Адыгабзэр дэгъу дэдэу зы­шIэрэ сабыйхэмрэ ар къызфэ­къинхэмрэ зэIуагъэкIэнхэр, аужырэхэм ежь ялэгъухэм ны­дэлъфыбзэр зэрашIэрэм ара­гъэлъэгъуныр, изэгъэшIэнкIэ шIы­кIэ-амалэу къыфагъотыгъэм, адыгабзэр къызIэкIэгъэхьэгъэнымкIэ IэпыIэгъоу щыIэ хъу­гъэхэм ягугъу ашIыныр хьакIэщым изэхэщакIохэм мызэгъэгум пшъэрылъэу зыфа­шIыжьыгъ.

УФ-м изаслуженнэ, АР-м инароднэ артисткэу Уджыхъу Мариет ыгъэсэрэ кIэлэцIыкIу купэу «Щыгъыжъыем» хэтхэм сабыеу къэзэрэугъоигъэхэм апае къэгъэлъэгъон псау къатыгъ. «ЛъытакI», «Бзыужъый», «Зэгъунэгъухэр», «ЛIыжъ мыгъо щыгъумыт», «Унэ цIыкIу» зыфиIоу къагъэлъэгъуагъэхэр кIэ­лэцIыкIухэм лъэшэу ашIогъэ­шIэгъоныгъ. Къэгъэлъэгъоныр макIофэ макъэ къахэмыIукIэу сабыйхэр щысыгъэх. Ыгъэсэрэ купым хэтхэм Уджыхъу Мариет ацIэ къыриIуагъ, къыхэхьэгъа­кIэхэр хигъэунэфыкIыгъэх. Джэ­гуным ишапхъэхэр, езбыр зэгъэшIэныр, къэгъэлъэгъоным хэ­лэжьэгъэныр ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэнкIэ амалышIоу зэрэщытхэр «Щыгъыжъыехэм» нафэ къашIыгъ. ЕтIани ыгурэ ыпсэрэ ахилъхьэзэ Уджыхъу Мариет сабыйхэм Iоф зэрадишIэрэр нэрылъэгъу, инмэ афэдэу егъа­сэх, театральнэ къэгъэлъэгъоным ишапхъэхэри арегъашIэх. АIупшIыкIэу купым хэтхэр абзэ рэгущыIэх, мэкъэ Iужъухэр къа­IонкIэ къин къащыхъурэп, ама­къэхэр Iэтыгъэу, IупкIэу, къэгъэ­лъэгъоным зыкъыдашIызэ гу­бзыгъэу пчэгум къеуцох. Купым хэтхэм афэразэу журналистэу ыкIи тхакIоу МатIыжъ Аминэт «Бзыужъые дах» зыфиIорэ тхы­лъэу кIэлэцIыкIухэм апае къыдигъэкIыгъэр къэгъэлъэгъоным хэлэжьагъэхэм зырызэу шIу­хьафтынэу аритыгъ, сабыйхэм къащытхъугъ, тапэкIи ныдэлъфыбзэр дахэу агъэIунэу, агъэфедэнэу, рыгущыIэнхэу, ащымыгъупшэнэу афиIуагъ.

КъТРК-у «Адыгеим» ипроектыкIэу «Адыгабзэм идесэхэр» зыфиIорэм щыщ къэтыныр зэхахьэм къыщагъэлъэгъуагъ. Проектым дэлэжьэрэ журналистэу Къуижъ Аминэт ишъао игъусэу, режиссерэу Гъазые Бирамхъан икъорэлъф зэшыпхъу цIыкIухэр къыздищагъэхэу хьакIэщым хэлэжьагъэх. ПроектыкIэм мэхьанэу ратырэм Къуижъ Аминэт игугъу къы­шIыгъ. Сабыйхэм адыгабзэм изэгъэшIэн нахь псынкIэ къафэзышIыщт шIыкIэ-­ама­лэу ежьхэм къыхагъэщыгъэр сэнэхьат зэ­фэшъхьафхэм арылажьэхэрэм сабый купэу проектым хагъэла­жьэхэрэр аIуагъакIэхэзэ адыга­бзэм идесэхэр а чIыпIэхэм ща­рагъэхьынхэр, шъхьаджи иIоф адыгабзэкIэ къытегущыIэныр ыкIи анахьыбэу гъэфедагъэ хъу­рэ гущыIэхэр сабыйхэм ана­гъэсынхэр ары. АдыгабзэкIэ гу­щыIэу къафэмыIохэрэм ежь­-ежьы­рэу зыфырикъужьхэзэ проектым хэлэжьэрэ кIэлэ­цIы­кIухэм зэрэзэрагъашIэхэрэр Къуижъ Аминэт къыIотагъ. ГущыIэм пае, Урысыем дзю­домкIэ ихэшыпыкIыгъэ командэ итренер шъхьаIэу Ордэн Анзаур ныбжьыкIэхэр зыщигъасэхэрэ спортзалым щытырахыгъэ къэтыным гу­щыIэу щызэрагъэшIагъэхэр — пкIэн, къэчъыхьан, лъэбгъу едзын, шъхьагуры­гъапкI, нэ­мыкIхэри. Къинми, телевиде­ниемкIэ мыщ фэдэ къэтынэу ашIырэм ишIогъэшхо къызэрэ­кIощтым, ащ мэхьанэшхо зэри­Iэм хьакIэщым хэлэжьагъэхэм хагъэунэфыкIыгъ.

«Адыгабзэм идесэхэм» ахэлажьэхэрэм ащыщэу Мыекъопэ гимназиеу N 22-м ия 6-рэ класс къэзыухыгъэу ХъокIон Джамболэт анахь чанэу къэтынхэм ягъэхьазырын хэлажьэхэрэм ащыщэу Аминэт ыцIэ къыри­Iуагъ. ХэдгъэунэфыкIымэ тшIоигъор КъТРК-у «Адыгеим» кIэлэцIыкIухэм апае илъэс зэкIэлъыкIохэм къыщыдагъэкIырэ къэтынэу «Дэхэбын» зыфиIорэм изещакIоу Джамболэт щытыгъ Гъулацыир ыцIэ тедзэу. КIэлэ чаным орэд къэIоныр икIас, фольклор купэу «Ащэмэзым» хэхьагъ, искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэм зыще­гъасэ.

Джащ фэдэу яцIыкIугъом щегъэжьагъэу адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ куп зэфэшъхьафхэм ахэщагъэ хъухэрэм ащ ишIо­гъэшхо зэрэхахырэм ишыхьатэу хьакIэщым ацIэ къащыраIуагъ Биданэкъо Темботрэ Кайхан Нэрысрэ. ТIури «Щыгъыжъыем» хэтыгъэх, джы Тембот Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемрэ культу­рэмрэкIэ ифакультет истудент. Нэрыс журналист сэнэхьатыр къыхихыгъэу Пшызэ къэралыгъо университетым щеджэ. Ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэнкIэ «Щыгъыжъыем» ишIогъэшхо къызэрэкIуагъэр, ащ зэрэфэ­зэщыхэрэр, Уджыхъу Мариет иде­сэхэр агу имыкIыжьэу къызэринагъэр ныбжьыкIэхэм хагъэунэфыкIыгъ.

Республикэ гимназием икIэлэегъаджэхэу Мэлгощ Лидэрэ ГъукIэлI Мариетрэ якIэлэеджа­кIохэр хьакIэщым къыращэлIагъэх, адыгабзэм иегъэджэнхэр гимназием зэрэщызэхэщагъэхэм къытегущыIагъэх. ЗэIухыгъэ десэхэр, адыгабзэм имафэхэр зэрэзэхащэхэрэр, гимназием икIэлэеджакIохэр зыхэлэжьэрэ къэгъэлъэгъонхэр зэрашIыхэрэр, рагъаджэхэрэр «Ащэмэзми», «Щыгъыжъыеми», нэмыкI купхэми зэрахэтхэр, сабыйхэм ясэнаущыгъэ зыкъызэIуихыным, ныдэлъфыбзэр аIэкIэлъхьэгъэным яамал къызэрихьэу зэрэ­дэлажьэхэрэр Мэлгощ Лидэ къыIотагъ. Анахьэу зэры­гушхо­хэрэ кIэлэеджакIохэм ащыщхэу, зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм те­кIоныгъэхэр къащыдэзыхы­гъэхэр ягъусэхэу къекIолIагъэх. Ахэр я 5-рэ классым икIэлэ­еджакIоу Къэлэшъэо ТIахьиррэ я 10-рэ классыр къэзыухыгъэу Аму­рэ Адамрэ. «Адыгэ макъэм­рэ» Адыгэ Хасэмрэ мыщ фэдэ хьакIэщэу зэхащэхэрэм ягуапэу тапэкIи зэрэхэлэжьэщтхэр кIэлэегъа­джэхэм хагъэунэфыкIыгъ.

АдыгабзэкIэ зэрадзэкIыгъэ мультфильмэхэу «Лео ыкIи тиг» зыфиIорэм иедзы­гъохэм ащыщхэр сабыйхэм къафагъэлъэ­гъуагъ. АР-м и Лъэпкъ театрэ иартисткэу Тхьэкъохъо Мар­джэ­нэт адыга­бзэкIэ макъэр мульт­фильмэхэм акIэзылъхьагъэ­хэм ахэтэу Iоф зэришIагъэм къытегущыIагъ. Адыгэ къэра­лыгъо университетым истудентхэр ягъу­сэхэу адыгэбзэ къэIуа­кIэм имызакъоу, мультфильмэм ищыкIэгъэ макъэр къягъэубы­тыгъэ­нымкIэ Iоф зэрадашIагъэр къы­Iотагъ. А проектым хэлэжьа­гъэхэм ащыщэу адыгэ фило­логиемрэ культурэмрэкIэ фа­культетым истудентэу Уджыхъу Айтэч хьакIэщым хэлэжьагъ.

итхьаматэу Вэрэкъо Зэки гъу­сэхэр иIэхэу — Налщык къикIыгъэхэу Едыдж НихаI, Щэуэй Валерэ, Германием къикIыгъэу Хьатыкъо Билал хьакIэщым хьэкIэ лъапIэу къеблэгъагъэх,  зэхахьэр ахэм лъэшэу ашIо­гъэшIэгъоныгъ. Ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн епхыгъэ Iофыгъохэм арыгущыIэхэ къодыеу щымытэу, сабыйхэр хьакIэщым къыращалIэхэзэ къэгъэлъэгъон гъэшIэгъонхэр зэрафызэхащагъэм, мыщ фэдэ Iофтхьабзэм «Адыгэ макъэм» иIофышIэхэр кIэщакIо зэрэфэхъугъэхэр зэригуапэр ыкIи ащ мэхьанэшхо зэрэритырэр Вэрэкъо Зэки къыхигъэщыгъ. «Адыгэ макъэм» ыныбжь илъэ­си 100 зэрэхъугъэм икъэбар хьакIэщым зэрэщашIыгъэм уасэ зэрэфишIырэр къыкIигъэтхъызэ, культурэ зэпхыныгъэхэм зэрафэхьазырхэр, ащ къэкIуапIэу фэхъун ылъэкIыщтхэм республикэ Адыгэ Хасэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан игъусэу зэрегупшысэщтхэм, къызэрэ­хагъэщыщтхэм Вэрэкъо Зэки игугъу къышIыгъ. ХьакIэу къеблэгъагъэхэм Биданэкъо Тембот пщынэм къафеуагъ.

Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз итхьаматэу Вэрэкъо Хьалимэт хьакIэщым изэхэсыгъо икIэух къыщыгущыIагъ. Адыгабзэм изэгъэшIэнкIэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм шIыкIэ-амалэу щагъэфедэхэрэм ащыщэу хьа­кIэщым къыщыгъэлъэгъуагъэ хъугъэхэм ащ осэшхо афи­шIыгъ. КъэбарлъыгъэIэс амалхэм, телевидением, лъэпкъ гъэзетым а лъэныкъом кIэщакIо фэхъу­гъэхэу зэшIуахырэ, къаIэтырэ Iофыгъохэм мэхьанэшхо яIэу хи­гъэунэфыкIыгъ. Ныдэлъфы­бзэр аIэкIэлъхьэгъэным имызакъоу, сабыйхэр зыфэщэгъэхэ лъэныкъохэр къыхэгъэщыгъэнхэм яамалхэри бзэр зэрагъа­шIэзэ къызэрэдакIорэм игугъу къышIыгъ. НыдэлъфыбзэкIэ  зэ­хэщэгъэ куп цIыкIухэм ядесэ зэмылIэужыгъохэр (кружокхэр) еджапIэхэм жъугъэу щызэхэщэгъэн, адыгабзэкIэ амакъэ Iоу сабыйхэр мафэ къэс тхылъхэм яджэнхэм ны-тыхэми, кIэлэегъа­джэхэми анаIэ тырагъэтын зэ­рэфаем, мыщ фэдэ Iофтхьабзэ­хэм, щэч хэмылъэу, яшIогъэ­шхо къызэрэкIощтыр Вэрэкъо Хьалимэт хигъэунэфыкIыгъ.

ХьакIэщым икъыкIэлъыкIорэ зэхэсыгъо адыгабзэм изэгъэшIэн, икъэухъумэн афэгъыхьыгъэ Iофыгъохэм нахь игъэкIоты­гъэу щытегущыIэнхэу зэда­штагъэ.