Iофыгъо пстэуми псынкIэу тынаIэ атетыдзэным тыпылъ».
Редактор шъхьаIэм игуадзэу Вера Корниенкэр:
«Гъэзетым иредакцие сызыщылажьэрэр илъэс 30 хъугъэ. Мыекъопэ типографием ищыкIэгъэ печатникхэр, наборщикхэр рагъэджэнхэу зэраугъоихэрэм ехьылIэгъэ мэкъэгъэIур ошIэ-дэмышIэу сынэгу къыкIидзэнэу хъугъэ. А уахътэм оборудованиякIэу типографием къащагъэр сшIогъэшIэгъон хъугъагъэ. Еджэныр къэсыухи, 1991-рэ илъэсым гъэзетэу «Майкопские новости» зыфиIоу икIэрыкIэу къыдагъэкIэу рагъэжьэжьыгъагъэм иапэрэ номер итыщтхэр хэсхыгъагъэх. Игъорыгъозэ гъэзетыр къыдагъэкIэу заублэм, ащ дакIоу корректировщик сэнэхьатри сIэ къизгъэхьагъ. 1993-рэ илъэсым мы гъэзетым корректорэу Iоф щысшIэу сыублагъ. 2004-рэ илъэсым обозреватель IэнатIэм зыфэзгъэзагъ. А лъэхъаным гъэзетым редактор шъхьаIэу иIэгъэ Александр Шутихиным игъо къысфилъэгъугъ гъэсэныгъэмрэ культурэмрэ афэгъэхьыгъэ очеркхэмрэ статья цIыкIухэмрэ згъэхьазырынхэу. Мы чIыпIэр сыгу рихьыгъ, сыда пIомэ гъэзетым инэкIубгъохэм къарыхьэрэ материалхэм азыныкъо нахьыбэр обозревателым ыгу щыпхырэкIых. Анахьэу ар зыфэгъэхьыгъэр цIыф гъэшIэгъонхэм адысиIэгъэ зэдэгущыIэгъухэр ары. 2014-рэ илъэсым гуфакIохэу Донбасс кIогъэгъэ хъулъфыгъэхэм афэгъэхьыгъэ статьяр сыгу икIыжьырэп. Мамыр сэнэхьатхэм арылажьэхэрэр цIыфхэм яшъхьафитныгъэ фэбэнэнхэу Донбасс кIогъагъэх. Ахэм къысфаIотагъэр зэкIэ сыгу щызэпэкIэзгъэкIыгъ, материалым игъэхьазырын бэрэ сыпылъыгъ. Сыда пIомэ ищыкIэгъэ гущыIэхэр къысфэмыгъотэу бэрэ сыхэтыгъ».
[caption id="attachment_134247" align="aligncenter" width="800"] А. Балабась.[/caption]Редактор шъхьаIэу Мария Куренинар:
«Сятэжъэу Бобырь Иван Прокофий ыкъор ары зыпкъ къикIыгъэр гъэзетым сыкъыIухьаныр. Штатым хэмыт корреспондентэу ар щытыгъ. СамбэмкIэ спорт еджапIэм щылажьэщтыгъ, ау гъэзетми ренэу къатхэщтыгъ. Зы мафэ горэм гъэзетым наборщик зэрищыкIагъэр ащ къысиIуагъ. А лъэхъаным сэри IофшIэн сылъыхъущтыгъ. Мэлылъфэгъум и 1-м гъэзетым сыкъыIухьагъ. СиныбжьыкIэгъум къыщегъэжьагъэу журналист сыхъу сшIоигъуагъ. Ащ лъэныкъо пстэуми хэшIыкI афыриIэн фае. Къэбар жъугъэм иамалхэм сазыщылажьэрэр илъэс 20-м къехъугъ. Илъэсрэ ныкъорэкIэ нэмыкI Iоф горэм сыпыхьэгъагъ. Ащ етIанэ гъэзетым сызэрэфэзэщырэр къызгурыIуагъ. Мыщ къызэрэзгъэзэжьыгъэр сигопагъ, ау редактор шъхьаIэм иIэнатIэ зэрэзгъэцакIэрэм пшъэдэкIыжьэу схьырэми къыхигъэхъуагъ. Арэу щыт нахь мышIэми, статьяхэри стхынэу игъо сефэ. ГущыIэм пае, материалэу «Мирные. Из Мариуполя с любовью» зыфиIорэм игъэхьазырын мазэм къехъурэ сыпылъыгъ, гущыIэу ищыкIагъэхэм салъыхъугъ».
Гъэзетым ия 110-рэ илъэс зыщыхагъэунэфыкIырэ мафэр адрэхэм зэратекIыщт хъатэ щыIэп. Редакцием иIофышIэхэм зэресагъэхэу Iоф ашIэщт, къэбарыкIэхэр къэлэдэсхэм аIэкIэгъэхьэгъэнхэм дэлэжьэщтых. Редакцием иIофышIэхэр лъэшэу егъэгушIох ягъэзет къихьэхэрэр гъэзетеджэхэм гунэс зэращыхъухэрэм, яIофшIэн ахэм осэшхо къызэрэфашIырэм. «Адыгэ макъэм» Iутхэр гъэзетэу «Майкопские новости» зыфиIорэм щылажьэхэрэм ямэфэкIкIэ афэгушIох, щыIэкIэ дэгъу яIэнэу, гъэхъагъэхэр ашIынхэу, ятворческэ гухахъо зыкъиIэтынэу афэлъаIох!
Александра Балабась.