Музейхэм я Дунэе мафэ ехъулIэу жъоныгъуакIэм и 19 — 20-м Адыгеим урысые Iофтхьабзэу «Музейхэм ячэщ» зы­фиIорэр щы­кIуагъ.

Мы мафэр Урысыем щыхагъэунэфыкI зэхъум егъэджэ­кIо-гъэсакIом и Илъэс телъытэгъэ Iофхьабзэхэри зэхащагъэх.

ЖъоныгъуакIэм и 19-м ­Адыгэ Республикэм и Сурэт къэгъэлъэгъуапIэ мастер-класс зэфэшъхьафхэр щыкIуагъэх. Сурэт къэгъэлъэгъуапIэм ихьакIэхэм Iэпэщысэ зэфэшъхьафхэм ягъэ­хьазырынкIэ, дышъэидэмкIэ амалэу яIэхэр зэрагъэшIагъ. Мастер-классхэр зэхэзыщагъэ­хэр Адыгэ Республикэм иIэпэIасэхэр, Адыгеим культурэмкIэ ыкIи искусствэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхохэр ары.

Мы мафэм Красногвардейскэ тарихъ-краеведческэ музеим иIофышIэхэм Iэлэегъэджэ-фронтовикхэм афэгъэхьыгъэ Iоф­тхьабзэу «Славим мы величие учителя!» зыфиIорэр зэхащагъ. Хэгъэгу зэошхом хэлэжьэгъэ кIэлэегъаджэхэм ясурэтхэмрэ ядокументхэмрэ экспозициехэм къащагъэлъэгъуагъэх. Адыгэ­къалэ дэт краеведческэ музеим егъэджэкIо-гъэсакIом и Илъэс фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэу «Педагоги — ветераны войны» зы­фиIорэр щыкIуагъ.

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъ­хэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутами «Музейхэм ячэщ» гъэшIэгъонэу щыкIуагъ. ХьакIэхэм амал ­яIагъ экспозициехэу «Народное и де­коративно-прикладное искусство Северного Кавказа», «От ремесла к искусству», «Современное изобразительное ис­кусство Северного Кавказа», «Путешествие на Восток», «Юрий Сташ. Диалог культур в образах и костюмах», «Лариса Блохина. Пейзаж. Реконструкция» зыфиIохэрэм нэIуасэ зафашIынэу.

ХьакIэхэр Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Даур Людмилэрэ дизайнерэу Пэрэныкъо Рузаннэрэ мы музеим щаIукIагъэх.

Советскэ Союзым и ЛIыхъу­жъэу Хъ. Б. Андырхъуаем ыцIэ­кIэ щыт Шэуджэн район ме­мориальнэ музеим адыгэхэм чэщ­дэсыр зэрэрагъэкIокIыщтыгъэ шIыкIэр къыщагъэлъэгъуагъ. КIэлэцIыкIу ансамблэу «Тыгъэ­бзый», зыфиIорэр лъэпкъ культурэмкIэ район Гупчэмрэ Шэу­джэн районым имузейхэмрэ яIофышIэхэр а Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх. Сэмэркъэу зы­хэлъ лъэпкъ джэгукIэхэр мы Iоф­тхьабзэм зэхащагъэх. Лъэпкъ культурэмкIэ район Гупчэм иIо­фышIэхэр ижъыкIэ адыгэхэм шэн-хабзэу зэрахьэщтыгъэхэм къатегущыIагъэх.

Мыекъопэ районым икраеведческэ музееу зэшъхьэгъусэ Жерноклевхэм ацIэкIэ щытым музейхэм ячэщ гъэшIэгъонэу щызэхащагъ. Ащ къекIолIагъэ­­хэм къэгъэлъэгъонэу «Музеир зэхэзыщагъэхэр Хэгъэгу зэо­шхом хэлэжьагъэх» зыфиIорэм нэIуасэ зыфашIыгъэх. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм Хэгъэгу зэошхом илъэхъан Мыекъопэ районыр нэмыцхэм зэраубы­тыгъагъэр, 1942-рэ илъэсым ишышъхьэIурэ иIоныгъорэ Кавказ къушъхьэ зэпырыкIыпIэхэм зэо пхъашэхэр зэращыкIуагъэ­хэр къафаIотагъ, а чIыпIэхэм къащагъотыжьыгъэ пкъыгъохэм нэIуасэ афашIыгъэх.

Теуцожь Цыгъо имемориальнэ унэ-музей гурыт еджапIэм щагъэкIогъэ илъэсхэм афэгъэ­хьы­гъэ концертэу егъэджэкIо-гъэса­кIом и Илъэс къыдыхэлъыта­гъэр къыщатыгъ. Музейхэм я Дунэе мафэ фэгъэхьыгъэ концертым хэлэжьагъэх псэупIэхэу Къунчы­къохьаблэрэ Красносельскэмрэ культурэмкIэ яунэхэм ясамо­деятельнэ коллективхэр, Гъобэ­къуае искусствэхэмкIэ иеджапIэ икIэлэегъаджэхэм яорэдыIо ан­самбль, Гъобэкъуае культурэм и Унэ ифольклорнэ ансамблэу «Лащын» зыфиIорэр.

«Музейхэм ячэщ» зыфиIорэ Iофтхьабзэм иофициальнэ нэ­кIубгъокIэ экскурсиехэу, къэгъэ­лъэгъонхэу, лекциехэу, мастер­классхэу урысые музейхэм ащы­кIуагъэхэм занкIэу яплъынхэу фэе пстэуми амал яIагъ. Iофтхьабзэр зэхэзыщагъэхэр Урысые Федерацием культу­рэм­кIэ и Министерствэрэ Урысы­ем культурэ кIэнымкIэ ыкIи лъэпкъ хабзэхэмкIэ ипорталэу «Культура РФ» зыфиIорэмрэ ары.

Александра Балабась. Сурэтхэр авторым ий.