Çocuk doğduğundan itibaren çerkesçeyi duymalı ilk konuştuğu-söylediği kelimeler çerkesçe olmalı.

Üzücü olmakla birlikte bu gün gördüğümüz durum ise bambaşka, çerkesçe konuşanların sayısı hep azalıyor. Bu sorunun üstesinden gelmek için cumhuriyetimizde çok sayıda şey yapılıyor, bunlardan birisi ise  pilot proje. Bu proje sayesinde ortaöğrenim okullarından ve anaokullarından bazılarında Federal Devlet normlarına  uygun olarak anadili daha ayrıntılı olarak öğretiliyor.Cumhuriyetimizde Adıgekaledeki altı kreş, Koşhable rayonunda iki, Krasnogvardeyske, Tehutemıkuaye, Tevçoj, Şevcen rayonlarında birer Mıyekuapede 3 anaokulu seçildi.

Pilot proje kapsamına alınan ‘Nasip’ isimli anaokulunu bu günlerde ziyaret ettik. Müdüresi Davur Mariyet ile sohbet ettik.

14 nolu anaokulu kurulduğundan itibaren çocuklara ulusal nüvelerle, çerkes gelenek-görenekleri üzerine eğitim veriliyor. Günümüz itibariyle 250 kadar çocuk anaokuluna geliyor, çocukların çoğu çerkes ailelerin çocuğu.

Proje sayesinde dizüstü bilgisayarlar, projektör, kitaplar, pek çok farklı nesne kreşlere verildi.

Davur Mariyet; — Çocuklar vakitlerinin çoğunu kreşte-anaokulunda geçiriyor. Ardımızdan gelen nesillerin anadilini, tarihlerini, kültürlerini öğrenmelerinde sorumluluklarımız var, bunları gerektiği gibi de yerine getiriyoruz. Bu pilot projeye dahil edilmek üzere seçilmiş olmamızdan da memnun kaldık ve bu konuda gereken tüm etkinlikleri de gerçekeleştiriyoruz. AC eğitim ve bilim bakanlığının bize sağladığı materyalleri değerlendirerek ulusal niteliklere sahip bir köşe düenledik. Yeni nesillere çerkesçe, tarih, milli gelenek-görenekleri öğretiyoryuz.. Eskiden kullanılan aletler onların ilgisini çekiyor, bizler de, tarihi olarak onlar hakkında bilgiler veriyoruz. Kreşimiz, her zaman ulusumuzun yararına çalışıyordu, hiç bir bayramı aksatmadan kutluyoruz.

Kreşin metodisti Şevcen Mariyet’in dediğine göre, çalışmalarında değişiklikler oldu. Devlet federal normlarına uygun çalışıyorlar, haftada bir gün oyunlar vasıtasıyla çerkesçe öğretimi yapıyorlar. Çocukları takılmadan-şaşırmadan konuşmaya alıştırıyorlar. Onlar böylece ufaklıklarından itibaren çerkesçenin tarihine vakıf olarak yetiştiriliyor. Çocuğun yaşı ile orantılı olarak bilgiler veriliyor. Hafta boyunca rusça işledikleri temaları çerkesçeye de çevirip aktarıyorlar, bunun yanısıra ek dersler de organize ediliyor.

Mariyet — Çocuklara hafta da bir kez ders organize ettiğinizde bu onların akıllarında kalmaz, bunu da göz önüne alarak hiç bir bayramı atlamadan kutluyoruz. Örneğin mart ayında çerkesçe ve çerkes yazın dili hakkında pek çok etkinlik organize ettik. Çocuklar şiirler öğrendiler, şarkılar söylediler, danslar ettiler, — diyor.

Kreşin hazırladığı her organizasyon için gerçekten çalışıyorlar. Örneğin, beşik bağlama etkinliği yapıldığında gerçekten beşik getiriliyor, çocuk rahat etsin diye önceden yapıldığı gibi kedi bağlanıyor, gerekli her şeyi yerine getiriyorlar.  Ayakbastı ‘tleteyğewço’ töreni için, eskiden yapıldığı gibi çörek pişiriliyor, çocuk bastırılıyor, dilimleniyor, yaşam yolunun açık olması için söylenen sözler yineleniyor.

Yine bu yakınlarda düzenledikleri çerkes yeni yılı etkinliğine de çok sayıda insan geldi. Eski zamanlarda yapıldığı gibi ağaç süslendi, şarkılar, temenniler söylediler, çerkes giysileri içerisinde danslar ettiler. Bunların yanısıra çerkes yemekleri ile alakalı da pek çok etkinlik yapılıyor. Kabaktan yapılan farklı farklı yiyecekler anlatılıyor.

DEYLEKO Anyet.

Özet çeviri; AÇUMIJ Hilmi