Урысыем ыкIи Дунэе музыкальнэ зэнэкъокъухэм ахэлэ­жьагъэхэу, ахэм ялауреатхэу, музыкант ныбжьыкIэхэу Дмитрий Маслеевыр, Василий Степановыр ыкIи Давит Есаян Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо филармоние концерт къыщатыгъ.

[caption id="attachment_132257" align="aligncenter" width="800"] Сурэтыр: А. Балабась.[/caption]

Адыгеим имузыкальнэ коллектив ин­хэм ащыщэу Къэралыгъо симфоническэ оркестрэр ахэм ягъусагъ. Оркестрэм идирижер шъхьаI Адыгэ Республикэм инароднэ артистэу Аркадий Хуснияровыр, художественнэ зэхэщакIор Урысыем ыкIи Къэбэртэе-Бэлъкъар Респуб­ликэм язаслуженнэ артистэу Темыркъэнэ Петр. Музыкантхэм япрограммэ Урысыем ыкIи IэкIыб композитор цIэ­рыIохэу С. В. Рахманиновым, П. И. Чай­ковскэм, нэмыкIхэми япроизведениехэр, урыс, итальянскэ оперэхэм ащыщ пычыгъохэр хэтыгъэх.

ЗиIэпэIэсэныгъэкIэ цIыфыбэмэ зэ­лъа­шIэгъэ музыкантхэу Адыгеим къэкIогъагъэхэм нэIуасэ шъуафэтэшIы. Дмит­рий Маслеевым (фортепиано) Московскэ къэралыгъо консерваториеу П. И. Чайковскэм ыцIэ зыхьырэр къыухыгъ, фортепианэмкIэ Дунэе академиеу Италием щыIэм стажировкэ щихьыгъ. Пиа­нистхэм язэнэкъокъоу Францием, Италием, Урысыем илъэс зэфэшъхьафхэм ащыкIуагъэхэм ялауреат. П. И. Чайковскэм ыцIэкIэ 1915-рэ илъэсым зэхащэгъэ Дунэе зэнэкъокъум дышъэ медаль къызщихьыгъэм къыщегъэжьагъэу оркестрэ цIэрыIохэм Iоф адишIэу ыублагъ, Нью-Йорк иконцерт зал хэхыгъэ апэрэу концерт къыщитыгъ.

Московскэ къэралыгъо академическэ филармонием исолист. Германием, Францием якъэлэ пчъагъэмэ концертхэр къащитыгъэх. Францием ирадио ифилармоническэ оркестрэ игъусэу Азиер къыкIухьагъ. Мариинскэ театрэм, Московскэ консерваторием ясценэхэм икъэгъэлъэгъонхэр ащыкIуагъэх. Д. Мас­леевым иальбомитIу къыдэкIыгъ.

Василий Степановыр (виолончель). Исэнэхьат зызщыфигъэсагъэхэр Московскэ къэралыгъо консерваториер ыкIи музыкэмкIэ Апшъэрэ еджапIэу Мадрид дэтыр арых. Дунэе зэнэкъокъоу виолончелистхэр зыхэлэжьагъэхэм (Саратов), зэнэкъокъоу «Созвездие талантов» (Чебоксары), музыкант ныбжьыкIэхэм я Дунэе зэнэкъокъу (Санкт-Петербург), Урысые музыкальнэ зэнэкъокъум (Москва), нэмыкIхэми ялауреат. США-м, Францием, Испанием, Да­ни­ем, Кореим, Грузием, Эстонием, Лат­вием, Сербием, Молдовэ, Танзанием икъэгъэлъэгъонхэм цIыфхэр щяплъы­гъэх.

Мы лъэхъаным Гнесинхэм ацIэ зы­хьырэ Урысые академиемрэ Московскэ гурыт музыкальнэ еджапIэмрэ ащырегъаджэх.

Давит Есаян (тенор). Армением къы­щыхъугъ. Ереван дэт консерваториер, Сыбыр щыIэ къэралыгъо институтэу Д. Хворостовскэм ыцIэ зыхьырэм имузыкальнэ факультет къыухыгъэх. Ка­федрэм иассистент-стажерэу Iоф ешIэ. Оперэмрэ балетымрэ ятеатрэу Д. А. Хворостовскэм ыцIэ зыхьырэм исолист. Дунэе музыкальнэ зэнэкъокъоу «Сольное пение» зыфиIорэм ятIо­нэрэ чIыпIэр къыщихьыгъ.

[caption id="attachment_132258" align="aligncenter" width="800"] Сурэтыр: А. Балабась.[/caption]

СыхьатиплI фэдизрэ кIуагъэ

Концертыр урыс композитор цIэрыIоу, пианист IэпэIасэу, режиссерэу С. В. Рахманиновым ипроизведениехэмкIэ къызэIуахыгъ. Ар къызыхъугъэр илъэси 150-рэ зэрэхъугъэр зэрэдунаеу щыхагъэунэфыкIыгъ. Композиторым игъа­шIэрэ итворчествэрэ искусствэм хэ­мыкIо­кIэжьынхэу къызэрэхэнагъэхэр, дунаим дахэу хэлъыр зэкIэ музыкэм зэрэрилъхьагъэр цIыфхэм агу къагъэ­кIыжьыгъ.

Музыкант ныбжьыкIэхэм бэрэ Iэгу афытеуагъэх. Концертыр Дмитрий Мас­леевыр къызщыхъугъэ мафэм къаты­гъэти, ар къэгъэгъэ IэрамкIэ агъэгу­шIуагъ. Музыкантым иIэпэIэсэныгъэ ащ едэIугъэхэм осэ ин фашIыгъ. Давит Есаян ымэкъэ жъынч залым щыIугъ, Василий ивиолончель ымэкъэ гъэшIэгъони къэбзагъэ.

«УщыпсэункIэ хъопсагъо»

Къэгъэлъэгъонхэр рамыгъажьэхэзэ, къэбар жъугъэм иамалхэм яIофышIэхэм музыкантхэм заIуагъэкIагъ, упчIабэ аратыгъ. Анахьэу дгъэшIэгъуагъэр яныбжьыкIагъэ емылъытыгъэу ятворчествэ шъолъырыбэмэ, IэкIыб хэгъэгухэри зэ­рахэтэу, зэрэщашIагъэр ары. Гъэсэныгъэ зыщызэрагъэгъотыгъэм, музыкэм ягъа­шIэ чIыпIэу щиубытырэм, яунагъохэм такIэупчIагъ. Къэралыгъо зэфэшъхьаф­хэм къащатырэ концертхэр зэрэкIохэ- рэр, цIыфхэм ахэр агу рехьыхэмэ къяд­гъэIотагъ.

— Музыкэр зимыкIасэ сыд фэдэрэ хэгъэгуи исэп, лъэпкъэу къызхэкIыгъэ­хэми ар епхыгъэп. Классикэм хэхьэгъэ произведениехэм ахэр къэзыIохэрэр зэраумэхъыхэрэм фэдэу къядэIухэрэри аумэхъых. Тэри, къытэдэIухэрэри музыкэм тызэлъештэ, тэ ащ кIуачIэ къытхелъхьэ, цIыфхэм тафэраз, — къытаIуагъ ахэм.

— Мыекъуапэ зыщышъуплъыхьанэу уахътэ къыхэкIыгъа, сыда ащ къешIу­IолIэн шъулъэкIыщтыр? — тяупчIыгъ ахэм тшIогъэшIэгъонэу.

Давит: ЧIылъэ унэ уиIэу ущыпсэункIэ хъопсагъо. Сэри къыблэ хэгъэгу сыкъызщыхъугъэр, илъэс 20-рэ Ар­ме­нием ипсэупIэ цIыкIухэм ащыщ сыздэсыгъэр. Джащ къыщысэкIухьэ сшIошIыщтыгъ Мыекъуапэ иурамхэм тызатехьэм. Паркыр, хьакIэщхэр зэрэзэгъэфагъэхэр, унэхэм ятеплъэ дгъэшIэгъуагъэ.

Василий: Къалэм IэшIоу щэпщэрыхьэх. Анахьэу къое цIынэмрэ къояжъэм­рэ сыгу рихьыгъэх.

Адыгэ къуаер Адыгеим ибрендэу зэрэщытыр тэри ахэм афэтIотагъ.

Шъаукъо Аслъангуащ. Сурэтыр: А. Балабась.